Katalog

TartışmaEditöre Mektup taslak kitabına eleştiri mına Uygunluğu Kitabın 12. ve 13. sayfalarında sorgulama, mantığa değer verme, bilimsel değerlere sahip olma vb. ifadeler kullanılsa dahi bunların ne olduğuna ilişkin hiçbir açıklama getirilmemiştir. Bilimin doğasına (the nature of science) ilişkin hiçbir ifade yoktur. Kısaca bilimin doğası bilimsel olanla bilimsel olmayanı ayırt etmeye yarayan ve bilimsel süreçleri takip eden sorgulayıcı bir süreçtir. Bilimin doğasına ilişkin birçok araştırma yapılmıştır, ki yapılandırıcılığın en önemli ayağıdır. Norman Lederman (geçmiş dönem NARSTNational Association of Research in Science Teaching başkanı) bu konuda en çok araştırma yapan bilinı adamlarından biridir. Aynı ekipten Bell ve arkadaşlannca (2()03)'de yayınlanan bir araştırma sonucuna göre bilimsel araştırmanın mekanik olarak ne olduğunu öğrenciler algılasa dahi, 8 haftalık uygulama sonucunda bilimin doğası koıuısunda bir algılama değişikliği gözlenmemistir. Düzenine İlişkin Değerlendirme Taslak kitapta adı verilen tüm referanslar son derece güzel seçilmiştir. Fakat referanslann nasıl kullanıldığına dair hiçbir açıklık getirilmemiştir. Referans kullanılırken genelde APA (American Psychological Association, 2001), ASA (American Sociological Association), MLA (Modern Language Assosiation) , yada Chicago Style kullanılmaktadır. Aşağıda MLA'e örnek verilmiştir. APA örneği ise referanslarda görülebilir. Alınan kotlar taslak kitap içerinde verilmediği için, hangi düşüncenin nereden alındığına ilişkin hiçbir ipucu yoktur. MLA Örnegi: Gibaldi. Joseph. The MLA Handbook for VVrilers of Research Papers. 5th ed. New York: Modern Language Association of America, 1999. Baskı hatası her kitapda karşılaşılabilir bir durumdur ve hoşgörülebilir. Fakat yukarıda vurgulandığı gibi bu taslak kitap bilimsel bir komısyon tarafından ve bir ulu me teknikleri içerisinde geleneksel olarak nitelendirilen çoktan seçmeli testler ve uzun cevaplı yazılı yoklamaların önemi hiçe sayılmıştır. Unutulmaması gereken, çoktan seçmeli sorular tutarlılık ve geçerlilik ilkeleri ile hazırlandığında kullanışlıdır (Downing, 1992). Yeni yetişmekte olan fen öğretmen adaylarınm mesleki gelişimlerinde önemli rol oynayan soru sorma sanatının en etkin şekilde kullanabilecekleri öğeler ortadan kaldırılmıştır. Bu da son derece eksik ve içi boş bir yapılandırıcılık anlayışıdır. Alternatif değerlendirme ve ölçme sistemleri, teknoloji, ve çeşitlilik önemlidir ama ne yazık ki yeterli değildir. 5 Taslak Kitabın Kullanılan ve Kullanılmayan Referanslara İlişkin Değerlendirilmesi Birinci olarak, eğer rubric (ölçekkıstas anlamında olup taslak kitapda rubrik olarak adlandırılmıştır) hazırlanacaksa, bu rehber kitap tın fen sınıflan için pratik kullanımlı olmalıdır. NSRS (National Science Education Standards, 1996) bu rehber kilaplara en güzel örnektir. Nitekim bu kitabın adı referans olarak taslak kitapta geçmekte; ancak gerçek anlamda kullanıldığı konusunda kaygılar mevcuttur. Hazırlanan taslak yukarıda adı geçen kitapla birlikte "Benchmark for Science Literacy" (1993) ve "Project 2061"(1989) kullanılması ileoluşturulmuş; yanlız hangi kısımlarının nasıl adapte edildiği daha önce belirtildiği gibi kesinlikle belli değildir. [Kaldı ki bu rehber kitap hakkında (NSES) son derece şık ve keskin eleştirileri bulmak mmkndr (Good & Shymansky, 2001; Jenkins, 2001)]. İkinci olarak, referans listesinde kullanılmayan ya da unutulan; tüm fen öğretmenleri, master, doktora öğrencileri ve fen eğitimi araştırıcıları tarafından ana başvuru kaynağı olarak kullanılan "Teaching about Evolution and Nature of Science" (1998) ve "Inquiry and the National Education Standards" (2000) adlı seri kitapları belirtmekte yarar vardır. Bu kitaplann NSES'in bütünleyicisi olarak basıldığı unutulmamalıdır. İlginç bir şekilde 1994'de basılan, alanın son el kitabı olan Handbook of Research on Science Teaching and Learning (Gabel, 1994)'den dahi referans olarak yararlanılmamıştır. Bu noktada bu referans kitapların niye kullanılmadığı sorusu ortaya çıkmaktadır. Eğer yapılandırıcı fen eğitimi isteni Sayfa 505 l'e bakıldığında bilimin doğası hakkında son derece postmodernist bir yaklaşım getirilmiştir. Bu konuda yazılmış en iyi referans yukarıda adı geçmiş olan Good & Shymansky (2001) ve Jenkins (2001)'e aittir. Bilimsel prosedürde projelerde birden fazla yanıt olabilir ancak, teorilerin (örneğin Evrim Teorisi'nin) çıkarımları vurgulanmadan geçilemez; çünkü bu bilimin doğasına aykırıdır (NRC, 1998). Bu biçimi ile bu programdaki formasyon yapılandırıcılık adı altında sunulmamalıdır; çünkü biyoloji derslerinin mekanikleştirilmesi (Zaten yıllardır durum bu *" dur.) ve yaşamın nasıl evrildiğinin sorgulanmaması, değil sadece yapılandırıcılık anlayışı ile hiçbir öğrenim teorisi ile bağdaşmaz. Burada evrim vardır ya da yoktur tartışması yapılmamaktadır; bu tartışmanın özü, evrimle ve diğer var olan tüm fen konuları ile ilgili sorgulamanın ortadan kaldırılmak istennıesine ilişkindir. Teknolojik tasarım konusunda ise çizilen tablo (sayfa 52) son derece mekaniktir ki; bu da yapılandırıcılığın dogasına ters dşer. "Bilim ile uğraşanların tek tip insan olmadığı" vurgulanmış; ama bilim adamı olmanın kriterlerini çizen hassas sınırlar belirtilmemiştir. 6.b.Tutum ve Değerler Kazanımlan Yine Sosyal Öğrenim Teorisınin sahibi olan Albert Bandura'yı çağrıştıran birçok yaklaşım hissedilmektedir (model alma ** gibi); ancak adı referanslarda geçmemektedir. Fakat referansların nasıl kullanıldığı belli olmadığı için bu konuda yorum yapmak olanaksızdır. 6.c. Ünite Organizasyonu Özellikle bu bölüm kavram haritaları ile kuvvetlendirilmiştir. Ancak kavram haritaları son derece statik olarak hazırlanmıştır. Öğrencinin özellikle Canlılar ve Hayat ünitesinde bu kadar sofistike [bu arada eksik] bir şema çizmesi bekleniyor ki, bu da olanaksızdır. Bu arada kavram haritaları spontanedir ve kişiye özgüdür. Zorlama biçimde hazırlatılamaz; eğer amaç yapılandırıcılık adı altında yeniden ezberci (rote memorization) model değilse. Kısaca kavram haritaları son derece popüler, öğrenicinin anlık yaratıcılığına bırakılması ve zorlayıcı bir biçimde hazırlanmaması gereken bir algılamaöğrenme kuvvetlendirme metodudur. Hiçbir şekilde yapılandırıcılıkta "böyle kavram haritası hazırlanmaz, şöyle olmalıdır" diye öğrenciye baskı yapılamaz; yapılırsa adı yapılandırıcılık olamaz. 7 Taslak Kitabın İçerik Kaynak Çelişkisine İlişkin Değerlendirilmesi Benzer şekilde Dünya ve Evren ünitesinde ders kazanımı olarak erozyon ko * Kısaca taslak kitap birçok deneyle ve aktivite ile (bunların çoğu alıntıdır) beslenmiş olsa dahi; bilimin doğası hakkında hiçbir vurgu olmadığı için, bilimi öğrenme adına bir anlam ifade etmemektedir. Lederman ve ekibinin hassasiyetini vurgulayan benzer çalışmalara ve benzer sonuçlara rastlamak mümkündür (Bell <£ Lederman, 2003). Türkiye'de de bilimin doğasına ilişkin çalışmalar yapılmıştır (Macaroğlu ve ark., 1999). Bu çalışmalarda da atıfta bulunulan Brickhouse'a göre bilimin doğasını bilmeyen bir öğretmenin kendi inanış sistemine göre yol çizeceği vurgulanmıştır. Bunun da ne denli sakıncalı olduğu takdirinize bırakılmaktadır. Sonuç olarak, öğrenim teorilerinden tam olarak yararlanılmamış, öğrenim teorilerinin kritikleri (artıları ve eksileri) vurgulanmamış, popüler olan adlandırmalar kullanılmış ancak bu ifadelerin içi boşaltılmıştır. 3 Taslak Kitapta Yazım ve Basılış sun fen eğitim programını değiştirmek ve modernize etmek amacı ile yola çıkmıştır. Bundan dolayı en ufak hata bile göze çarpmaktadır. Örneğin, Merrill basım evinin adı bile Merril (sayfa 45) olarak basılmıştır. Daha başka basım hataları da başka sayfalarda bulunabilir. Referans bölümü genelde basılan kitabın en son kısmıdır. Appendix olmadığı sürece bu geçerlidir. Bu taslakta ise referanslar bölümü 45. sayfadadır. Yani kitabın tam ortasındadır. Önemli bir öğe de taslak kitabın kimler tarafından hazırlandığının belli olmamasıdır. Tüm kitabın fıziki durumundan yapılabilecek çıkarım ise; taslak kitap çok acil bir şekilde hazırlanmıştır. Daha sonra bu çıkarımı destekleyen kısımlar yazının devamında bulunabilir. 4 Taslak Kitabın Ölçme ve Değerlendirme Teknikleri Açısından Değerlendirilmesi Sayfa 2829'da ölçme ve değerlendir yorsa hem ders içeriği hem de uygulanan metodlar birbiri ile uyuşmalıdır. Aşağıda taslak kitaba ait bölümler ve hazırlanış şekline ilişkin görüşler sunulmuştur. 6 Taslak Kitabın Kullandığı Metoda ve Yaklaşımlanna İlişkin Değerlendirme 6.a. FenTeknoIojiToplunhÇevre Ka nusu olamaz; amaç bunurı ö'tesinde olmalıdır. 4. sınıfta ne kadar solunum ve dolaşım sistemleri anlatılabilir; bu da tartışma konusu halini alır. Burada Deboer'in (1991) sözlerini yine hatırlatmakta yarar vardır: "Ne, hangi sıra ile, ve hangi metodla öğretilmeli". * Kullanıldığı varsayılan Benchmark Devamı arka sayfada 968/21 8 Ekim 2005