Katalog

SOSYAL HİZMET ÇALIŞMALARI Öğrenme evleri nedir? Öğrenme evleri nedir, ne zaman açıldı, burada kimler okutuluyor? Beyaz Nokta Vakfı’nın öncülük ettiği “Öğrenme Evleri” projesi üzerine sorularımızı Tınaz Titiz yanıtlıyor 1 . Öğrenme evleri nedir, ne zaman açıldı, burada kimler okutuluyor? a. Nedir? Öğrenme Evi (ÖğrEv®), içinde, çeşitli sorunların çözümü ya da en azından iyi anlaşılması amacıyla “Öğrenme Ürünleri”nin uygulandığı bir fiziki mekândır. ÖğrEv® ile ilgili daha geniş bilgiler http://www.beyaznokta.org.tr/ogrev/ sitesinde mevcuttur. “Öğrenme Ürünleri”, Beyaz Nokta® Gelişim Vakfı (BNGV) tarafından geliştirilmiş bir kavram olup, tüm sorunların bir dizi öğrenme yetersizliğinin bir araya gelmesinden kaynaklandığı ve insanın “kendi duyumsadığı” ihtiyaçlarını tüm doğal fiziksel, zihinsel ve ruhsal işlevleri gibi doğallıkla öğrenebileceği iddialarına dayanmaktadır. Bu doğal öğrenme sürecine yardımcı olabilecek yöntemlere ise “öğrenme ürünü” adı verilmiştir. Burada “öğrenme” deyimi ile kastedilen, bir konuya ait bilgilerin akılda tutulması değil, kalıcı bir davranış değişikliğinin gerçekleşMelahat Yılmayan Öğrenme Evi (Ankara) ve Mümin Erkunt Öğrenme mesidir. Evi (İzmir) b. Ne zaman açıldı? İlk öğrenme evi 2005 yılında İzmir'de, İzmir Beyaz Nokta® Gelişim Derneği tarafından, Melahat Yılmayan ÖğrEv adıyla açıldı. Hemen ardından Ankara'daki vakıf merkezi, vakfın kurucularından, Erkunt Döküm Sanayii sahibi Dr. Mümin Erkunt tarafından donatılarak Mümin Erkunt ÖğrEv adıyla faaliyete başladı. 2007 Kasım ayından bu yana ise İstanbul'da bir ÖğrEv açmak üzere, 100 kişi x 40 YTL/ay şeklinde bir kampanya yürütülüyor. Hedef, 25 ilde 25 ÖğrEv açmaktır. c. Kimler neler öğreniyor? ÖğrEv®'ler birer fiziki mekândır. Esas açıklanması gereken, Öğrenme Ürünü adını verdiğimiz “Sorun Çözme Yöntemleri”dir. Bu yöntemlerin geleneksel sorun çözme araçlarından başlıca iki farkı şunlardır: (1) Bireysel değil yardımlaşmalı olması, (2) Kişilerin ihtiyaçlarından bağımsız olan “öğ CBT 1092 / 10 22 Şubat 2008 1 2 Ocak'ta başlayıp 19 Ocak'ta biten bir Öğrenme Ürünü, istihretme” yerine, onların ihtiyaçlarına dayalı olan “öğdam amaçlı renme” yöntemini kullanması. Hızlı DönüBuna göre, toplumda sorunları olan herkes, orşüm Kamtak sorunlar çevresinde yardımlaşma yoluyla sorunpı'dır. Bu larını önce daha iyi anlamak, sonra da çözmeye çakampta katılışmak üzere ÖğrEv'lerden yararlanabilir. lımcılar sayıÖğrEv'lerde öğrenilenler, genel kültür vb. bilgilan bu SÇA'nı öğrenerek iş bulma ve/ya iş kurma ler değil, doğrudan sorunlarına yönelik bilgilerdir. konusunda kendilerini değiştirme planları yapmakBir örnek vermek gerekirse, en yaygın sorunlartadırlar. http://www.ihdk.ogrev.org.tr/ adresinde dan birisi olan “işsizlik” ele alınabilir ve nelerin “öğayrıntılı olarak açıklanmaktadır. renilmesindeki” yetersizliklerin bir araya gelmesind. “Öğrenme Ürünü” nedir? den oluştuğu gösterilebilir. Ekteki listede çeşitli öğrenme ürünleri kısaca taİşsizlik = Doğru sorular sormayı öğrenmede yetnıtılmaktadır. (Bkz Ek) mezlik e. Nasıl açılıyor (mali kaynak)? • Öğrenme ile işsizlik arasındaki ilişkileri farke(1) ÖğrEv'lerin açılması için kaynak: Tamamen debilmeyi öğrenmede yetmezlik, bağış yoluyla açılmaktadır. Mevcut 2 ÖğrEv (Mela• Çeşitli (coğrafi) uzaklıklardaki ihtiyaçları öğhat Yılmayan ve Mümin Erkunt) bağış şoluyla açılrenmede yetmezlik dığı gibi, İstanbul ÖğrEv de 100x40 adlı kampan• O ihtiyaçları gidermenin olası düşük prestijleyayla açılacaktır. Kuşkusuz, illerinde ÖğrEv açmak rine aldırmamayı öğrenmede yetmezlik isteyen iller ve/ya ilçeler, yerel kaynakları (belediye, • İşler arasında kolayzor farkı gözetmemeyi öğil özel idaresi, zenginleri, meslek odaları vb) yoluyla renmede yetmezlik bunları finanse edebilirler. • Düşük gelir sağlayabilen ihtiyaçlar halinde (2) Öğrenme Ürünleri uygulamaları için kaydüşük gelirle ama yaşam kalitesini düşürmeden yanak: 3 kaynaktan yararlanılıyor: şayabilmeyi öğrenmede yetmezlik 1. Bunların bir bölümünü vakfın cari giderleri • O bilgi ve becerilerin neler ve nasıl edinileceçerçevesinde açıyoruz. Örneğin “agora” adı verilen ğini öğrenmede yetmezlik ve belirli bir sorun sahiplerinin bir araya gelip 34 • O bilgibecerileri öğrenmede yetmezlik süre içinde o sorun kapsamındaki bilgi ve sorularını • Yaşam alanının sınırlarını genişletebilmeyi “bilgileştikleri” ürünler şu ana kadar vakıf bütçesinöğrenmede yetmezlik den finanse edilmiştir. • Öğrenmeyi öğrenerek giderek daha tatminkâr 2. Halen uygulanmakta bulunan iHDK semineişler edinmeyi öğrenmede yetmezlik ri türündeki ürünler ise ücretlidir. Halen uygulanan • Alıştığı yerlerin dışında herhangi bir yerde yaücret katılımcı başına 150 YTL'dir. Bu ücret, şamını sürdürebilmek için zihinsel zincirlerinden BNGV ile, fiziki imkânlarını bu işe tahsis eden Mekurtulmayı öğrenmede yetmezlik gafon Canlı Toplantı Merkezi (http://www.mega• Bağımlılıklarını farkedebilmeyi öğrenmede fonctm.com/) arasında eşit olarak paylaşılmaktadır. yetmezlik Bu işbirliği bir finansman modeli olarak uygulan• Risk alabilmeyi öğrenmede yetmezlik. makta olup, bundan sonraki seminerlere de yol gösHerhangi bir sorun, işsizlik sorununa benzer biterecektir. çimde bir dizi “öğrenme” yetmezliğinin birleşimi ha3. Bazı kurumlar, katılımcılar için burs vermekline getirilebilir. tedirler. Örneğin bu ilk seminer için İstanbul SanaÖğrEv'lerde neler öğrenildiği: ÖğrEv platformyi Odası 20 katılımcı için burs vermiştir. larında hiçbir sorunun nasıl çözüleceği öğretilmez. (3) Kaynak teminindeki başlıca sorun nedir: Bunun yerine, öğrenmek isteyenlere (talep edenler, En önemli sorun, alışılmamış sorun çözme araçtalebe), çeşitli sorunların çözümünde işlerine yaralarının ki her biri aslında halk arasında kullanılıyabilecek genel amaçlı araçları “öğrenirler” ve bunyor benimsenip desteklenmesindedir. Bir akşam yeları kullanarak çok daha özgün Sorun Çözme Araçmeğinde bahşiş olarak verilen paralar, uzun uğraşlar ları (SÇA) geliştirir ya da geliştirilmiş olanları kulsonunda sağlanabilmekte, çoğu zaman da sağlanalanırlar (http://www.beyaznokmamaktadır. ta.org.tr/sca/soruncozmearaclaiHDK seminerinde somut ola“ÖĞRENME ri.htm). rak karşılaşılan sorun, işsizlikle EVLERİNDE” “öğrenGenel amaçlı SÇA şunlardır: mücadelede hâlâ yatırımistihdam • Doğru Soru Sorma Tekniği bağlantısının hayal edilmesidir. me” deyimi ile kaste• Yaşam Alanı kavramı Dünya bu eski denklemi aşmış oldilen, bir konuya ait • Tüm yaşam= öğrenmek; somasına karşın en eğitimli kesimler bilgilerin akılda tutulrunlar=öğrenme yetmezlikleridir dahi devletin bizzat istihdam yara• Sen öğrenebilirsin (kısa süre tacağını hayal etmekte ve böylece ması değil, kalıcı bir içinde etkileyici birkaç konuda öğişsiz sayısı her gün biraz daha artdavranış değişikliğirenebileceği gösterilir) maktadır (http://www.tinaztinin gerçekleşmesidir. • Çevreniz öğrenme imkânlatiz.com/yazi.php?id=714). rıyla çevrilidir.