Katalog

HAFTALIK BULMACA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. Çirozname adlı şiiriyle yurdumuzda tanınan, renkli fotoğraf çekme usulünü bulan, 1877’de Bilimler Akademisi’ne verdiği bir raporda paleofon denilen, gramofonun özünü oluşturan bir aygıtı Edison’dan önce açıklayan, Fransız bilgin ve şair Eski Yunan mitolojisinde, geçen yolculara birtakım bilmeceler sorarak bilmeyenleri yuttuğuna inanılan efsanevi yaratık. 2. Lahana, turp, şalgam, karnabahar gibi bitkilerin kök dışındaki bütün bölgelerine yerleşebilen, özellikle semizotugillerde karşılaşılan yosunumsu mantar Özgül bir kromozon üzerinde aynı noktayı (loküs) tutan bir genin iki ya da daha çok çeşidinden birine verilen ad Rusçada evet. 3. Hekimlikte ve boyacılıkta kullanılan bir bitki, güvemeriği ABD’de yayımlanan ünlü mizah dergisi Hicri takvimde 22 aralıktan 31 ocak gününe kadar süren kırk günlük kış dönemi. 4. Gemi ya da uçağın izlediği yol “Yeni” anlamı veren önek Sulak yer Eski Yunan mitolojiside, gündoğumunu simgeleyen şafak tanrıçası. 5. Güven Süpürgeotu Metal olmayan elementler. 6. Ata Söz Müslümünların bir çocuğun doğumundan yedi gün sonra, Allah’a şükretmek amacıyla kestikleri kurban Herkes, yabancılar. 7. “O” gösterme sıfatının eski biçimi Akdeniz’de yaşayan, pullu, eti beğenilen bir balık Dogma, nas Isıya dayanıklı bir cam. 8. Matematik İnce bağırsak iltihabı Herhangi bir kas kümesinin irade dışı hareketi. 9. Hayli, çok Çiftleşme zamanı gelmiş kısrak ya da eşek Kuzey Amerika’ya özgü memeli bir hayvan Nikelin simgesi. 10. İçe dert olan şey Yiyecekleri, nesneleri yüksek ısıyla sterilize ve dezenfekte etmekte kullanılan kapalı araç Aydınlatma araçlarında kullanılan bir asal gaz.11. Asker Lityumun simgesi Güney Fransa’da bir kent Boru sesi. 12. Hekimlerin akciğeri dinlerken duyduğu patolojik ses Lacivert kumaştan ya da gri flanelden yapılma düz ya da kruvaze spor ceket Cevher. 13. Herhangi bir enerji türünü başka bir enerjiye dönüştürmek ya da belli bir etki oluşturmak için birleştirilmiş aletler bütünü Ateşli silahlarda namlunun içindeki helisin çıkıntı bölümü Vietnam’da, çeşitli dönemlerden hüküm süren bir krallık hanedanı. 14. Ucu yanık odun Kayseri’nin Yeşilhisar ilçesinde Hisarcık deresi üzerinde kurulu baraj Dinamiti bulan İsveçli mucit. 15. Tuğla ve harçla örülmüş, alttan obruk, yarım silindir biçiminde tavan örtüsü Beyaz, yeşil, mavimsi gri renkte billurlaşmış bir tür kalsiyum karbonat. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Oğlak burcu Gelgit olayında denizin kabarması. 2. “Hakkında”nın kısa yazılışı “Anayurt...” (Yusuf Atılgan’ın bir romanı) Acı portakal kabuğundan yapılmış bir içki. 3. Doğada, kemik dokusunda bulunan, içinde flüor ya da klor olan doğal kalsiyum fosfat El Kapçıkmeyve. 4.Sayıları göstermek için kullanılan işaretlerden her biri Tropikal Afrika ormanlarında yetişen ve Fildişi Kıyısı’nda abudikro adı verilen çok büyük bir ağaç. 5. Uyuşturucu bir madde Tropikal bölgelerdeki denizlerde bütün yıl süresince düzenli esen birtakım rüzgârlar Cilve. 6. Mikropla bulaşan hastalıklar Havagazı lambasının ucu. 7. Bir Japon içkisi Jeolojide kırık Çiçektozu Eski Mısır’da üretici güç. 8. “Per Teodor...” (1879’da holmiyumu ve tulyumu bulan, aynı zamanda Cleveit’ten helyum elde eden, resimdeki kimyacı) Düzenleyici. 9. Evcil bir geyik Çoban Muşmulaya benzer bir meyve “Evet” anlamında bir ünlem. 10. “Dedi gördüm... habibin anesin” (Süleyman Çelebi) Nicelik, kemiyet Kulağın duyabildiği titreşim. 11. Kızıl ya da yeşil renkte, damarlı ve çok sert bir porfir türü mermer Şey, nesne ABD’de kolay evlenme ve boşanma yasalarıyla ünlü kent. 12. Bakırtaşı Spielberg’in bir filmi Bir balık türü. 13. Billurlaşmış sodyum karbonatın piyasadaki adı Cıva yerine bir maden kutu kullanmak temeline dayanan kadranlı barometre Bizmutun simgesi. 14. Fransiyumun simgesi Cezayir’de bir ırmak Tütün kurutulan sergi Öldürücü hastalık salgını, kıran. 15. Batı Anadolu yiğidi Bir uzay aracı Öncesizlik. 16. Gerçek “Yazıklar olsun” anlamında bir ünlem. 17. Bir ülkenin iskele ya da limanları arasında gemi işletme işi. 18. Soyluluk. 19. “İki” anlamı veren önek SSCB’nin kuruluş yıllarındaki lideri. 20. Mihrace karısı Madagaskar adasında sık rastlanan, uzun kuyruklu, yumuşak tüylü memeli bir primat. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 ilginç SORULAR Rotavirüs aşıları Soru 1: Rotavirüs hastalığı nedir? Nasıl korunulur? Yanıt: Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı’dan Prof.Zafer Kurugöl’ün yanıtıKaynak: www.danoneenstitusu.org.tr Rotavirüsler, tüm dünyada bebek ve küçük çocuklarda görülen gastroenteritlerin (mideince bağırsakların mukozasındaki akut ya da kronik yaygın enflamasyon sonucu şiddetli ishal oluşması)) en önde gelen nedenidir. Ağır dehidratasyon (su kaybı, susuz kalma) hatta ölüme sebep olan ciddi ishale neden olurlar. Günümüzde, dünya genelinde her yıl 1.62.4 milyon kişi ishal nedeniyle yaşamını yitirmektedir. Bu ölümlerin yaklaşık %25'inden rotavirüsler sorumludur. Dolayısıyla, rotavirüsler yılda 600 bin, günde yaklaşık 1600 çocuğun ölümüne sebep olmaktadır. Gelişmekte olan ülkelerde doğan her 250 çocuktan biri rotavirüs gastroenteriti nedeniyle kaybedilmektedir. Rotavirüsler, gelişmekte olan ülkelerde olduğu gibi gelişmiş ülkelerde de 5 yaş altı çocuklarda görülen akut enfeksiyöz (enfeksiyonla ilgili) ishallerin en önde gelen nedenidir. Örneğin, ABD'de 5 yaş altı çocuklarda tüm hastaneye yatışların %1012'sinden rotavirüs ishalleri sorumludur. Rotavirüs hastalığının sadece ABD'ne getirdiği ekonomik yükün yılda 1 milyar doların üzerinde olduğu tahmin edilmektedir. Rotavirüs gastroenteriti nedeniyle dünya genelinde her yıl yaklaşık 25 milyon çocuk doktora başvurmakta ve 2 milyon çocuk hospitalize (hastaneye yatırılıp tedavi altına alınması) edilmektedir. Rotavirüs ishali, diğer nedenlerle olan ishallere göre daha sık olarak uzamış ishale ve malnütrisyona (yetersiz ya da dengesiz beslenme sonucu ortaya çıkan klinik tablo) yol açmaktadır. Probiyotiklerin kullanımı rotavirüs ishal süresini kısaltmakla birlikte hastalık morbit (hastalıklı) seyretmeye devam etmektedir.Bu ağır hastalık yükü nedeniyle rotavirüs gastroenteritinden korunma gereksinimi vardır. Soru 2: Akut gastroenteritlerden korunmada, kişisel ve toplumsal hijyen kurallarının önemli olduğunu biliyoruz. Yaşam standartlarının yükselmesi ve kişisel hijyen kurallarına uyulması, rotavirüs gastroenteritinden korunmada da etkili olur mu? Hayır. Bakteriyel gastroenteritlerden korunmada önemli olan kişisel ve toplumsal hijyen kuralları, rotavirüs enfeksiyonlarının önlenmesinde etkili değildir. Demokratik virüs olarak da tanımlanan rotavirüslerin neden olduğu gastroenteritler, hijyen koşullarından bağımsız olarak, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde benzer sıklıkta görülür. Bu nedenle rotavirüs ishalinin önlenmesinde tek yöntem rotavirüs aşılamasıdır. Soru 2: Ülkemizde bu aşıların uygulanmasından ne bekliyoruz? Türkiye’de yapılan çalışmalarda 5 yaş altı çocuklarda görülen ishallerin %1540’ından rotavirüslerin sorumlu olduğu gösterilmiştir. İki yeni rotavirüs aşısı (HRV ve PRV) ülkemizde de lisans almış ve kullanıma girmiştir. Ancak aşı konusunda en önemli engellerden biri aşının maliyetidir. Şu an için açıklanan aşı fiyatları oldukça yüksektir. Ancak çok yakın bir gelecekte aşı fiyatının şu andakinin çok altına düşeceği, kitle aşılaması yapıldığında aşı maliyetinin bebek başına 3 dolara kadar ineceği umut edilmektedir. Böylece üniversal rotavirüs bebek aşılaması mümkün olacak ve çocukluk çağı gastroenteritlerinin bu en önemli etkenine karşı korunma ve kontrol sağlanarak, yüz binlerce bebeğin yaşamı kurtulacaktır. K S E N O N PU OL E AN E S F R LO S OKA İ AGAH N APARA T F AN RA F İ H S A S L O U İ S P A S T E U K E T Y A R A N ONARD TOL A İ L ZODY SON A FUAR NO P E ABAS F İ L İ Z T AS E AH İ V ONMA NA İ L İ Z AM İ L İ L A İ NER İ O D A K S U P E K İ Y İ D A K A R A V İ NC İ T REH ROBER R NARA A F İ T S L A İ KA R NE A T İ R İ BAŞ S İ E L EM KTÖR KA İ N AS T KME N İ R E R İ E İ NA T KOK EK İ NOKS d ü ş ü n BUL ECEL GELDİ CİHANE Caddede trafik durmuş; polis ve kalabalık... Bir vatandaş ezilmiş... Kenarda dövünen, çırpınan yaşlı bir hanım, ağlayıp ağıt yakıyor: "Gencecik Orhan’ımı aldılar!.. Beş dil bilen Orhan’ım yerine niye beni ezmedi bu canavar?... Sen gel ben öleyim Orhan’ım!.." diye durmadan dövünüp durmaktaydı. Bu sırada yaşlı bir bey, hanıma sarıldı, teselli ederek "Üzülme bacım; olan oldu!.. Ecel geldi cihane, baş ağrısı bahane!.. Ömrü yetmiş zavallının!.. Sen harab etme kendini!.." diyerek kadını uzaklaştırdı. Az sonra ambulans geldi, yol açıldı, hayat normale döndü. Ben de eve gelince trajedinin bulmacasını düzenlemeye koyuldum. ECEL + GELDİ + CİHANE + BAŞ + AĞRISI = BAHANE SORU: Bu 16 tabanlı sayı sisteminde düzenlenmiş bulmacada, hexadecimal sistemin alfabetik rakamları, "BEŞ DİL" sözcüklerinde yer alıyor. "CİHANE" özcüğü asal olduğuna göre, "ORHAN" özcüğünün hexadecimal karşılığı kaçtır? Düzenleyen: Necah Büyükdura CBT 1040/ 23 23 Şubat 2007 1038.sayıdaki "İnsan" isimli bilmecenin yanıtı: 1.İnsan=81071 2.İnsan=46186 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Süleyman Çevikerİstanbul, Naim Uygunİstanbul, Sebahattin BektaşSamsun, Ender Aktulgaİstanbul, Güngör Bingölİstanbul, Ali ErkılıçAdana, Ahmet AvşaroğluAnkara, Sevil AvşaroğluAnkara, Hüseyin ErgönülEdirneYücel GünDenizli, Özen Günİstanbul, Duygu Günİstanbul, Daniel Osman Yargıcıİstanbul, Nazan Cesurİst. Muammer Özkişi Edirne