Katalog

Bilim Dünyası KısaHaberler Buzullar daha hızla eriyor üresel ısınına yüzünden Güney Kutbu buzullarından önenıli miktarda su kütleleri okyanuslara aktığı için Amerikalı bilim adamları deniz seviyesinin hızla yükseleceğini talınıin ediyorlar. Bilim adamları Çin'deki buzullann da daha hızlı erimeye başladıklarını fark ettiler. Nasa bilim adamları iki farklı araştırma sonııcunda iklim değişimi yüzünden deniz seviyesinin git gide daha hızlı yükseleceğini buldular. Uydu görüntüleri Atlantik denizindeki buz kütlelerinin ne kadar önemli olduğunu göstcrmekte. Dev buz kütleleri artan sıcaklık yüzünden kırılacak olurlarsa Güney Kutbundaki buzullar daha büyük bir hızla derıize akacaktır diyor iklim uzmanları "Geophysical Research Letters" dergisinde. Nasa'ya bağlı Jet l'ropulsion Laboratuan'nda Kric Rignot yönetiminde çalışan ekip, Larsen B buzunuıı 2002 yılında kırılmasından sonra bir buzulun sekiz misli hızlı eridiğini saptamış. Buzul buzu veya suyu olsun okyanuslara ulaştığında deniz seviyesini yükseltir. Ancak eriyen buzlar su seviyesini hemen henıen hiç etkilemezler. "Güney kutbunıın küresel ısınmaya hızla reaksiyotı gösterip göstermediğini merak ediyorsanız, yanıtımız eveltir" diye konuştu araştırma sonuçlarını değerlendiren Theodore Scambus (Colorado Üniversitesi). Hilinı adanıı 25()km'lik sahilin 15 yıl içinde çok değiştiğini de dikkat çekti. K incelcnmesine dayanıyor. İki kilodan diişiik doğan bebeklerin yetişkinlik döncminde intihar etme riskleıi iki misli fazla. Stoekholm'daki Ulusal İntihar Araştırmaları vc Önlcmlcri Merkezi'nden Danııta VVasscrman'a göre çocuk yaşta anneler de intihar eğiliminde etkili ulnıakta. Araştırmucı The Laneet dcrgisinde intiharın riskinin 29 yaşındaki annelerden itıbaren diiştüğünii söylüyor. İntihar riskini yükselten digcr faktörler ise, doğıım sırasında 47enı'den düşük beden boyu, annenin eğitimsizliği ve doğum anında cn az üç kardeşe sahıp olmak olarak açıklandı. Araşlırma insanlann neden intihar eltiklerini kesin bir şekildc açıklamıyorsa da en a/.ından dogunı öneesi ve anneye bağlı taktörlerin önemine işaret etmekte diyor Wasserman. başı değiştiğinden güneş rüzgarları atmosferdeki suyu kurutmakta. Bu da Kızıl Gezegenin neden bu kadar kurak olduğunu açıklıyor. Güneş aralıksız olarak enerji yüklü minik parçacıkla savurur uzaya ve bunlar büyük bir hızla gezegenlere çarpar. Ancakbu tür güneş rüzgarları dünyamızı etkilemez. Çünkü dünyamızın manyetik alanı uzaydan yansıyan partikül bombardımanını söndüren dev bir koruyucu kalkan etkisini göstermekte. Buna rağmen birkaç partikül sızdığında renkli ku İlk patlama mutlak başlangıç olmayabilir tup ışıkları oluşur ve ender de olsa bunlar uydu iletişimini bozabilir. Ancak Science dergisindeki bir makaleye göre Mars'ta durum farklı. Avrupa'nm Mars Express uydusu ile alınan son görüntüler Mars atmosferinin geçirgen olduğunu ve güneş rüzgarlarının su moleküllerini de alıp götürdüğünü göstermekte. İsveç'teki Kiruna Uzay Fiziği Enstitüsü'nden Rickard Lundin ve meslektaşları güneş rüzgarlarının etkisini açıkladılar. Buna göre atmosferin hemen üzerindeki iyonosfer tabakasının bileşimi ve biçimi dakika başı değişmekte. Ve iyonosferin direnci de güneş rüzgarlarını engelleyecek kadar büyük olmadığı için güneş rüzgarları Kızıl Gezegenin en üst atmosfer tahakalanna sızarak su oksijeıı ve karbondioksit moleküllerini uzaya taşımakta. Bilim adamlarına göre özellikle de hidrojen ve oksijen kaybı Mars'taki susuzluğu kesin bir şekilde açıklanıakta. İ 1 Rekabet, yavru sayısı üzerinde etkili Çiftleşme sırasında rakibin kokusunu alan erkek su sıçanları (Arvicola terrestri.s) dişiye daha fazla sperma bırakıyorlar. Farelerde birden fazla çiftleşme söz konusu oldıığu için de erkek fareler bu şekilde kalıtımlarını aktarma şansını yakalıyorlar diyor Memphıs Universitesi'nden Javier del BarcoTrillo ve Michael Ferkin, Nature dergisinde. Araştırmacılar çiftlcşıneye hazır olan dişi farenin kafesine on erkek fareyi teker teker bırakıp çiftleşmeden sonra spermaları saymışlar. Deneyin ikinci bölüınünde ıse rince kafesin bazı yerlerine diğer bazı erkek farelere ait koku maddelerini serpiştirilmiş Bu şekilde erkek fareler yakmlarında başka farelerin bulunduğuııu düşünerek dişiye iki misli sperma bırakmışlar. Fakat ev farelerinın kokusu il^inç bir şekilde sperma artışında elkili olmamış. Su sıçanlarında kokuya bağlı iletişim ve sperma üretimi arasında bir bağlantının bulunduğunu sanan bilim adamları, farelerin erkek kokusu ve farklı fare türlerinin kokusunu ayırt edebildiğine inanıyorlar. Olası rakibe gösterilen reaksiyona bağlı sperma artışı daha önceleri böcek, balık ve kuşlarda saptandıysa da memelilerde bu tür davranış şimdiye dek sadece dolaylı yoldan izlenebilmişü. 3,7 milyar yıl önce ilk patlamayla doğduğunu biliyoruz. Peki ama bu aşamaya nasıl gelindi? Astronomlar "bild der wissenschaft" dergisine, ilk patlamanın niçin mutlak başlangıç. olması gerekmediğini anlattılar. İlk patlama belki de basit ortamdan daha karmaşık kuantum vakumuna bir geçişti. Söz konusu vakum neredeyse "boş" olmasına rağmen yine de verimli ve evrenler tıpkı biranın üzerindeki köpük baloncukları gibi fırlayabiliıier. Buna gore ilk patlamadan önce de zaman vardı ve evren sonsuz kozmik köpük içinde sadece bir baloıı olabilir. Bununla birlikte bu kuantum vakumunun sonsuz olması gerekmiyor. Albert Rinstein'ın genel görelilik teorisi sayesindc iki fizikçi "lliçten doğuşun" zorluğuna ve zamanın sonsuzluk sorununa cö/üm getirerek neden sonuç ilkesini de açıklayan ilginç bir oluşum modeli keşfetmişlerdi. Princeton IJniversitesi f'izik profesörü John Richard (Jott ve Çinli meslcktaşı LiXin Li, "Başlangıçta zaman halkası" vardı diyor. Bilim adamlarının anlatmak istedikleri ieinden evrenin doğduğu yuvarlak biçimli bir zaman bölgesinden ibaret. "Evren kendi kendisini doğurmııştur" diyor Gott. Uzayda en erken zamanın ne olduğunu sormak dünyadaki en doğu noktasını aramak gibi bir şey. Ne kadar doğuya doğru gidersek gidelim doğu noktasını yakalayamayız. Gott'un modeli astronomik gözlemlcrle örtüşmekte, dahası zamanın niye hep ileri doğru aktığını da açıklamakta. Gott, evrenin başlangıcında bir zaman makinesinin işlediğini ama bunun daha sonra durduğuna inanıyor. Çin Bilimler Akademisi bilim adamları da "Chiııa Daily" dergisine buzul kütlelerinin son kırk yılda %7 oramnda eridiğini açıkladılar. Buzullann erimesi özellikle df geçtiğimiz on yıl içinde hızlandı diyor Yao Tandong. Rilim adamlarının endişesi Çin'deki buzullann 2050 yılına dek %64 oramnda erimesine dayanıyor. Ve erime halihazırdaki hızla devam ettiği taktirde 2100 yılında Çin'deki tüm buzullar erimiş olabilir ve Çin uzun vadeli bir çölleşmeyle karşı karşıya kalabilir. Kuş gribi galiba insandan insana da bulaşıyor Daha önce sadece hayvanlar tarafındaıı bulaştırıldığı bilinen kuş gribinin insandan insana da bulaştığı bildirildi. Dünya Sağlık Organizasyonu bu konuda çok endişeli ama bununla birlikte yeni araştırma sonuçlarını bekliyor. WH0 temsilcisi Kumara Rai'ın ğeçtiğimiz Cumartesi (26.9.04) Bangkok'ta yaptığı açıklanıaya göre bu kuşkunun kaynağı kuzey Tayland'dan alınan verilere dayanıyor. VVHO şimdi laboratuardan gelecek bilimsel kanıtları bekliyor. Eğer kuzey Tayland'daki bir kadının çocuklarına kuş virüsü bulaştırdığı kanıtlanırsa, virüsün mutasyona uğradığı anlaşılacak. İntihar eğîlimi doğumda belirleniyor ir insanın ıntıhara eğilimi erken çocukluktakı laktörlere bağlı olarak gelişmekte. Isveçli bilim adamları düşük kilolu doğnıanııı ya da çocuk sayılacak yaştaki bir anneden dünyaya gelmenin intihar riskini önemli ölçüde yükselttiğini saptadılar. Isvcçlı araştırma ckibınin sonuçları 700.000 kişjnin B Mars'taki kuraklığın nedeni atmosferi Mars'ı zararlı güneş ışınlarından koruması gereken kılıfın geçirgen olduğu anlaşıldı. Mars atmosferinin bileşimi neredeyse dakika 917/216 Ekim 2004