Katalog

Trafik Güvenliği rafik güvenliği liginde son durum: Lider Ingiltere, Amerika dokuzunculuğa indi! Trafikte uzun dönem dünyanın en güvenli bölgesi sayılan Amerika Birleşik Devletleri liderliğiIngiltere'ye kaptmrken, Iskandinavülkeleribiiyükbaşarısağladı ve Norveç ikinci sıraya yükseldi. bir hava trafiğini kabul edemezler. Şu sorunun yanıtı da aranıyor: "Na sıl oluyor da aynı toplum, her yı! kend arkadaşlarından, akrabalarından tam 4! bin kişinin karayollarında can vermesinı bu kadar tepkisiz ve ilgisiz kalabıliyor?" NELER YAPILIYOR? Yanıtlar aranırken, daha ciddi v < kapsamlı uğraşlar verilmeye başlanmış bi le. Örneğin 1998 itibarıyla 1 milyon taşıt mil için 1.58 olan ölüm oranı değeri, ge çen yıl 1.51 'e çekilmiş. Yinelemek gere kir ki, bu değer 1970'lerde 4.8'lerde sey rederken bu orana düşürülmüş ancak li der İngiltere'nin aynı dönemde 6.1 değe rinden 1.2 l'e inen bir başarı gösterdiğin de unutmamak gerekiyor! Diğer başa güreşen ülkelerle arala rındaki güvenlik farkının özellikle emni yet kemeri ve alkollü sürüş noktalarınd, yoğunlaştığını düşünüyor Amerikalı uz manlar. Eğer araç içinde herkes uygun bi çimde emniyet kemeri ile bağlansa her yı 7000 ila 9000 yaşamm kurtulabileceğ öngörülüyor. Yalnızca kemer konusunda ki bu olumlu değişimin bile Amerika'y trafik güvenliği liginde yeniden liderliğ< taşıyacağının hesapları yapılmış. Birçok trafik güvenliği uzmanı em niyet kemerinin kullanıldığ takdirde basitliğine karşıı hâlâ en etkin trafik güvenli gı gereci olduğu hususun da birleşiyorlar. Ameri ka'da kemer kullanımı bu gün itibariyle %80'ler düze yinde. Oysa Kanada v( Avustralya'da %90'lık kulla nım oranları yakalanmı; durumda. Amerika'da hâh <ok sayıda eyalette polisit vasal kemer kontrol etnu hakkına sahip değil. Amerikalı trafik gü venliği uzmanları motosik letlerde kask kullanımınıı azlığı ve araç filosundak hafıf kamyonların benzer siz fazlalığının ülkeyi tehdiı ettiğini ve güvenlik liginde ki sonucun ancak böyk açıklanabileceğini savunu yorlar. A merika, ülke içinde karayolu trafik kazalarında ölüm oranını her yıl düzenli biçimde azaltırken seyahat edilen mesafeye göre değerlendirilen trafik ölümleri oranında, son otuz yılda dünya liderliğinden dokuzunculuğa düştnüş durumda. Başarılı gibi görünen 'takımın' başarısızlığının kanıtlarına gelince: Eğer ülke, sıralamada bugün Avustralya ve Kanada'nın yerinde olsaydı, yılda 2.000 daha az insanı trafiğe kurban vermiş olacaktı. Buna karşılık lider İngiltere'nin bugünkü pozisyonu yakalanmış olsaydı, bu kez yılda tam 8.500 insanın yaşamı kurtulmuş olacaktı. Birçok trafik güvenliği uzmanı, Amerika'daki bu kan kaybının nedenlerini ortaya koymaya çalışıyor. Uzmanlar diğer güvenli ülkelere oranla düşük emniyet kemeri kullanımına, artan hızlı araç kullanmalara, alkollü sürüşlere, özellikle kask kullanmayan motosikletlilerde görülen ölümlerdeki büyük artışa dikkat çekiyor. Trafik güvenliği uzmanlarının çok ilginç biçimde ölüm oranının yükselmesinde sorumlular arasında gösterdikleri bir diğer unsur ise trafiğe giderek artan oranlarda katılan büyük spor cipler ile pikap kamyonetler. performanslar incelendiğinde, en çarpıcı iyileşmelerin ıse başta lider İngiltere olmak üzere, Almanya, Danimarka ve İsviçre'de gerçekleştiği görülüyor. trafık kazalarının önlenmesine gösterilmiyor. Ve trafik kazası tehditleri daha da büyüyor KÜRESEL SAĞLIK SORUNU Karayolu trafik kazalarından dolayı meydana gelen ölüm ve yaralanmalar küresel ölçekte büyüyen bir sağlık sorunu olarak değerlendiriliyor. Dünya Sağlık Örgütü, bugün ölüm ve sakat kalma ne AMERİKA'DA DURUM Amerika gibi endüstrileşmiş ülkeler kuşkusuz, trafik ölümleri çok yüksek ve aynı zamanda yükselmeyi sürdüren Çin gibi gelişmekte olan ülkelerden daha iyi konumdalar. Buna karşın iddialı hedefler koymaktan da geri durmuyorlar. Örneğin DÛNYA TRAFİK GÖVENLİĞİ Endüstrileşmiş ülkelerin trafik ölüm oranları son otuz yılda istikrarlı bir biçimde düşmeye başladı. (Bakınız Tablo). Sonuç şöyle: Cüvenlik liginin otuz yıl önceki lideri Amerika bugün sekiz basamak birden gerileyerek dokuzuncu sıraya düştü. Tablo'dan da izlenebileceği üzere, 1980'lerde hemen tüm İskandinav ülkelerinin aldığı başarılı sonuçlar arasında liderliği ele geçiren İsveç, 1990'ların sonunda birkaç basamak gerileyerek birinci sırayı Ingiltere'ye bırakmış durumda. Seyahat edilen yüz milyon taşıtmil başına trafik ölümü bazında tutulan puan durumuna göre, 2001'de Norveç ikinciliğe yerleşirken, ilk ondaki 'takımların' tümü birbirine çok yakın ve hepsinin 1.0 civarındaki "puan"larla sıralandığına dikkat çekmek gerekecek. Son otuz yıllık •İfc. . deni olarak dokuzuncu sırada olan trafik kazalarının, ölüm nedenleri arasında 2020 yılında dünya üçüncülüğüne yerleşeceği bilimsel tahmininde bulunuyor. Bu yükselişin acı ve maliyetli tarafı ise trafik kurbanlarının diğer ölüm nedenlerine kıyasla çoğunluk genç yetişkinlerden oluşması. Celecek nisanda, Dünya Sağlık Cünü'nde, otomobil kazaları, daha önceleri H.I.V./AIDS ve sıtma hastalıklarında olduğu gibi en önemli gündem maddesini teşkil edecek. Dünya Sağlık Örgütü yöneticilerine göre, trafik kazaları hâlâ az önem veriliyor, nedeni ise dikkatlerin diğer sağlık sorunlannda yoğunlaşürılması. Kısacası hastalıklarla savaşmada ciddi gelişmeler sağlanırken, aynı özenAmerıka şu an 100 milyon taşıtrnıl ıçın 1.5 olan trafik ölüm oranı değerini, 2008'de 1.0'e indirmeye çalışıyor. Bu küçük gibi görülen azalma Amerika'da yılda 12.000 daha az insanın trafikte canını kaybedeceği anlamı taşıyor, üstelikte artan taşıt hareketliliğine karşın. Bu güçlü hedef yenilemelere Amerika'da da ihtiyaç var, çünkü geçen yıl tam 42.815 kişi ülke karayollarında meydana gelen trafik kazalarında can verdi ki, bu sayısal anlamda 1980den bu yana kayıtlara geçen en yüksek toplam. Amerika Ulusal Ulaşürma Sekreterliği, örneğin havayolu taşımasında yılda 43 000 insanın hayatını kaybetmesi durumunda uçakların havalanamayacağını bildiklerini beyan ediyorlar. İnsanlar bu tür TÛRKİYE'DE DURUM: Yukarıdaki değerlendirmelerin ya pıldığı referansta olumsuz trafik güvenli ği tablosuna Çek Cumhuriyeti ve Türkiye örnek gösterilmiş. 2001 verilerine göre yine Tablo'daki birim olan katedilen 10C milyon mil başına ölüm oranının Çek Cumhuriyet'inde 5.21, Türkiye'de is« 11.74 olduğu belirtilmiş. Bundan önceki makalemde (CBT, 30.08.2003) değerlendirildiği üzere, Tür kiye'deki trafik kazası resmi ölüm rakam ları kaza noktasındaki ölümleri kapsıyor Oysa hemen tüm ülkelerde bu değer, ka za sonrası 30 gün içinde ölümleri de içeriyor. Bu nedenle, Türkiye'nin yer aldığı her türlü uluslararası istatistik ve kıyasla 900/18 19 Haziran 2004