Katalog

Hayvanlar Dünyası Arastırma Düşük statü maymunlarda da depresyon nedeni Sosyal hiyerarşinin en alt kademelerinde yer alanlarda gö'rülen depresyon, koroner kalp hastalıklarına ve erken ölümlere yol açıyor. Maymunlarla insanların ortak özelliklere sahip olmalarından yararlanan bilim adamları, depresyondaki dişi maymunları inceleyerek depresyon ile kalp hastalıkları arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarttılar. rimatlar üzerinde bundan önce yapılan araştırmalar, anne kucağından koparılmak gibi ani streslerin bebek maymunlarda depresyona neden olduğunu ortaya çıkartmıştı. North Carolina'daki Wake Forest Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Carol Shively ve ekibi, ilk kez düşük statü ve hor görülmenin maymunun ruhsal ve fîziksel sağlığını nasıl etkilediğini araştırdı. Bu araştırmada, dişilerin depresyona yakalanma eğilimlerinin daha yüksek olması nedeniyle dişi maymunlardan yararlanıldı. Latince adı "Macaca fascicularis" olan makak maymunlarınını inceleyen Shively, yapay olarak yarattıkları sosyal hiyerarşinin en alt kademelerinde yer alan maymunların depresyona girdiklerini tespit etti. Depresyondaki maymunlar önce vücut yağlarını kaybetti, kalp atışları hızlandı ve giderek daha az hareket eder oldular. Kan dolaşımlarında kalp hastalıklarıyla bağlantılı yağlı bileşimler oluştu, kemik yoğunlukları azaldı ve stres hormonları rayından çıktı, östrojen ve progesteron hormon P ları dibe vurdu. "Vücutlarında 5 veya 6 önemli sistemin depresyon nedeniyle bozulduğunu tespit ettik" diye konuşan Shively, "Daha önce depresyonun yalnızca psikolojik bir hastalık olduğunu düşünürdük. Şimdi ... bunun bütün vücudu olamsuz yönde etkilediğini biliyoruz" diyor. Shively'ye göre seks hormonlarındaki dalgalanma, depresyon ile kalp hastalıkları arasındaki en önemli bağlantılardan biri.Düşük östrojen düzeyinin daha önceki araştırmalarda da kalp ve damar hastalıklarıyla ilgili olduğu anlaşılmıştı. Hormonal değişiklere karşın maymunlann adet görme düzenlerinin bozulmadığı izlendi. "Bu da depresyondaki maymunlann yumurtalık faaliyetlerinin azaldığını, ancak adet kanamaları devam ettiği için fark edilmediğini gösteriyor" diye konuşan Shively, "Eğer bu doğruysa, koroner kalp hastalıkları ve depresyon arasın daki bağlantının nedenini bulduk demektir" diyor. Farklı düzeylerdeki devlet memurlarında depresyon ve kalp hastalıkları arasındaki ilişkiyi inceleyen University College London'dan Michael Marmot, Shively'nin araştırmasında elde edilen sonuçların, insanlar üzerindeki tepkilerle örtüştüğünü belirterek şöyle konuşuyor: "Düşük statünün en olumsuz yönü, kontrolun başkalarının eline geçmesidir. Hiyerarşinin üst kademelerindekilerle girdiğiniz tüm ilişkilerde kaybetmeye mahkumsunuz." Kaynak: New Scientist, 5 Şubat 2005 Avcılardan kaçmak bonoboları kurtarıyor Avcılık, insanoğlunun en yakın akrabası olan bonobo adlı pigme maymunlann sosyal ekolojisini değiştiriyor. Bu da soyu tükenmekte olan bu maymunları incelemeyi ve korumayı zorlaştmyor. 935/219 Şubat 2005 ongo Demokratik Cumhuriyeti (KDC) sınırları içinde bulunan 3.600 kilometre genişliğindeki Lomako ormanlarında yapılan araştırmalarda beklenilenin üzerinde fazla sayıda bonobo bulunmakla birlikte, hayvanların yuvalarını bulmak mümkün olmadı. Araştırmayı yürüten Kanshasa'daki Afrika Vahşi Yaşam Vakfı'ndan Jef Dupain, bu maymunlann eskısine göre daha dağınık ve birbirinden kopuk bölgelerde yaşamasının araştırmalarını zorlaştırdığını söylüyor. K "Birbirinden kopuk, dağınık bir yaşam şekli, maymunlann doğal sosyal ekolojisi olabilir" diye konuşan Dupain, "Ancak bu yaşam şeklinin daha olası bir nedeni bence avcılık. Nedeni ne olursa olsun, bu maymunları bulmak ve üzerle rinde araştırma yapmak her geçe gün zorlaşıyor" diyor. Birleşmiş Milletler Çevr Programı'nın bir parçası olan Bı yük Maymunları Koruma Projı si'nin sorumlusu Annette Lanjou' da Dupain ile aynı görüşü paylaş rak, avcılığın Afrika'da hâlâ yaygı olduğuna dikkat çekiyor. Avcılık c hayvanları sürekli olarak yer deği tirmeye mecbur bırakıyor. Bu c popülasyon yapılan ve sosyal ekol jileri üzerinde olumsuz etki yara yor. "Bu durum yalnızca sayılarını azalmasına değil, sabit bir yuvaj sahip olmalarını engelliyor" di) konuşan Dupain, "Bu arada ma munları incelemeye çıkan bizim j bi bilim adamları farkında olmadc avcıların işini kolaylaştırıyor. Çü kü bizim açtığımız yolları izleyt avcılar maymunları elleriyle ko muş gibi bulabiliyor" diyor.