Katalog

DENİZ CANLILARI Buzların erimesiyle keşfedilen ekosistem Antarktika’da son 50 yılda sıcaklığın 2.5 derece artması sonucu eriyen kilometrelerce kalınlıktaki buz kütlelerinin altından, bugüne dek hiç görülmemiş deniz canlıları çıktı. A ntarktika bölgesindeki Weddel Denizi’ndeki 10.000 kilometre kare büyüklüğündeki iki buz kütlesi (Larsen A ve Larsen B) sıcaklığın artması sonucu eriyip çöktü. Bunun sonu21 Aralık 2006 tarihinde çekilen bu 5 fotoğrafta (yukarıdan aşağı, soldan sağa): 1. Epimeria: 25 mm uzunluğunda kabuklu bir deniz canlısı 2. Antarktik erkek pycnogonid: Örümceklerin suda yaşayan akrabası 3. Dev bir Antarktik midyesi 4. Eusirus cinsine bağlı 100 mm uzunluğunda kabuklu bir amfipod 5. Tanımlanamayan bir Antarktik deniz yıldızı cunda bilim adamları buzulların altında yaşamlarını sürdürmekte olan egzotik deniz canlılarını ilk kez görüntüleme şansını elde ettiler. En az 5.000 yaşında olan buz şelfleri, son 12 yıl içinde iki aşamada çöktü. Biri 12 yıl önce çöker ken, diğeri 2002 yılında parçalandı. Brüksel’deki Kutup Vakfı’ndan Gauthier Chapelle, buz şelflerinin yok olmasının ardındaki nedenin küresel ısınma olduğunu ileri sürüyor. "Bu tür çöküşlerin giderek artması bekleniyor" diye konuşan Chapelle, "Bugün tanık olduğumuz bu olaylar Antarktika’nın başka yerlerinde de olacaktır" diyor. Buz şelflerinin erimesinin dünya denizlerinin seviyesinde bir yükselmeye yol açması beklenmiyor. Ancak buz bilimciler, buzlardaki bu erimenin bir set oluşturarak, Antarktik kara kütlesinin üzerinden kıyılara doğru yol almakta olan buzulların hızını keseceğine inanıyor. Buz şelfleri ortadan kalkınca buzullar su üzerinde daha hızlı hareket edebilirler. Bu da zaman içinde denizlerde su seviyesinin yükselmesine yol açabilir. 1974’ten bu yana Antarktik Yarımadası’nda 13.500 kilometre kare büyüklüğünde buz şelfi parçalandı. BUZ ŞELFLERİNİN GİZLEDİĞİ YAŞAM Buz şelflerinin çökmesi, bilim adamlarının bunların altındaki gizli yaşamı izlemesine olanak tanıdı. Çökmeden önce bilim adamları ancak matkaplarla açtıkları derin deliklerden deniz dibini inceleyebiliyorlardı. Doğal olarak gördükleri çok sınırlıydı. 14 ülkeden gelen bilim adamları ve Chapelle, buz kırma özelliğine sahip Polarstern gemisi ile 1 2 3 CBT 1042/10 9 Mart 2007 4 5