Katalog

DİL ARAŞTIRMALARI “Ne Kızılderililer Türk, ne de Türkler Kızılderilerin Türk kökenli oldukları yalnızca bir varsayım: New York kentinde 26 Ocak tarihinde düzenlenen “Türkler ile Kızılderililer Arasında Ortak Bağ” adlı panel ile ilgili haberlere medyamız geniş yer verdi. Gazetelerde yer alan haberlere göre Kızılderili ile Türk kültürleri arasında büyük benzerlikler vardı ve aslında bazı Kızılderili kabilelerinin kökleri Cengiz Han'dan kaçan Uygur Türlerine dayanıyordu. Bizim gazeteler olayı yine çarpıttı! Söyleşi: Reyhan Oksay anelde dile getirilen bu ilginç iddialar ile ilgili görüşlerini almak amacıyla panele konuşmacı olarak katılan Dr.Timur Kocaoğlu ile görüştük. Koç Üniversitesi Edebiyat Fakültesi öğretim görevlisi ve Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü üyesi Prof. Kocaoğlu şu anda Michigan State University'de “Konuk Öğretim Görevlisi”. Kocaoğlu medyada yer alan iddiaların henüz bir varsayım olduğunu ve bu konuda ileri bilimsel araştırmaların yapılmasının gerekli olduğunu söylüyor. CBTPanelde tartışılan konuları özetler misiniz? Prof. Dr.Timur Kocaoğlu Ocak başından beri Amerika'dayım. 26 Ocak'ta New York'taki Türk Evi'nde yapılan toplantıda konuşulanların içeriği maalesef Türk basınunda oldukça yanlış bilgilerle yer aldı. Başkalarının ve benim söylediklerimin bir kısmı ya yanlış veya hiç söylenmemiş seyler söylenmiş gibi aktarıldı. Halbuki, o toplantıda çok sayıda Türk gazetelerinin muhabirleri ve temsilcileri vardı ve bazılarına da ben toplantı sonrasında özel bilgiler aktarmış ve onlar not defterlerine söylediklerimi yazmışlardı! Ancak, bizde bazı gazeteler ve gazeteciler, "normal söylenenler"in okuyucular üzerinde pek etki yaratmadıAmerikalı kızılderililerin tamtamı... ve Tengriist ğını dünyada Şamanların davulu.. Dünya ağacı merbildikleri için, kezde büyüyor ve üç ayrı dünyayı, yani yeraltını, ortadünyayı ve üstd dünyayı birbirine bağlı okuyucular uzerinde yor. Bu Altay bölgesinden... daha çok bomba veya "şok" etkisi yaratacak sansasyonel başlıklar peşindeler. Bu yüzden Türk basınının çoğunluğunda New York'taki toplantı şu yanlış başlıklarla tanıtıldı: "Kızılderililer Cengiz Handan Kaçan Uygur Türkleridir!" "Kızılderili Dillerin Kökeni Türkçedir!" "Türkçe ve Kızılderili Dillerini dünyada 180 milyon insan konuşuyor!" Bunların hepsi yanlıştır! CBT Türkçe ile Kızılderili dilleri arasında bir bağ bulunduğunu ileri sürüyorsunuz. Bu bağ gramer açısından mı yoksa sözcük benzerlikleri açısından mı CBT1092/14 22 Şubat 2008 P geçerli? TKKonuşmamda, bundan 12 ile 20 bin yıl önce Asya kıtasından Amerika'ya göç et Amerikan kızılderililerin ve dillerinin yayılışı. 700 kadar çeşitli Kızılderili dillerini toplam 70 milyon insan komiş olan Kızılderili nuşuyor dilleri ile genel Türk ne bu dildeki "n" eki, Türkçedeki "i" eki gibi isimlerin dili arasında büyük bir zaman boşluğu olduğundan, iyelik halini yapıyor. Bu ekler arasinda ses benzerliği Amerika kıtasındaki 700'den fazla Kızılderili dilinin yok, ancak gramer işlevi bakımından yapısal benzerlik sözlüklerinde Türkçe kelimeler aramanın verimli sovardır. nuçlar getirmeyeceğini söyledim. Çünkü, dünyadaki Benzer bazı örnekler de incelenirse, UteAztekan bütün dillerdeki kelimeler zamanla büyük değişmelere Kızılderili diliyle Türk dili arasında matematiksel bir uğramış, aşağı yukarı her 34 yüzyılda yepyeni kelimeyapısal eşitlik (benzerlik) olduğu gorülür. Mesela, ler eski kelimelerin yerini alarak, o eski sözcükler bir HintAvrupa dillerinden İngilizcede bu cümle şöyle çok durumda artık yok olmuş, kaybolmuştur. kurulur: These men killed our dog. (İngiliz dili yapısıBazı, dilbilimci olmayan amatör Türk araştırmacına uygun). lar, Türkçe ile Kızılderili diller arasında bazı benzer keBu İngilizce cümle ile yukardaki Türkçe ve Utelimeler bulunduğunu ileri sürmüşlerdir. Mesela, akraba Aztekan dilindeki cümleler arasında matematiksel bir sözcüklerinden mama, papa, ana, ata, baba,dede, aba, yapısal benzerlik ve eşitlik yoktur, çünkü Türkçe ve apa, ece, bacı, aka, ağa, amca, nana, nene, nine... gibi. UteAztekan dilindeki cümleler İngilizce olarak şöyle Halbuki bu akraba sözcükleri bütün dünyadaki çok sakurulmuştur: These men our dog+(genetif eki) killed. yıda dilde de bulunur (Eski Hint Avrupa dilleri, La(Böyle bir cümle ise, İngiliz dili yapısına aykırıdır)! tince, Slavca, Rusça, Hintçe, Çince gibi). Kızılderili dilleri gramerleri ile Türk ve diğer UralÇünkü, bunlar "çocuk dili"nden türemiş kelimelerAltay dil ailesi gramerleri üzerindeki karşılaştırmalı dir. İnsanlar daha çocukken ilk olarak mama, nana, araştırmalarım henüz yeni. Ancak, 23 yıl sonra, bu koaba, baba, papa gibi sesler çıkarırlar. Bu yüzden dünyanuda daha kesin bir sonuca varabileceğim. nın çok sayıdaki dilinde akraba kelimeleri böyle çocuk CBT Tüm Kızılderililerin köklerinin Cengiz dilinden gelişerek oluşmuştur. Bazı amatör araştırmacıHan'ın gazabından kaçan Uygur Türklerine dayanlar, mesela Amerika'daki yer adlarını bilimsel olmaması mümkün görünmüyor. Zira Güven Arsebük'ün yan, tamamen kulağa gelen seslere göre şöyle yanlış yoyazısına göre Bering üzerinden göç eden Amerikan rumlayarak onların Türkçe olduklarını ispatlamaya çaKızılderililerin geçmişi 27.00010.000 yıl öncesine lışmışlardır: Kızılderili dillerden oluşmuş Niagara (şelauzanıyor. Cengiz Han'dan kaçanların ise ancak 800 lesinin adı) sözcüğü ile Türkçe "Ne yaygara" sözcüğünü yıl önce göç etmiş olmaları gerekiyor. Dolayısıyla bu veya Kızılderili dillerden gelen yer adı olan "Havasu"yu dönemsel farkı nasıl açıklayabiliriz? Türkçe "hava + su" sözcüklerini. Bunlar çok komik ve TK Maalesef, bazı Türk gazeteleri bu haberi yanlış bilimsel değeri olmayan benzetmelerdir, bunlara dilbiaktardı. New York'taki toplantıda sadece bir konuşmalim terimi ile "folk etimoloji" denir. cı bildirisinin bir yerinde şöyle dedi: "Kanadalı antroBen yine konuşmamda, Kızılderili dilleri ile Türkpolog Ethel G. Stewart (The Dene and NaDene Inçe ve Türkçenin de içinde yer aldığı UralAltay dil aidian Migrations 1233 A.D.: Escape from Genghis lesi (Moğolca, Mançuca, Korece, Japonca, Macarca, Khan to America. 1991) adlı eserinde ABD'nin kuzeFince, Estonca ve Sibirya'da konuşulan başka çok sayıyi ve Kanada'da yaşayan Dene NaDene Kızılderili kada diller) dilleri arasında bu dillerin gramer yapısı babilesinin çok sonradan Cengiz Han döneminde 13. kımından büyük bir yapısal benzerlik olduğunu söyleyüzyılda Amerika'ya göç etmiş olduklarını kanıtlamayerek, bundan sonraki araştırmaların Türkçe (ve diğer ya çalışmıştır" diye bir söz etti". Bu söz Türk basınında UralAltay dilleri ile birlikte) ile Kızılderili dillerinin sanki bütün Kızılderililerin Uygur Türklerinden türegramer bakımından arşılaştırılması üzerine yoğunlaşmiş olduğu gibi yanlış bilgi verildi. Bu bilgi kirliliği taması gerektiğini vurguladım. Yine konuşmamda, bazı mamen Türk basınına ait bir yanlışlıktır! Kızılderili dillerin gramerlerinden örnekler vererek Kızılderililer (maalesef bu halklar için elimizde daTürkçe gramer ile olan "yapısal" benzerliğe dikkatleri ha iyi bir terim yok) ile Türkler arasında belki 12 ile 20 çekmeye çalıştım: Örnekler: ProtoAlgonuin Kızılderibin yıl önce bazı bağlar (akrabalık) veya ilişkiler (komli dili: Mariaq wasin: Maria'nın evi şuluk) olabilir. Bu konuyu genetik biyologlar ve antroAçıklama: Mariaq wasin (Marianin evi) pologlar ilerde aydınlatabilir. Ancak, Kızılderilileri Bu Kızıllderili dilindeki ek "q" ayni Türkçedeki ek "Türk" olarak veya Türkleri "Kızılderili" olarak gösterolan "nin" gibi isimlerin genetif halini oluşturuyor. Yimeye yeltenmek tamamen bilimdışı bir tanımlamadır.