Katalog

Bilim Elçisi Dr. Demiryürek SİMETRİK YÜZ DAHA ÇEKİCİ Simetrik yüz, insanların cinsiyetini vurgulamakta. Yani simetrik yüz, kadını daha dişi kılarken, simetrik yüzlü erkekler de daha eril görünüyorlar. Bu durum farklı kültürlerde olduğu kadar maymunlar arasında bile geçerli. Afrika yerlilerinin, Avrupalıların ve Makak maymunlarının yüzlerini değerlendiren katılımcılar, simetrik yüzleri (cinsiyetlere göre) daha kolay sınıflandırmışlar. Bilim insanları araştırma için bilgisayarda Avrupalı, Afrikalı Hadza topluluğu ve Makak maymunlarına ait simetrik ve daha az simetrik görünen yüzleri bir araya getirdikten sonra hangi yüzün daha dişi veya daha erkeksi göründüğünü sormuşlar deneklere. Daha az simetrik olan yüzler genelde hatalı bir biçimde sınıflandırılırken, simetrik yüzlerde daha az hata yapılmış. Bu bilgilerden yola çıkan bilim insanları, simetrik ve cinsiyeti vurgulayan bir yüzün iyi genlerin bir aynası olduğunu söylüyorlar. Makak maymunlarında da benzer sonuçların elde edilmiş olması nedeniyle, insan yüzünden yansıyan bu “sağlık sinyalinin” insanın evriminde çok eski bir geçmişi olması gerektiği düşünülmekte. rüngelerinden uzaklaştırılmışlar. Bir gökcismi ağır bir merkezi yıldızın etrafındaki bir yörüngede döndüğünde, iki cismin kütle çekim etkisini (ortadan) kaldıran çok sayıda Lagrange noktaları bulunur. Diğer bir gökcismi bu noktaya denk geldiğinde burada “asılı kalabilir”. Astronomlar bu noktalardaki büyük kaya parçalarını “Troyalı” olarak adlandırırlar. Lissauer ile çalışan astronomlar şimdi, Ay’a ait Troyalıların yörüngesinin ne kadar sağlam olduğunu heDÜNYAMIZIN BİRDEN sapladılar. Buna göre Troyalılar, Ay’ın yörüngesinde Ay’ın yaklaşık olarak FAZLA UYDUSU MU 390.000 km önünde ve arkasında haVAR? reket edebilirler. Herhangi bir dış et4.5 milyar yıl önce Dünyamızın di ken olmaksızın da Ay’ın Troyalıları, ğer bir gökcisminin çarpışması sonu Lagrange noktalarında yüz milyonlarcunda oluşan Ay ca yıl kalabilir. Fakat ile birlikte aynı modelde Güneş sisyörüngeye iki uyteminin dışındaki du daha yerleşmiş büyük gezegenlerdeolabileceği ortaki kütle çekim etkiya çıktı. Bilim insi arttığında, sanları bu noktaTroyalılar birkaç larda Dünya ve milyon yıl sonra yöAy’ın çekim kuvrüngelerinden itilivetleri etkisiz kalyor. dığından, Ay’la Eğer Dünyamızın eşzamanlı olarak Hesaplardan anlaşıldığı üzere L4 ve L5 bir zamanlar gerçekiki uydunun daha Lagrange noktalarındaki uydular varlıklarını ten de Ay’dan başka Dünyamızın yö uzun bir süre koruyabilmişlerdir uyduları olduysa rüngesinde dönbunların birkaç on müş olabileceğini düşünüyorlar. kilometre çapında olması gerektiğini Amerikan uzay ajansı NASA’dan tahmin ediyor astronomlar. Ve bunlar Jack Lissauer’ın hesaplarına göre diğer tıpkı Jüpiter ve Venüs gibi Dünyadan gezegenlerin çekim kuvvetleri sayesinde kolayca görülebiliyordu. bu uydular birkaç milyon yıl sonra yöNilgün Özbaşaran Dede olan çocuklarda bunun nedeni bacak boyunun uzadığı erken çocukluk dönemindeki yaşam ve beslenme biçimine uzanmakta. Aynı dönemde alzheimer hastalığında en fazla etkilenen beyin bölgeleri de geliştiği için, ilk çocukluk dönemindeki yaşam koşullarının, yetişkinlikte ortaya çıkacak olası demans hastalıkları için önem taşıdığı düşünülebilir diyor bilim insanları. British Council ve ODTÜ Toplum ve Bilim Merkezi'nin ortaklaşa düzenlediği FameLab Bilim Elçileri Yarışmasında Türkiye’yi Haziran ayında İngiltere’de Cheltenham Bilim Festivali’nde Dr. Deniz Demiryürek temsil edecek. Sunuculuğunu Celal Pir'in yaptığı yarışmada jüri üyeleri, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde öğretim üyesi Deniz Demiryürek’i birinci seçti. Her beş kişiden birinin sorunu olduğu söylenen reflü üzerine yaptığı sunuşla, hiçbir teknik teBirinci rim kullanmadan, basit bir dille ve ayrıntılı olarak bu sağlık sorununu ve çözümlerini zengin ve basit bir görsellikle anlatan Demiryürek, ayrıca dizüstü bilgisayar ödülü kazandı. TED Polatlı Koleji’nde kimya öğretmenliği yapan İbrahim Özay Semerci, son derece bilgilendirici ve eğlendirici ‘karpit’ hakkındaki sunumuyla ikincilik ödülünü kazanarak bir video kamera aldı. Kullandığı ilginç yardımcı malzemelerle karpitin ne olduğunu, günlük hayatımızda bu maddenin evlerimizle ne kadar haşır neşir olduğunu ve bu maddeyle renklendirilmiş meyvelerin nasıl tespit edilebileceğini anlatan bir sunum yaptı. Yarışmaya Dubai’den katılan fizik öğretmeni Rıdvan Yılmaz, FameLab yarışmasını üçüncülükle tamamlayarak, Ipod ödülünün sahibi oldu. Görsel açıdan zengin sunumuyla ilk üçe giren Yılmaz, iyi hesaplanmış zamanlaması ile bir tozun sırları üzerine yaptığı sunuşu ile beğeni kazandı. İkinci Üçüncü CBT 1106/ 5 30 Mayıs 2008