Katalog

lAylakBilgî Fizik TahırM Ceylan Maddenin Tözii Schopenhauer, yaşamı ıstem ve tasavvurun urunu kabul eder Gerçekten de butun bıryaşamı oluşturan evrensel sıstemın oluşması ıçın onu oluşturma yolunda buyuk bır ıstek ve gucun varlığı gereklıdır Evrensel sıstemın enşılmez, yanı tam olarak anlaşılamaz ve taklıt edıiemez nıtelıkte olduğunu bılıyoruz Eğer ortada, ufakian ırıye doğru dızılıp, bır alttakının bır usttekıne yem olduğu bır canlı zıncırı varsa hıçbır şeyı rastlantıya bırakmayan bu sıstemde zorunlu olarak mukemmellık vardır Yılan kıvrılırken mukemmel olduğu kadar, kurbağayı yutarken de eksıksızdır Canlı zıncırı neden bu kadar bırbırıne yakın turlerden oluştu acaba? Neden balıklarla ınsanların arasına surungenler, kuşlar, kopekler gırdı Çunku bır tur kaybolursa boşluğun doldurulması kolay oluyor boylece Yaşam bıryerde kopmasın, sıstem yururlukte kalsın ıstenıyor Eğer bır sısteme çokyatırım yapılmışsa, yatırımın guvenlığı ıçın ellı mılyon tane önlem almaktan kımse çekınmezdı sanırımi Dolayısıyla turlerın sayıca bolluğu, yaşama yatınlan enerjinın buyukluğunu gosterıyor Inorganık yaşamdan organık bıryaşama geçılıyor ve sonunda ınsan oluyor, sıstem durmuyor, ılerlemeye devam edıyor Yabanı bıtkı buğday tarlalara ekılıyor urun bollaşıyor, depolanıyor ve eğer yağmur yağmazsa o sene, depodan geçen senenın urunu çıkartılıp beslenmenın sureklılığı sağlanıyor Boylece ınsan guçlu ve dayanıklı oluyor, çocuklar olup gıtmıyor, nufusartıyor Buğdaylayerleşıkyaşammumkun oluyor Boylece planlamagelışıyor, çunku şartlar belırgın hale gelıyor, surprııler azalıyor On beyın buyuyor Insanı dığer turlerın uzerıne çıkartan en önemlı keşıf buğday tarımıdır Ondandır kı buğday kutsal, ekmek nımettır ve onun ıçın ılk çağdan berı paraların uzerınde buğday başağı vardır Çunku buğday bızı ve çocuklarımızı yaratandır Buğday olmasaydı beynımızın bır bolge(DLPFC)sı bugun olmazdı ve bız markette bır yandan alış verış lıstesını hatırda tutarken bır yandan da ucuz malları gozetemezdık, buğday olmasaydı yaşlarımız yumıde kalır, sayımızyuz mılyonu aşmazdı Yerleşık yaşam barınağı zorunlu kılıyor, bu da kereste yapımını gerektırıyor Kerestelerın taşınması ıçın tomrukların altına yuvarlak ağaçlar suruluyor ve tomruklar alttakı ağaçların yuvarlanması ıle guç harcamadan taşınabılıyor ve tekerlek doğuyor Bu tekerlekle ılgılı teorılerden yalnızca bırısı, ama dığerlen de bu mınvalden çok uzak değıl Sonra yazı bulunuyor Ilk defa canlılar, bılgıyı sonrakı kuşaklara genetık olarak aktarmanın otesıne geçıp, yazıyla aktarmaya başlıyorlar Bu, bılgının eklenerek buyumesını arttırıyor, tecrubenın onemını azaltıyor, gençlerı ozgurleştınyor Tekerlek ve yazıyla hız, ılışkı ve bılgı artıyor, larklı ınsan soylarının çıftleşmesı kolaylaşıyor ve gen havuzu genışlıyor, melez ırklarla ınsanın dayanıklılığı artıyor, varoluş garantı altına alınıyor, sıstem guçlenıyor Varlığı ve beslenmesı sıgortalanan ınsan, kendı varoluşunu sorgulayacak ozguvenı buluyor, felsefe başlıyor Bu dunyada neden felsefe dıye bır şeyın olmasına gerek vardır? Bır canlının buna ıhtıyacı var mıdır? Eğer olsaydı, kertenkelelerın ya da dıyelım maydanozların da bırer felsefe yaratması gerekırdı Bu olmadığına göre demek kı canlının değıl sıstemın felsefeye gereksınımı vardır Sıstem önce felsefeyı yaratacak canlıyı(ınsanı), sonra da onun aracılığı ıle felsefeyı yaratmaya çalışmaktadır Kaslarımızın yerıne makınelerı geçırmemızın bır nedenı de, felsefeye daha çokzaman kalsın dıyedır Pekı felsefenın cevap aradığı soru nedıfi Nereden gelıp nereye gıdıyoruz ve ben kımımi Ben dedığım şey nedıft 0, şuphesız kı maddedır Ben kımım demek, madde nedır demektır 0 zaman madde, felsefeyle kendını araştırmaktadır Pekı neden? Çunku madde yalnızdır Kendını karşılaştırarak anlayabıleceğı bır durumu yoktur, çunku maddeden başka bu şeyyoktur, her yerdekı her şey maddedır Kendını kendınde araştırmaktan başka çaresı yoktur onun Onun ıçın araştırma kutsaldır Madde kendını sonsuz kademede gelıştırerek kendını anlama yolundadır ve ılerıye ve gerıye doğru sonsuz derecede uzanır, Lavosıer'ın dedığı gıbı ne vardan yok olur ne de yoktan var Acaba madde Tanrı'ya aıt olmaktan otede, onun bu parçası ya da tamamı mıdıf? Parçacık hızlandırıcısına azer takviyesi Lazer ışını Limit Elektron ışını \ BUĞDAYOLMASAYDI Maksimum hızlandıncı için optik fazda enerji üretimi Amerikalı bilim adamları lazer ışını yardımıyla yeni bir elektron hızlandırma yöntemi geliştirdiler. Stanford Üniversitesi'nden Tomas Plettner ve Stanford Doğrusal Hızlandırıcısı (SLAC) çalışanları, 800 nm dalga boyundaki lazerle, vakum içinde yol alan elektronların enerjisini güçlendiriyorlar. Bu yöntemle enerjilerin bir teraelektronvolta kadar hızlandmlabileceği tahmin edilmekte ve bu şekilde röntgen ışınları için yeni bir kaynak da oluşturulabilecek. lettner ve çalışma arkadaşları yeni yontem sayesınde parçacık hızlandırıcılarının bıraz daha kısa uretılebıleceğını sanıyorlar Gunumuzde kullanılan parçacık hızlandırıcılarının, ıçlerınde temel parçacıklannın, elektrotlarca oluşturulan elektrıksel alanlarda hızlandırıldığı bırkaç yuz metre uzunluğundakı vakum tuplerı, gelecekte yeni modellerle değıştıremeyecek turdendır Plettner tarafından gelıştırılen hızlandırıcının yapısı oldukça basıt 80nm dalga boyundaki bıldık lazer ışını vakumun ıçındekı dar bır açıda bır elektron ışınıyla buluşmakta Lazer ışınındakı elektrıksel alan vektorunun, elektron ışınının eksenıne yansıması boylece elektronları hızlandırmakta FELSEFENİNCEVAPARADIĞI SORU P Bu yontem uzun suredır bılınmekteyse pek ıyı ışlemıyordu Bu, lazer ışınındakı fotonlar ve elektronlar arasındakı hız farkıyla ılgılı, kı bu yuzden ıkı ışın arasında etkılı bır enerji aktarımı yaşan mamakta (lazer ışınının alan vektoru, kullanılan ışı nın perıyoduyla yonunu değıştırmekte) Fızıkçıler geçen yuzyılın yetmışh yıllarından berı ıkı ışındakı karşılıklı etkının, kesışme noktasın dan sonsuz mesafeye kadar toplanması halınde enerji aktarımının sıfırda kaldığını bılıyorlar Plettner, ıkı ışın arasındakı karşılıklı etkı bolgesını altın folyoyla kaplı bır plastıkle ayırarak bu soruna bır çozum getırdı Ve bu şekilde bır elektron ışınını, bır mılımetreden daha kısa bır mesafede yaklaşık olarak 30 kıloelektronvolt hızlandırmaya başardı Bılım adamının tahmınıne gore hızlandırıcının gelecektekı versıyonlarıyla çok daha yuk sek enerjılere ulaşılabılecek hatta teraelektronvolt alanına bıle Nilgun Özbaşaran Dede www vvıssenschaft de 1 10 05, wwwphyMCSweb org 27 9 05 968/5 8 Ekım 2005