Katalog

RADYOLOJİ Uludağ Üniversitesi’nden dünya bilimine katkı Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gürsel Savcı ve çalışma arkadaşları, böbrek üstü (adrenal) bezlerde oluşan kitlelerin iyi ya da kötü huylu olup olmadıklarını belirlemek amacıyla yeni bir yöntem geliştirdi. Kuşkunun ortası karar, çoğu zarardır ğımız olgular karşısında yaşamda kalmamız Mehmet Uysal, [email protected] 1. Araştırma, inceleme konusu olarak se bakımından en isabetli duruş ve davranışları çilen şey ve onun bağlamları, yani nesnenin ortaya koymamızı sağlar. 10. Nesneye ilişkin belirlenim(ler) ve yarilişki ve etkileşim içinde olduğu şeyler veya gıdan oluşan kuramın "mutlak ve değişmez nesnenin nelerle birlikte görüldüğü belirtilmelidir. Örneğin, "gördüğüm şu elma yine doğru" olduğu düşünülüp ileri sürülmemeli, gördüğüm şu meyve bahçesindeki şu elma "mevcut en gelişmiş araştırma ve inceleme ağacın üzerindedir" veya "toplumsal yaşam yöntemleri çerçevesinde doğru" olduğu düşüevrenin canlılar dünyasının alt süreçlerinden nülüp ileri sürülmelidir. Aksi takdirde, "mutlak doğru" olduğu ileri sürülen kuram, daha birisidir" gibi. 2. Bu şeyler arasından, araştırma inceleme gelişmiş araştırma, inceleme yöntemleriyle elkonusu olan şeyi, örneğin elmayı veya top de edilen bulgularla yanlışlanabilir. Unutullumsal yaşamı, seçmemizi belirleyen, bu se mamalıdır ki "kuşkucular" hep görev başında çimde bizi yönlendiren nedenler, bu nesnenin olup, su uyur kuşkucular uyumaz. Kuşkucular, tarih boyunca, araştırma araştırılıp incelenmesinin ve inceleme araç ve yönönemi belirtilmelidir. Bu yazımızla, doğru bir temleri geliştikçe nice 3. En gelişmiş araştıraraştırma, inceleme ilkelemutlak doğruların yanlışma, inceleme yöntemleri lanıp geçersiz kaldığını rinin neler olması gerektikullanılmalı ve hangi araç ve yöntemlerin kullanıldığine ilişkin düşüncelerimi haklı olarak örnek gösteğı belirtilmelidir. zi ana çizgileriyle paylaş rip, şimdi ortaya konan kuramın yanlış ve güvenil4. Araştırma, inceleme mak istiyoruz. Araştırma, mez olduğunu ileri sürebiaraç ve yöntemleri sonuna inceleme araç ve yöntemlirler. kadar kullanılıp tüketileAncak kuşkuculara rek, nesnenin nasıl görülleri ne kadar gelişmiş olurdüğü ortaya konmalı, yani sa olsun, "doğrular" hep sı rağmen, mevcut ve en gelişmiş araştırma, inceleme nesnenin eksiksiz bir tabnırlı kalacak, bu nedenle araç ve yöntemleri kullalosu çizilmelidir. "aklın düşünme olanağı sınılarak elde edilmiş bilgi5. Bu tablo üzerinde lerden oluşan kuramın, çözümleme yapılarak, nesnırsızdır" dışında bir "mutneyi oluşturan unsurlar en lak doğru" asla olmayacak. yanlışlanıncaya kadar en doğru kuram olduğu ileri ince ayrıntısına kadar besürülmelidir. Yanlışlanabilirlenip ortaya konmalıdır. 6. Çözümlenerek ortaya çıkarılan unsurla lirlik önkabulü altında ileri sürülen kurama rın birbirleriyle ilişki ve etkileşimleri belirlen inananlar ve güvenenler, onun ışığında aymeli, böylece araştırma inceleme konusu olan dınlanır ve mümkün olabilen en isabetli davşeyin nasıl yapılanıp, nasıl hareket etmekte ranışları gösterirler. İnanmayan "iflah olmaz kuşkucular" ise olduğu ortaya çıkarılmalıdır. 7. Nesnenin nasıl yapılanıp hareket et varsınlar inanmasınlar ve sonsuza dek köşelemekte olduğuna bakılarak, gelecekte nasıl ha rinde oturup araştırmacı, incelemecileri göreket edebileceğine ilişkin bir projeksiyon ya zetleyip, "bunlar sınırlı doğru" diye eleştirerek, "mutlak doğru" kuramı beklesinler. Bu pılmalıdır. 8. Mevcut ve olası yapılanması ve hareke bekleyiş boşunadır, çünkü aklın düşünme tine bakılarak, nesne, yaşamda kalma ve/veya olanaklarının sınırsızlığından ve bu olanağı yaşamda kalma olanaklarımızı genişletme ba ile akıl hep "düşünülmüş olanların sınırkımından yargılanmalı ve onun iyi mi kötü ötesi"ni merak edip düşüneceğinden dolayı, araştırma, inceleme araç ve yöntemleri ne mü olduğu belirlenmelidir. 9. Bütün bu işlemler sonucunda, nesnenin kadar gelişmiş olursa olsun, "doğrular" hep "belirlenim(ler)i ve yargısı", "elma, yuvarlak sınırlı kalacak, bu nedenle "aklın düşünme şekilli, kabuğu kırmızı veya yeşil, içi beyaz, olanağı sınırsızdır" dışında bir "mutlak doğru" çoğu türleri tatlı, bazı türleri ekşi, insanlara asla olmayacaktır. Akıl, olguları sınırlı sınırlı genişleyerek yararlı bu nedenle iyi bir şeydir" biçiminde bir kapsar. Ancak aklın genişlemesinin sınırı "kuram" olarak ortaya konmalıdır. Bu "elma kuramı"nda, "…iyi bir şeydir" ibaresi elmanın yoktur. Aklın sınırları da kuşkunun kışkırttığı yargısını, diğerleri belirlenimlerini, belirle merak ile genişler. Bununla birlikte "sınırsız nim ve yargı ise elmanın "anlamını" oluştu kuşku" da aklı, kendi farkındalığına ilişkin "cogito ergo sum" bilgisi de dahil bütün bilrur. 10. Böylece inceleme araştırma olanakla gileri, hatta hiçliği bile yitirebileceği "hiçlikrı sonuna kadar tüketilerek elde edilen anlam ötesi" ile, "aklın yerinden oynaması" durumu bizim için çok önemlidir, çünkü olguların an ile karşı karşıya getirir. Bu nedenle kuşkunun lamı bizim yolumuzu aydınlatarak, karşılaştı azı yarar ortası karar çoğu ise akıla zarardır. P rof. Dr. Savcı'nın hipoteziyle geliştirilen "Böbreküstü Bezleri Tümörlerinin Ayırıcı Tanısında Kimyasal Şift Subtraksiyon Manyetik Rezonans (MR) Tekniği" adı verilen yöntem, böbrek üstü bezlerindeki kötü huylu kitleleri büyük bir başarıyla tanımlayarak dünya tıp literatüründeki yerini aldı. Konuya ilişkin makale, radyoloji alanında dünyanın en prestijli dergilerinden biri olan American Journal of Roentgenology'nin (AJR) Ocak 2006 sayısında "Value of Chemical Shift Subtraction MRI in Characterization of Adrenal Masses" başlığıyla yayımlandı. Böbreküstü bezleri, kendisinin birçok iyi huylu tümörü bulunmasının yanı sıra diğer organlardaki kanserlerin de sıkça sıçradıkları organlardan biri. Hastaların başarılı şekilde tedavisi, böbrek üstü bezindeki tümörün iyi ya da kötü huylu karakterinin belirlenmesiyle mümkün oluyor. EKİP İŞBAŞINDA Prof. Dr. Gürsel Savcı, dört yıl önce ortaya attığı hipotezini kanıtlamak amacıyla, Doç. Dr. Zeynep Yazıcı, Uzman Dr. Neslin Şahin, Uzman Dr. Semra Akgöz ve Prof. Dr. Ercan Tuncel'den oluşan ekiple çalışmaya başladı. Ekip, toplam 35 hastadaki 42 böbrek üstü kitlesinin, daha önce de uygulanan kimyasal şift yöntemiyle hem "infaz", hem de "outfaz" görüntüleri elde etti. Daha sonra da infaz görüntülerden, outfaz görüntüler çıkarılarak daha objektif değerlendirme yapılmasına yardım eden görüntüler oluşturuldu. Sözkonusu yöntemin esası, böbrek üstü bezlerindeki iyi huylu tümörlerin, kolesterol açısından zengin olması özelliğine dayanıyor. Böbrek üstü bezlerinin kötü huylu tümörlerinde ise kolesterol bulunmuyor. Subtraksiyon (çıkarma) yöntemi ile kolesterol içeriği daha objektif bir şekilde ortaya konarak kolesterol saptanan tümörün iyi huylu olduğuna karar verilebiliyor. MAKALEYE ÖDÜL Radyoloji alanında Türkiye’de yapılan ve yurtdışında yayınlanan en başarılı yayını her yıl ödüllendiren Philips Türkiye AŞ de, bu yılki ödülünü Prof. Dr. Gürsel Savcı ve ekibine verdi. Ekip, 3 bin dolarlık teşvik ödülüyle birlikte, özel bir sanat çalışması olarak hazırlanan bir lalenin MR görüntüsünün işlendiği ödülünü, Ekim 2006’da Antalya’da yapılan Türk Radyoloji Kongresi’nde aldı. CBT 1028/7 1 Aralık 2006