Katalog

EĞİTİMÖĞRENİM Öğretmen yetiştirme programı yenilendi Öncelikle ilköğretime öğretmen yetiştiren 8 çekirdek program, Okulöncesi, Sınıf Öğretmenliği, Türkçe, İlköğretim Matematik, Fen Bilgisi, Sosyal Bilgiler, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri ile İngilizce Öğretmenliği yenilendi. Bu çekirdek programların temel ilkeleri ışığında 20 program güncellenerek 20062007 yılında uygulamaya başlandı. Prof. Dr. İsa Eşme, Yükseköğretim Kurulu Başkan Vekili, iesme@yok.gov.tr rının yapısı nedeniyle, fakültelerin kendi koşullarına göre programlara farklı bir ders koyma seçeneği bulunmuyordu. Bu eksikliği gidermek üzere, programlarda çakılı ders uygulaması esnetilerek fakültelere belirli oranlarda dersleri belirleme yetkisi verilmekte ve seçmeli ders olanağı artırılmaktadır. Bazı programlarda fakültelere verilen seçmeli ders oranı %25’i bulmakta. Bu kapsamda, yöresel koşulları uygun olan fakülteler, öğretmen adaylarına; birleştirilmiş sınıflarda, YİBO’larda ve köylerde staj yaptırabilecekler. Din Kültürü Öğretmenliği İlahiyat Fakültelerinden Eğitim Fakültelerine Alındı: 2006 yılında, öğretmen eğitimi ile ilgili bir başka gelişme de, "İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği" programının, "Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği" adı altında Eğitim Fakültelerine alınması ve programının yenilenmesidir. Öğretmenliğin bir meslek. bu mesleğin kazandırıldığı okulun da, öğretmen yetiştiren kurumlar olan "eğitim fakülteleri" olduğu bilinmektedir. Genel eğitimde yer alan 29 öğretmenlik dalının 28’i eğitim fakültelerinde yer alırken bunlardan sadece birinin, ilahiyat fakültelerinde yer alması savunulamaz. Çünkü Öğretim Birliği Yasasına göre ilahiyat fakülteleri, öğretmen yetiştirmek üzere değil, "... Yüksek diniyat mütehassısları yetiştirilmek üzere" açılmışlardır. Dolayısıyla böyle bir yapılanmaya, Öğretim Birliği Yasası çerçevesinde, sosyal bilim olarak din kültürü öğretmeni yetiştirmenin bir elden ve bir bütünlük içinde ele alınması amacıyla gidildi. Bu yapılanma ile, tamamına yakını imam hatip çıkışlı olan din kültürü öğretmen adayları, pedagojinin öne çıktığı laik eğitim ortamında, öteki disiplinlerde eğitim gören arkadaşlarıyla bir etkileşim içinde yetişecekler. Bu uygulama eğitim fakültelerimize yeni bir yük getirecek, belki bazı sorunlara da zemin hazırlayacak. Ancak olası sorunlar, bu görevi yükümlenen eğitimcilerin göstereceği çaba ve özenle aşılabilir. Getirilen bu uygulamanın, Türk Milli Eğitimi açısından olumlu sonuçlar doğuracağı, çoğu eğitimcinin ortak görüşüdür. Ancak uygulamadan kaygı duyanlar da var. Kaygı duyanların çok önemli bir bölümü, programın içinin boşaltıldığını, eğitim fakültesi ortamında din kültürü öğretmeninin yetiştirilemeyeceğini ve bu uygulama ile ilahiyat fakültelerine bir darbe vurulduğunu öne sürmektedirler. Sayıları çok az da olsa, bazı meslektaşlarımız, bu uygulamanın eğitim fakültelerini ilahiyat fakültelerine dönüştürme olasılığının bulunduğunu söylemektedirler. Din Kültürü öğretmenliği kontenjanı 550, eğitim fakültelerinin kontenjanı 36 bin olduğuna göre acaba bu kaygı ne kadar yerindedir? Öte yandan. bu uygulamanın Öğretim Birliği Yasasına aykırı olduğunu öne sürenler de bulunuyor (R. Miser, CBT, 9 Şubat 2007). 3 Mart 1924’de yürürlüğe giren Öğretim Birliği Yasasının 4. Maddesinde, "ayrı okullarda" yetiştirilmesi istenilenler, anılan yazıda öne sürüldüğü gibi "kültürü öğretmenleri" değil, "...hidematı diniyenin ifası vazifesiyle mükellef memurlar" yani imamlardır. Din Kültürü öğretmeni ile imamların yetiştirilme amaçları, eğitim programları ve hizmet alanları birbirinden farklıdır ve farklı olmak zorundadır. Getirilen uygulamanın amacı, eğitim fakültelerinde imam yetiştirmek değil, "Din" olgusuna ve dinin ana kaynaklarına "Sosyal bilim ilke ve yöntemleriyle" yaklaşabilen, ufku geniş din kültürü öğretmeni yetiştirmektir. Bu nitelikteki öğretmenin, ilahiyat fakültelerinde mi yoksa eğitim fakültelerinde mi daha iyi yetişeceğini okurların değerlendirmesine bırakıyorum. 1 9981999 eğitimöğretim yılında, Eğitim Fakültelerinin yeniden yapılandırılması kapsamında öğretmen eğitiminde bazı yeniliklere imza atılmış, öğretmen yetiştirmede çok kaynaklı uygulama bırakılarak bu işlev yalnız eğitim fakültelerine verilmişti. Öğretmen yetiştiren bölüm ve programlar, 199798 eğitim öğretim yılında gerçekleştirilen sekiz yıllık zorunlu eğitimin taleplerini karşılayacak biçimde şekillendirilmişti. Bu değişikliğe paralel olarak, ilk ve ortaöğretime öğretmen yetiştiren tüm programlar değiştirilerek bir bakıma bir müfredat birliğine gidilmişti. Geçen sekiz yıllık süre içinde eğitim alanında düzenlenen bir çok akademik etkinlikte, öğretmen yetiştirme programlarının değişime kapalı olduğu, çağdaş eğitimi uygulayacak öğretmenleri yetiştirmede gereksinimi karşılamada yetersiz kaldığı öne sürüldü. Bu tes HANGİ YENİLİKLER VAR? Öğretmen yetiştirme programları genel olarak üç temel alandan oluşmaktadır. Bunlar; Alan ve Alan Eğitimi, Genel Kültür ve Öğretmenlik Meslek Bilgisi’dir. Oluşturulan yeni programlarda üç temel alan dersleri oranları, programa göre değişmekteyse de ortalama olarak alan dersleri %50, öğretmenlik meslek bilgisi %30, genel kültür %20 olarak belirlenmiştir. Şekil 1’de, fakültelerin önemli bir bölümünde yer alan 15 öğretmenlik programıyla ilgili bilgiler toplu olarak gösterildi. 1. Genel Kültür Ders Oranı Arttırıldı: 1998 programlarının en önemli eksikliklerinden biri, genel kültür derslerinin eksikliği idi. Öğretmen adaylarının KPSS sınavlarında, Genel Yetenek, Öğretmenlik Meslek Bilgisi ve Genel Kültür alanlarında soru sorulmaktadır. Zaman zaman kamuoyuna da yansıdığı gibi, adayların bu üç alandan başarılarının en düşük olduğu alan, genel kültürdür. Bu durum, KPSS 2005 sonuçlarının verildiği Tablo 1’den görülebilir. Tablo 1: KPSS 2005’de puan ortalamaları Okul öncesi Sınıf öğretmen İlköğretim Mat. Fen Bilgisi Sosyal bilimler Türkçe Bilgisayar Resimİş Müzik Beden eğitimi İngilizce Soru sayısı Türkiye puan ortalaması Genel Yetenek 60 36.990 Genel Kültür Eğitim Bilimleri 60 120 34.465 84.064 Kaynak: ÖSYM’den temin edildi. Alınan eğitim Meslek bilgisi Genel kültür Şekil 1: Bazı öğretmenlik programlarında, alanalan eğitimi, öğretmenlik meslek bilgisi ve genel kültür derslerinin kredisaatlerinin dağılımı CBT 1040/22 23 Şubat 2007 pitten yola çıkılarak, Yükseköğretim Kurulu bünyesinde, Eylül 2005’de, konu tüm eğitim fakültesi dekanları ile değerlendirildi, bununla da yetinilmeyerek, Aralık 2005’de, eğitim fakültelerinde görev yapan dekan ve öğretim üyelerine uygulanan bir anket çalışması ile konunun gerekliliği tartışmaya açıldı. Tüm bu ön araştırmalar, program değişikliğine gidilmesinde bir fikir birliği olduğunu gösterdi. Bu çalışmanın sonucu olarak, Şubat 2006’da oluşturulan bir çalışma grubu ile yeni programların genel ilkeleri belirlendi. Bu ilkeler kapsamında öncelikle ilköğretime öğretmen yetiştiren 8 çekirdek programın yenilenmesi üzerinde çalışıldı. Bunlar; Okul öncesi, Sınıf Öğretmenliği, Türkçe, İlköğretim Matematik, Fen Bilgisi, Sosyal Bilgiler, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri ile İngilizce Öğretmenliği programlarıdır. Oluşturulan taslak programlar, fakültelerin görüşlerine sunularak uygulamayı yapacak olan akademisyenlerin görüşleri alındı. Sonuçta, 8 çekirdek programın hazırlanmasında benimsenen temel ilkeler ışığında ilköğretime öğretmen yetiştiren 20 program güncellenerek 20062007 yılında uygulamaya başlandı. Yeni programların hazırlanmasında bu eksikliğin giderilmesine büyük özen gösterildi, bu kapsamda programlara; Bilim Tarihi, Türk Eğitim Tarihi, Felsefeye Giriş, Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Etkili İletişim Becerileri gibi dersler konuldu. Bu değişikliğin amacı, yetiştirilen öğretmen adayına entellektüel bir donanım kazandırmaktır. Programların esnek yapısı nedeniyle, fakülteler, farklı genel kültür dersleri de okutabilecekler ayrıca bu dersleri zaman içinde değiştirilebilecekler. 2. Topluma Hizmet Uygulamaları: Öğretmen adaylarının, toplum sorunlarıyla ilgilenmesi önemli bir gereksinim olmasına karşın Köy Enstitülerinden buyana öğretmen yetiştiren kurumlarda, bu uygulamaya yer verilmedi. Yeni programların oluşturulması bu anlamda bir fırsat olarak değerlendirilerek öğretmen yetiştirme programlarına "Topluma Hizmet Uygulamaları" adlı yeni bir ders konuldu. Tüm programlar için zorunlu olan bir yarıyıllık bu derste, öğrenciler, toplumun güncel sorunlarını belirleme ve çözüm üretmeye yönelik projeler hazırlayacaklar. Ayrıca, bu ders kapsamında öğrencilerin, panel, konferans, kongre, sempozyum gibi bilimsel etkinliklere izleyici, konuşmacı ya da düzenleyici olarak katılması özendirilecek. 3. Yan Dal Uygulaması Kaldırıldı: Geçmiş yıllarda öğretmene olan ihtiyaç nedeniyle, öğretmen adayları asıl dallarının yanında bir yan dal eğitimi alarak iki ayrı dalda hizmete hazırlanmaktaydı. Ancak son 510 yılda, eğitim fakültelerinin, ihtiyacın üzerinde mezun vermesiyle bu ihtiyaç ortadan kalktığından, öğretmen adayının kendi alanında daha derinlemesine eğitim görerek yetişmesini sağlamak üzere, yan dal uygulamasına son verildi. 4. Esnek Program ve Köy Stajı: 1998 Programla