Katalog

Kuş Gözlemciliği KUŞBANK Türkiye Ulusal Kuş Veri Bankası KuşBank'ta 81.974 kuş verisi, 399 kuş tiirü ve 7.351 gözlem sayısı bulunuyor. KuşBank'ta bulunan veriler gözlemcilerin bireysel kuş gözlem etkinliklerinin yanı sıra, kuş atlas, kış ortası su kuşu sayımı ve leylek projesi gibi Türkiyenin çok çeşitli alanlarında belli bir metodoloji ile yapılmakta olan çalışmlaların kayıtlarını da içeriyor. uş gözlemcilerinin kuş kayıtlarını Internet yolu ile girdikleri bir merkezi veri bankası olan KuşBank, kuş gözlemcilerinin birer "vatandaş bilimci" olarak kuşların korunmasına gözlemleriyle katkı koydukları bir vatandaş bilimi projesidir. KuşBank (Türkiye Ulusal Kuş Veri Bankası www.kusbank.org) Doğa Derneği ve Erciyes Üniversitesi'nin İngiltere Kraliyet Kuşları Koruma Derneği (RSPB) desteğiyle yürüttüğü bir projedir. K uşBank aynı zamanda BirdLife tarafından bütün Dünya'da yürütülen Worldbirds (www.worldbirds.org) projesinin bir parçasıdır. VVorldbirds projesi, tıpkı KuşBank gibi dünyadaki değişik ulusal veritabanlarını bir araya getirerek bu verilerin kuşların korunması yolunda kullanılmasını hedeflemektedir. Kuşlar kuş gözlemcileri için önemli bir uğraşı ve kimi zaman bir tutku olmanın yanı çevre değişimlerini gösterebilen önemli gösterge (indikatör) türlerdir. Bir kuş türünün Türkiye'deki durumu, yıllar boyunca azalıp artması veya yayılışının değişmesi doğada olan olumlu ve olumsuz gelişmelerin bir göstergesidir. KuşBank bu değişimleri izleyebilmemiz için gerekli veri altyapısını sağlamak üzere yola çıktı. Öncelikle amatör olarak kuş gözlemleyen ve "Kuşlar İçin Vatandaş Bilimi" yapmayı amaçlayan kuş gözlemcilerinin kullanmaya başladığı KuşBank doğa korumacılar ve akademisyenler tarafından da kullanılmakta olan bir bilgi bankasıdır. Kuşlar için vatandaş bilimi hakkındaki bilgilerimizi arttınr ve koruma çalışmalarına katkı koyarlar. Kuruluş aşamasından itibaren kuş gözlemcilerinin görüşleri ve düşünceleri doğrultusunda şekillenen bir veri bankası olan KuşBank 5 Mayıs 2004 tarihinde yapılan tanıtım ile bütün kuş gözlemcilerinin kullanımına sunuldu. KuşBank sayesinde kuş gözlemcilerinin kayıtları not defterlerinden çıkarak kuşlar öncelikli olmak üzere doğadaki bütün canlıların korunması için KuşBank'a girilmeye başlandı. Böylelikle ülkenin dört bir yanına yayılmış olan kuş gözlemcileri internet üzerinden verilerini bu bankaya giriyorlar. Kuş gözlemcileri Türkiye'de gördükleri bütun tür kayıtlarını diğer kuş gözlemcileri ile paylaşmaktadır. KuşBank katılan ve katkı yapan herkese açık olduğu için katılımcı bir sistemdir. Kuş gözlemcileri www.kusbank.org adresinden KuşBank üyelik formunu doldurarak özel kullanıcı adı ve şifresi alabiliyorlar. Üyelik için kuş gözlemcilerinden kendilerini tanıtmaları isteniyor. Kuş gözlemcilerinin verdiği bilgiler yeterli ve uygun bulunursa üyelik onayı yapılıyor. 2004 yılı Mart ayında KuşBank'ta 4.000 kadar kuş kaydı varken 2005 yılı Eylül ayında 81.000 üzerinde kuş kaydı bulunmaktadır. KuşBank'ta bulunan veriler gözlemcilerin bireysel kuş gözlem etkinliklerinin yanı sıra, kuş atlas, kış ortası su kuşu sayımı ve leylek projesi gibi Türkiye'nin çok çeşitli alanlarında belli bir metodoloji ile yapılmakta olan ve detaylı bilgiler içeren çalışmaların kayıtlarını da içermektedir. KuşBank'ta veri doğruluğu KuşBank Kurucu Kayıt Komitesi tarafından sağlanmaktadır. K „ A •• * • KUŞ GÖZLEMCİSİ Kuş gözlemcileri gördükleri türleri kaydetmek, listelemek, başkalarıyla paylaşmak ve gitmeyi planladıkları alanlarda daha önce hangi türlerin görüldüğünü bilmek isterler. Tuttukları kayıtlar ile doğa BANKADA 399 KUŞ TÜRÜ KuşBank'ta en çok kayıt ve gözlem sayısına sahip olan kuş gözlemcilerinin isimleri www.kusbank.org web sitesinin ana sayfasında ilk 50 kayıt ve gözlem sıralamaları ile verilmektedir. Bu sıralamalarda üst basamaklara yerleşen kuş gözlemcilerine yıl sonunda KuşBank onur belgesi ile mütevazı düzeyde kuş hediyeleri verilmektedir. Aktif olarak 300 kullanıcıya sahip olan KuşBank her geçen gün artan kullanıcı sayısıyla hızla gelişiyor. 2004 yılına ait bütün kuş gözlem kayıtları KuşBank'a girilmiştir ve 1989 2003 yıllarına ait kuş gözlem verileri de KuşBank'a girilmeye başlandı. 2 Eylül 2005 itibariyle KuşBank'ta 81.974 kuş verisi, 399 kuş türü ve 7.351 gözlem sayısı bulunmaktadır. Bu rakamlar kuş gözlemcilerinin KuşBank'ı sürekli artan sayılarda kullanması ile her geçen gün artış göstermektedir. En çok görülen kuş türleri sırasıyla; Serçe (Passer domesticus), Saksağan (Pica pica), Leş Kargası (Corvus corone), Kır Kırlangıcı (Hirundo rustica), Karatavuk (Turdus merula), Saka(Carduelis carduelis), Bü V 1800 i Şekil 1: KuşBank'ta en fazla görülen kuş türleri ve kayıt sayıları 968/18 8 Ekim 2005