Katalog

TürkiyeGüney Kore kalkınma ve Karşılaştırmalı bir analiz... Prof. Dr. Namık Kemal Pak, TUBİTAK Başkanı Prof. Dr. Ergun Türkcan, Başkan Danışmanı tanhte kurumlan sıyası gekşme aşamalan hatta sanayıleşme sureçlen bırbırıne oldukça yakın ıkı ulkenın tekno ekonomık polıtıkalan daha da ozel olarak teknolojı polıtıkalan da şeklen aynı evnmı geçırmış gıbı gorunsede ozunde Guney Kore ve Turkıye çok farklı polıtıkalar uygulamışlar ve tabıı farklı sonuçlara ulaşmışlardır Bu farklı sonuçlar 'kendı teknolojısıru ureten bır sanayıleşme modelı' ıle surekh teknolojı ıthal ederek kendını surduren sanayıleşme modelı' şekhnde sunulabıhr Bu modellerden bırıne başanlı dıgerıne başansız demek de mumkundur, ancak ıküsattakı sonuçlar dışından bakan bır gozlemcının kışısel kanaah olmaktan çok bu polıtıkalan tasarlayanlann ulaşmaya çalışüklan hedefler açısından degerlendırılebıhr Bunedenle buçalışmada boylebırsınıflandırmayapmadan tarafsız bır gozle ıkı ulkedekı teknolojı polıtıkalan, kendı planlı sanayıleşme sureçlen ıçınde 1960'lardan ıtıbaren karşüaşunlacaktır Tablo 2. Türklye ve Kore'ye lllşkln bazı sosyoekonomlk göstergeler (19931998) nnda bır ekonomı Gttsterge Tttrü 1993 1994 1995 mllyar dolar cıva I997**' K 449 9 700 1998 T 39 6 2 970 K 441 7660 T 608 2 500 K 44S S.260 T 6! 1 2 780 T 64 3 130 E K"> 66 71 K 46 10 550 T 63 3 160" K 46 7 970" Nuftıs (mıryon) Kışı bafina GSMH SGNP Ortalama Önıüı (yıl) Cehalel Oranı % Tarım sektörünün GDP'dekı payı Kırda yaşayan nufusun oranı % GDP(mılyon$) tbncat (mıtyon S) Ithalat (mılyon S) 67 19 11 34 156413 15 343 29174 71 5'dcnu 7 «7 İK 16 33 131 014 18 106 23 270 71 S'dcnız 7 20 376 505 96 000 102 348 67 18 16 30 164 789 21600 35 710 72 69 76 5 den w 6 17 442 M3 124 404'*" 144 724'*' h K'" 1 t K'"" 67 72 69 76 E K<"> 5'denu 8 26 15 27 189 878 26 140 46 400 6 16 297 900 133 221 93 345 5 den i7 E K<" 8 28 7 19 455 476 125 058 135 119 17 28 181 4M 23 0 4 5 M 42 733 ( > ) 22 130 811 82 236 83 800 halme donuşmuştur Bu nasü gerçekleşmıştr Bu tablo çok bıluıçlı bır sanayıleşme polıukası belırlenmış hedeflere uyarh bır teknolojı polıtıkası ıle bırbkte devlet ve uretıcıler tarafından uygula nırken, dıger yardımcı pohtıkaların bu sıstemı desteklemesıyle ortaya çıkmıştır Sanayi ve teknoloii politikaları Genel iktisadi gelişme çizgileri Turkıye II Dunya Savaşı nı tarafsız ve zararsız bır bıçımde geçırerek 1950'de çok parülı bır sıyası hayata geçmışür Guney Kore ıle Turkıye nın tarıhsel kesışme noktası bu yüdır Turkıye'den kısa bır sure once Seoulde bır darbe yapüdı ve bır dıktator olan Cumhurbaşkanı Syngman Rhee yurtdışına kaçmak zorunda bırakıldı Darbeyı yapan General Park Chnng Hee nın başlattıgı (1) bu otorıter donem' Kore'nın tıpık bır geç' sanayıleşme surecıdır Turkıye gıbı sanayıleşmenın kurumlaştmlıp devlet elıyle teşvık edıldıgı gereklı ust yapı ve mekanızmalann yarauldıgı bu surede (1960 1980) Kore ekonomısı bugunku şeklını almıştır Kore nın geç sanayıleşen pek çok ulkeden farkı, dev Tablo 2 Türkiye ve Koreye lllfkln Bazı Sosyo Ekonomlk Gösttrgeltr (19931998) Iktısadı ve sosyal (*) Dunya Bankası, 1997 den sonra tablo sıstemını değiftırerek daha yakm tanh verdı ve 1996 yılı bır fekılde rapor edılemedı ()Krıznedenıyle kışıbaynagelırsıralamosmda, Turkıye 1997'de48 ıken \998de89 sıraya, Kore24'denSS uraya, duşmuştur (+) kalkınmanın araçlaI 996 yılı ıçın Erkek (E) Kadın (K) (++) 1997 yılı ıçın Kaynak The Worid Bank, World Development Reports 199S 1997 1998/99 n olarak planlann ve 1999/2000 ılgılı tablolardan ıçınde tum polıtıkaSağlıkta Kamu Harcamalarının GDP'ye Oranı % Temiz Suya NAfusun Erişnte Oranı % Kanalizasyona Nüfusun Erijme Oraaı % Bebek ölum Oranı Bin Doftum Içln lar bır butunun parçalan halmde bırbırını tamamla 1990 1997 1982 1982 1995 1980 ] 1997 1995 yarakdestekleyerek makro hedefG. Kore 83 100 100 29 9 2 3 83 lerın gerçekleşme2 7 69 TOrkiyc 109 | 40 sınde rol oynarlar Kaynak The World Bank, World Development Reports, 1999/2000 s244, Tablo 8'den Polıtkalann, bırbırletın ozel firmalara uyguladıgı dısıplındır Buyuk firmalar lenyle uyuşmuş olması en azından bırbırının etkılenru yok (chaebols) hukumetm, ıhracat AR&GE, yenı urunlenn genetmeyeceklerı varsayüır Dogaldır kı bu buyuk tasanmın arnlmesı gıbı performanslanna dayalı teşvıklenyle guçlerını kasında bellı bır felsefe bır teknoekonomık paradıgma takvıye ederek daha da buyuduler Ozellıkle rısklı sanayılemevcuttur re gırenlere Hukumet başka yerlerden çok kârh ışler temın Omegm Turkıye 19901annortasınadegınteknolojıyı ederek firmalann ureton çeşıtlemesıne yar(yabancı) yatınmlann bır turevı yatınmlar dışında da serbest Tablo 1. Yıllara gore Türklye Ile C. Kore'nln klfl başma mllll gellrl dımettı bır mal sayarak (neoklasık yaklaşım) aynca uretimı ıçın bu(GSMH, CNP olarak) Dısıplının ıkı boyutu vardır Kotu çalışanlan yuk bır kaynak tahsısı ongormemışnr Buna gore teknolojı cezalandırmak ve ıyüen odullendırmek '(2) ekonomık alan dışında ureülır gırışımcüer faktor fıyatlanna Yıllar Türklye Fark G.Kore Donemın başlangıç yüından ve hatta daha gegore, pıyasalarda en uygun faktor proporsıyonlanna karar 45 3 1923 nden gelerek Kore nın ve Turkıye'nın ekonovenrler Bu seçımde yenı urunler soz konusu degıldır büı55 2 1930 mık gostergelerıyle yanm yuzyıla yakın pernen urunlenn bılmen uretım proseslerınden bınyle uretılme103 8 1940 formanslannı karşılaştırabılınz Ancak, bu sıne karar verılır Neoklasık ıknsatla bırlıkte dogan mıkroık1950 166 4 tablolar ıkusadı analiz yapmak ıçın degü saosat teonsı ve bu tabanda yukselen modern Kalkınma Iküsa1954 244 9 70 () 174 9 nayıleşme surecınde teknolojı polıukalannın dı, 1970 lerde teknolojıyı ıçselleştıren YenıÛcusat teonle358 6 1960 79 () 279 6 sonuçlannı gostermek amacıyla duzenlenrı ortaya çıkmcaya dek bu yaklaşımını surdurmuştur mıştır 538 8 1970 243 (•) 295 8 Turk planlama anlayışına zımnen hâkırn olan bu yakla1466.8 1977 1011 () 455 8 N B Aynca şu bılgılerı eklemekte yarar varşıma ragmen, ılk Turk Planı bu felsefeden açıkça sapan bır dır 1978 1567 3 1400 () 167 3 bılım ve teknolojı (B&T) polıukası adımı atarak ılk uygulama Bu tabloya ek açıklayıcı bır tablo ıle bu per1979 1876.8 1647 () 229 3 yılında bu alanı gelışürmek ıçın TUBİTAK ı kurmuştur Yakla formansın KORE ıhracanna nasıl yansıdıgını şık bır kuşak yanı 67 plan boyunca bu kurum ekonomıye 1980 1539 0 1597 58 0 gorebüırız bır ek olarak sanayi ıle organık bağlantılar kuramadan sade1741 1981 1570 1 171 1 Tablolardan kolaylıkla anlaşüabılecegı gıbı ce bılımsel araştırma yonuyle Akademık Sektor ıle baglantı 1982 1375 3 463 3 1838 G Kore çok Tablo 3. C. Kore'nln yıllara gore Ihracat kompoıkyonunun değlflml (En bltyuk 2014 1983 1263 8 7518 hızlı sanayüeUç Ihracat kaleml) 1984 2187 1204 4 983 4 şerek tanmsal 1985 1329 7 913 7 bır hammadde 2242 Miktar Miktar 1986 14616 1.107 6 ıhracatçısı ol2568 341 1 (40 8) 1 Tekstıl 1 Ocmır C evhcn 1987 1635 8 3218 1583 8 maktan çıka 2 1 ungMan C'cvhcn 2 Kontrapl.ık 91 9(11 0) 5 1(12 6) 1988 1684 1 4295 2611 rak bır kuşak i Hanı lpck 2 7(100 0) 90 1(10 8) 3 Peruka ıçınde 5 mıl5210 1989 1959 2 3 251 40 9 ( 1 0 0 0 ) Toplaııı llıracal Toplatıı ltırın.aı yon dolarlık 2687 4 1990 5883 3 196 1980 Miklar Miktar 1993 demır cevhe2619 7 6757 1991 4 138 14 233 (29 1 , Lleklronık 5 041 (28 8) 1 UkMıl nnden 24 mü 1992 2699 7 7007 4 308 15 877(19 3) 2 004 (11 4) Iekstıl yar dolarlık 2 I lcklronılı ayiMklar: Tdrldye Içln DİE, Istatısiık Göstergeler. 19231992,9 4267, Tablo XIX4'den (»612(8 0) 1 570(9 0) Demır (, tlık Mamullerı '\ Dcmır ve Çelık M«mıul elektronık ma82 236(100 0) 17 5OS(H)OO) Toplam l zeme ıhraç Tablo 1 Yıllara Göre Türklye ve C Kore'nln Klfl Bafina Mlllı Cellrl (GSMH, GNP olarak) eden toplam Kaynaklar Turkıye içın DİE ktatıstık göstergeler 1923 1992 s 426 7 Tablo XIX 4 den 100 Kore ıçın /ong Wha Lee UNDP Oaasıonal Paper 24 Economıc Crowth & Human Development m ıhracatı the Repuhlıc ol Korea 1945 1992 (Appendıx Table) Ol CD Revııwsul Natıunal Scıcncc& Tcchnology Polıc> Repuhlıc nt Korta Parıs Tablo 3 G Kore'nln Yıllara Göre Ihracat Kompozlsyonunun Değlflml (En Büyük Oç Ihracat Kaleml) Kaynak OECD Rewews ol Natıonal Saence S Technology Polıcy Republıc ol Korea Pans 1996 J 23, Tablo 2 1 den 693/8