Katalog

Petrol yalnızca yakıt olarak kullanılmaz. Kimya sanayinin ana girdisi petroldür. Bugün plastik torbalar, oyuncaklar, TV, bilgisayar veya radyo kutuları gibi doğal karşıladığımız pek çok ürün olmazdı. Petrol şu anda yaşantımızın her anında karşımıza çıkıyor. Ekonomik kalkınma ve insan popülasyonundaki artış ucuz petrolün mevcudiyetine bağlıdır. Kısaca petrol küresel ekonominin can damarıdır. yılında Katrina tayfununa bağlı olarak ABD petrol üretiminin %23’ünü kesmek zorunda kaldığında, IEA rezervlerden günde 2 milyon varilin piyasaya sürülmesini sağlayarak ülkede büyük bir enerji krizi yaşanmasını engelledi. YÜKSEK KURŞUN VE ZEKÂ GERİLİĞİ NE YAPILABİLİR? Bütün bu gelişmeler biran önce “petrolden kesilme” girişimlerine başlanılmasını gerekli kılıyor. Bu kolay bir iş değil. IEA’dan petrol piyasaları yöneticisi Didier Houssin, “Dünyanın petrolsüz de ayakta kalabileceğine insanları inandırmakta epey sıkıntı çekeceğe benziyoruz” diyor. İşin en zor kısmı, taşımacılıkta petrole eşdeğer başka bir alternatif yakıt bulmak. Bugüne dek alternatiflerin tümü petrol ürünlerinin sağladığı verimin yakınından bile geçemedi. Örneğin hidrojen, benzinin yerini alacak yeşil yakıt olarak yere göğe konulmamakla birlikte depolama ve dağıtım konularında büyük sıkıntı yaratıyor. Fosil yakıtlara daha yakın olan biyo yakıtlar ise yiyecek olarak yetiştirilen ürünlere tercih edilerek, yiyecek sıkıntısına yol açma riski taşıyor. Yakıt amaçlı yetiştirilen bitkilerin, tarım arazisi ve su sıkıntısı gibi kaynak yetersizliğinin olduğu tarım sektöründe ilave stres yarattığı görülüyor. Bütün bu alternatiflerin petrolün sağladığı yararları sağlaması için çok büyük miktarlarda yatırımlara gerek duyulduğuna dikkat çeken uzmanlar, bugüne dek özel ve kamu kurumlarının bu yöndeki yatırımlara gönüllü olmamalarını büyük bir talihsizlik olarak yorumluyor. Ancak gerek bilim insanları, gerekse petrol ile ilgili kurumlar, petrol döneminin er veya geç sona ereceğini hatırlatarak, tek seçeneğin hiç zaman yitirmeden yeni enerji alternatiflerinin bulunması yolunda tüm olanakların seferber edilmesi olduğunu belirtiyor. Derleyen: Reyhan Oksay Kaynaklar: New Scientist, 28 Haziran 2008 Hürriyet Gazetesi, 1 Temmuz, 4 Temmuz http://www.iea.org/ http://www.morganstanley.com/ Newsweek, 9 Haziran 2008, 16 Haziran 2008 PETROL NİÇİN ÖNEMLİ? Petrolün başarısının altında taşınabilirliği ve yüksek enerji yoğunluğu yatıyor. Bir varil petrol yakıldığı zaman 6 milyar jül ısı enerjisi çıkartır. Bu da 5 tarım işçisinin bir yıl boyunca günde 12 saat, hiç durmamacasına çalışması sırasında sarf ettiği enerjiye eşittir. Petrol büyük oranda taşımacılıkta kullanılır. ABD’de tüketilen petrolün %70’ine yakını ulaşıma gider. Kimya sanayi, geri kalanın yarısını plastik, solvent ve ilaca dö Çocuklar kurşuna karşı nasıl korunmalı? İnsanların çeşitli etkinlikleri sonucu gerek çevrede, gerekse organizmada ölçülebilir düzeylere erişen kurşun, biyolojik göevi belirlenmemiş toksik bir element. Maruz kalma süresine ve miktarına bağlı olarak başta çocuklar olmak üzere tüm insanlarda kansızlık, bilişsel düzeyde gerilik, zekâ puanında düşme ve hipertansiyon gibi sorunlara neden olur. Doç. Dr. A. Tülin Özden, İstanbul Üniversitesi Çocuk Sağlığı Enstitüsü Prof. Dr. Gülbin Gökçay, İstanbul Üniversitesi Çocuk Sağlığı Enstitüsü ve İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Sosyal Pediatri Bilim Dalı, [email protected] A üştürür. Dünyadaki petrolün yarısından fazlası 7 ülkede çıkartılır. Bunların başında günde 10 milyon varil çıkartan Suudi Arabistan gelir. Bunu Rusya, ABD, İran, Çin, Meksika ve Kanada izler. 20 yıl önce günde1 milyon varil petrol çıkartan 15 petrol sahası vardı. Şimdi bu sayı dörde düştü. En büyüğü Suudi Arabistan’daki Ghawar sahasıdır. IEA, üyelerine ellerinde en az 90 günlük yakıt bulundurmalarını öneriyor, çünkü kriz durumunda bu rezervler piyasaya sürüldüğü zaman kaos önlenebilir. 2005 ğızdan alınan kurşunun çocuklarda %50’si, erişkinlerde %10’u emilir. Çevresel kurşun kaynakları; kurşunlu su boruları, egzos dumanları, evlerde kullanılan boya ve sıvalar, sigara dumanı, ev tozu, bazı besinler, bazı geleneksel kozmetik ürünleri (sürme gibi), besinlerin saklandığı konserve kutular ve kurşunlu kaplar da imal edilen alkol olarak sıralanabilir. Sigara içmenin de kan kurşun düzeyini arttırdığı bildirilmektedir. Hamilelik döneminde sigara içen annelerin sigara içme miktarı arttıkça kordon kanındaki kurşun düzeylerinin arttığı belirtilmekte. Pasif olarak sigara dumanına maruz kalan annelerin bebeklerinin kordon kanındaki kurşun düzeyleri hiç sigara dumanına maruz kalmayanlara göre % 9 daha fazla bulundu. Doğum öncesi dönemde düşük düzeyde olsa da kurşuna maruz kalan çocuklarda bilişsel fonksiyonların olumsuz yönde etkilendiği gösterildi. Özellikle, 2 yaş altı çocuklar, kurşunun nörotoksik etkilerine karşı çok büyük risk altındalar. ZEKÂ PUANINI AZALTIYOR Kurşunun 2 yaş altı çocuklarda zekâ puanında (IQ’de) azalmalara, öğrenme güçlüğü ve davranış bozukluğuna sebep olduğu bildiriliyor. Kan kurşun düzeyinin 1µg/dl’den 10µg/dl’ye yükselmesi toplumun ortalama zekâ düzeyinde 7.4 puan düşmeye, 10µg/dl’den 20µg/dl’ye yükselme ise 2.6 puan düşmeye neden PETROL FİYATLARINDAKİ YÜKSELMENiN POLİTİK NEDENLERİ Petrol fiyatları niçin sürekli olarak yükseliyor? Newsweek’te Jorge Castaneda* bu soruya politik bir açıklama getiriyor: “Petrol fiyatlarındaki bu şaşırtıcı ve kararlı artış tek bir nedene dayandırılamaz. Bunun açıklamalarından biri enerji şirketlerinin ve gerçek tüketicilerin çok yakın bir gelecekte Amerikan İsrail işbirliğinin İran’a saldırı düzenleyeceğine inanmaları ve bu müdahalenin sonucunda petrol fiyatlarının aşırı yükseleceğini düşünmeleri….Böyle bir müdahale gerçekleşirse ne gibi sonuçlar doğurur? İlk başta İran büyük bir olasılıkla misilleme olarak petrol ihracatını askıya alacak. Bu da dünyada, günde 87 milyon varil (yaklaşık 10 milyar litre) civarında seyreden ham petrol arzının birkaç milyon varil azalması anlamına geliyor. Bu arada Tahran’ın en yakın müttefiklerinden Hugo Chavez de Ahmedinejad’ı desteklemek için ABD’ye petrol sevkiyatını kesecek. Böylece birkaç milyon varil de bu şekilde azalacak. Başka ülkelerin de İran ile dayanışma (Amerikanİsrail işbirliğine alkış tutarken, gizlice İran’ı destekleyecek ülkeler çıkacaktır) adına aynı taktiği gütmeleri büyük bir olasılık. Bu durumda piyasalara sunulan arzın azalmasıyla fiyatlar 200 dolara hatta daha üzerine de çıkabilir” *Castenada Meksika eski Dışişleri Bakanı ve New York Üniversitesi’nde profesör Pencere malzemelerindeki kurşuna karşı çocuklarımızı korumalıyız. CBT 1112/ 14 11 Temmuz 2008 olduğunu bildiren çalışmalar var. ABD’de kurşuna maruz kalma riskinin yüksek olduğu bölgelerde 6. ayda, düşük riskli bölgelerde 12. ayda çocuklara kurşun yönünden tarama yapılması öneriliyor. Kurşun kaynakları ülkeden ülkeye değişmekte. Bu nedenle her ülke kurşun zehirlenmesine karşı kendi politikasını belirlemeli ve riskli bölgeleri saptamalıdır. Ülkemizde ve İstanbul’da kan kurşun düzeyi ile ilgili farklı zamanlarda ve şehirlerde yapılmış çalışmalar olmasına rağmen hava kirliiğinin ve sanayinin yoğun olduğu yerlerde çocuklarda kurşun zehirlenmesinin boyutlarını belirlemek amacıyla yeni çalışmalara gereksinim var. İSTANBUL’DA ARAŞTIRMA İstanbul’daki kurşun zehirlenmesinin boyutunu saptamak için 02 yaş ve 1113 yaş arası çocuklarda İstanbul Üniversitesi Bilimsel Araştırma Fonu tarafından desteklenen 2 farklı çalışma yürütüldü. Akut kurşuna maruz