Katalog

haftalık bulmaca 1 2 3 4 5 6 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Uykuda hareketsizlik Soru: Uyku sırasında bazı vücut fonksiyonlan kapanırken, bazılan niçin açık kalıyor? Yanıt Vücut fonksiyonlarında uyku sırasında ortaya çıkan bazı değişiklikler uzun süre uykuda kalmamızı sağlıyor. Böylece ertesi gün için enerji yüklenebiliyoruz. Sözgelimi, görme, işitme ve koku alma duyularımız bastırılır. Sonuç olarak çevremizdeki küçük değişiklikler bizi uykumuzdan uyandırmaz. Hapşırma veya öksürme gibi fıziksel tepkiler de kaybolur. Bunun nedeni burunda veya gırtlakta oluşan gıdıklanmaya karşı duyarlılık azalmasıdır. Gerçi duyularımız tümüyle dış uyarılara karşı kapalı değildir; aşırı uyarılara duyularımız yeterince tepkili halini korur. Uyanıkken doğal olarak devrede olan bazı siireçler REM uykusunda yok olur. REM uykusunda rüya gö'rürüz. Bu evrede en önemli dramatik değişiklik vücut sıcaklığını düzenleme yeteneğinin kaybıdır. RKM uykusunda, çok sıcak ortamlarda beyin ısı kaybetme sürecini artık başlatmaz veya çok soğuk ortamlarda ısı üretmez. Bu olgu, evrim sırasında uykuda enerji tasarrufunu sağlamak için ortaya çıkmış olabilir. REM sırasında beyin ayrıca motor nöronlarına sinyal göndererek heyecanlanma özelliğini azaltır. Böylece pek çok kası felce uğratır. Böyle bir felç durumu sayesinde rüyalarımızda ne kadar hareketli olursak olalım hareketsiz kalırız. Otofelç durumunda bir bozukluk olursa insanlar rüyalarındaki hareketleri aynı şekilde yapmaya başlarlar. Bu da kazalara ve cinayetlere kadar uzanan bir dizi olumsuzluğa davetiye çıkartır. SOLDAN SAĞA 1. 1953'te insan yapısının tetnel sırlarını ele veren ÜNA moleküllerini, James VVatson'la birlikte keşfeden, yakınlarda yitirdiğimiz İngiliz bilimadamı (resimdeki) "Karl ..." (İçten yanmalı motorla çalışan ilk otomobili üreten, Alman mü hendis ve nıucit) Bir nota. 2. Mihrace eşi • Elektrikli ev aletleri üreten Amerikan firması • Teniste hızlı, iyi, karşılanamayan servis atışı Alplerde yamaçların az güııeş alaıı tarafı. 3. Aralannda elektrik ampulü ve l'onograhn da bulıınduğıı bini aşkın buluşun patentini alan, Amerikalı mucit Protein sentezı asidi "Sir Henry ..." (Konverlor aracılıjjıyla ilk olarak fazla miktarda çelik uretimini ^erçekleştiren, İngiliz mulıeııdıs). 4. Sodyumun simgesi Sıvıolçer Rutubet Doku teli. 5. Erbezlerinin ilühaplanıp şjşmesi Parent Pıılculuk. 6. Tam olarak, adamakıllı Bir çoğul eki Emanet. 7. Yay silahı Asgari Antiınonun simgesi Bir tür başlık Olağandan daha lıacimli. 8. Pelte Bir sanığın, kendisinin suçun işlendiği anda başka bir yerde bulunduğu şeklindeki savunması Güzel, hoş Sabah yıldızı, Venüs. 9. Kargjşalık Bir cetvel türü Neşeli, canlı, ilgi çekicı Kabaca evet. 10. Kaz Dağlan'nın mıtolojık dönemlerdeki adı "Pierre de ..." (Modern rakamlar teurisinin babası olarak kabul edilen Fransız matematikçı) Mıtolojik bir çalgı. 11. Kriptonun Mmgcsı Çok iri, zehirsiz bir yılan turü Yapağıdan elde edilen, eczacılık ve parfümeride kullanılan, sarımtırak renkte bir yağ. 12. Bir haber ajansı • "... Armstrong" (Ay'a ilk ayak basan astronot) Burıın iltihabı. 13. "Enrico " (İlk nükleer reaktörün lasarımını ve yapımını gerçekleştiren İtalyan fizikçi) Küçiik magara Cümuş Kenar susu. 14. IFt çalan kimse Hareket olaylarını inceleyen bilim dalı. 15. "Etienne ..." (İlk içten yanmalı motorun tasarımım gerçekleştiren Belçikalı muhendis) Habeş soylusu Cinsiyet hücreleri dışırıda, vücut hücrelerinin tümü. YUKARIDAN AŞAĞIYA batı bölümünü kapsayan bölgede MÖ 3. yüzyıldan 9. yüzyıla kadar oturan halk "Emile ..." (Gramofon plaklarını bulan. Alman asılıl Amerikalı). 9. Hangi yer Meta Tantalın simfiesi 10. Sarma, kuşatma Akira Kurosava'nın bir filmi Atmosferin alt tabakalarındaki bulutların çok alçalarak yeryüzüne kadar inmesiyle oluşan duman. 11. Kobaltın simgesi LuksemburfJ TV'si Hitabet sanatı. 12. Japonya'da bir kent Doğalgaznı onemli bir bileşeni Küçük bir limon türu. 13. Bağlaç "Benjamin " (İki odaklı mercekleri ve paratoneri icat eden. Amerikalı politikacı ve bilim adamı) Sünıer iııanısında saglık tanrıçası. 14. Adıyaman'ın bir ilçcsı Bir tür yağmurkuşu 15. Erdişi, lıünsa İran'ın plaka işareti CeniK'lte bulunduğuna inanılan, kökü yukarıda, dalları aşağıda büyük bir ağaç. 16. İnam, vtdıa. 17. Optik kaydırma Uzaklık anlatan sözcuk Bir kan firubu. 18. Peygamberçiçeği. 19. Balık ağlarınm alt ve üst yanlarına geçirilen keçi kılından yapılnıış ip Yazıdaki mürekkebi kurutmak için dökülen çok renkli ve ince bir tür kuın. 20. Aktinyumun simfiesi • Gemi sandalı. Hazırlayan: tlker Mumcuoglu 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Buzdolapsız dondurma Soru: Buzdolabının olmadığı dönemlerde dondurma nasıl yapılırdı? Yanıt: Büyük miktarlarda buz iyi yalıtıldığı zaman uzun süre korunabilir. Pompei Harabeleri'nde dondurma tezgahlarının kalıntıları hala duruyor. Burada yaşayanlar Vesuvius'den indirdikleri buzları büyük bir olasılıkla kilerlerinde saklıyorlardı. Buz, binlerce yıl önce Iran çöllerinde gecenin soğuk havasına açık, çok derin olmayan rezervuarlarda yapılıyordu. Geceleri çölde yerden yükselen ısıyı geri yansıtacak bulutlar yoktur. Dolayısıyla sıcaklık hızla düşer. Rezervuar soğur, yüzeyinde oluşan buz gündüzleri toplanır. Bu rezervuarlar yüksek duvarları ile yükselen güneşten korunmuş olur. Buzdolapları icat edilmeden önce Avrupa'da buzlar kış süresince buzullardan getiriliyor ve yeraltındaki "buz evlerinde" depolanıyordu. Buz evlerinin girişi kuzeye bakıyor ve yalıtım için çevresine çok kalın duvarlarla örülüyordu. Büyük şatoların çoğunda buz evleri vardı. Buzlar, gelecek kışa kadar yaz ayları boyunca erimeden kalıyordu. Dondurma, çift duvarlı tereyağ yayığına benzer aletlerle yapılıyordu. Buz, iki duvar arasmdaki boşluğa dolduruluyor, krema veya meyve özü yayığın içine konuluyordu. Kolları güçlü olan bir kişi içindeki krema veya meyve özü donuncaya kadar yayığın kolunu çeviriyordu. 1. Kafatasının biçimine bakarak insanın karakterini ve zihni yeteneğini inceleme Bitki hücreleri yaşlandıkça plazmalarında oluşan ve içi hücre suytı ile dolu bulunan boşluk. 2. Gemilerde ve uçaklarda da bulunan bir aygıt Özel bir maya mantarıyla keçi ya da inek sütünün mayalanmasıyla hazırlanan eksi içecek Ağabey. 3. Kars yakınındaki ören yeri Bir bağlaç Uyuşturucu bir madde Yurdumuzda bir göl. 4. Kadın hastalıklarıyla ilfiili hekimlik kolu Simyacılarm kurşuna verdiği ad. 5. Bir noktanın uzaydaki yerini belirtmeye yarayan çizgilerden biri Bir sayı. 6. Yardım "Kalori"nin simgesi Havalandırma aleti İridyumun simgesi. 7. Skandiyumun simgesi ijişmanlık hastalığı Almanca " 1 " . 8. Bugünkü Almanya'yı. Bohemya ve Polonya'nın Cumhuriyet Bilim Teknik Dergimizin adını, yerine göre "CUMHURİYET BİÜM TEKNİK", ya da "C. BİLİM TEKNİK" veya "CBT" formunda yazabiliyoruz. Aşağıdaki sözmetik bulmacayı oluşturan çarpma işlemindeki harfler rakamları simgeliyor. C X BİLİM TEKNİK SORU: "CBT"nin simgelediği üç basamaklı sayı kaçtır? Düzenleyen: Necah Büyükdura 906. sayıdaki "4 Daire, 3 Hilal" isimli bilmecenin yanıtı: Yarıçaplar sırasıyla 1, 11, 19 ve 29 birimdir. Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Türkan DardereBursa, Güngör Bingölİstanbul, Yücel GünDenizli, Özen Gün Uralİstanbul, Aydın BingölAnkara, Ece Oral Feriha Uzunel Samsun, Nalan Uzunİstanbul, Emirhan Kasımoğlu Ankara, Gönül KanatlıEdirne, Selim Karahasan İstanbul 908/2314 Ağustos 2004