Katalog

12 Kasım 1999 depremi ile ilgili degişimler DüzceEfteni Kaynaklan: Eflenı kapücası Duzce ılçesının 10 km guney batisında Duzce fayı uzennde yer almaktadır Kaynagın sıcaklıgı 42 3 santigrat ve de bısı 3 5 lt/sn'dır Depremden 1 gun once kaplıcada dog rudan kullanılmakta olan kaynak suyunda bularuklık ve debı arüşı gozlenmıştır Depremden sonra ıse, dogu da kaynaklarla aynı fay uze rmde yeralan Eftenı Go lunun guney kenannda sı cakhgı 25 sanngrat derece olan yenı bır ıhk kaynak çüaşı saptanmısur Kaynakta yogun karbondıoksıt (CO2) ve gol tabanındakı genç çokel ler ve bataklık ıçnnde bınk mış olan organık kokenlı Şekll 1: TUrkfye'de genç tektonlk hatlar ve sıcak su kaynaklannm dağılımı 1. Sıcak ve mıneraUı su kaynaklan genelhkle denn dolaşımlan nedenıyle oluşabüecek bır depremın onceden behrlenmesı ıçın dıger venlerle bırlıkte dıkkate ahnması gerekh onemh parametrelerden bındır Deprem kuşagındakı Çın ve Japonya gıbı bırçok ulkede bu kaynaklardakı degısımler yakından takıp edümektedır Bolu Küçük Kaphca: Bolu'nun 10 km guney baüsında yer alan kaphca yoresınde açılmış uç adet kuyu2. Sıcak ve mıneralh su kaynaklan ve kuyularda çıdan 43 7 santigrat sıcakhgında ve 30 lt/sn debıde uretim kan sularda deprem oncesınde sırasında ve sonrasında yapılmaktadır Termal sular mevcut tesıslerde sağkk degışıkhkler oluşabümektedır Bu degışıkhkler bularukamaayla kullanılmaktadır Depremle bırlıkte once debı lık koku renk tat sıcakhk debı degışımlen yenı kay azalması daha sonra arüşı olmuştur Daha once artezyen nak oluşumlan ve kımyasal olarak ıyon ve gaz degışımyapmayan bır kuyuda artezyen akışı başlamışür len şekhnde gorulebılmektedır 3. Yeraltısuyu bıleşımlenndekı fizıksel ve kımyasal degışımlenn deprem oncesınde oluşan ük sarsıntılarla Diğer sahalardaki degişimler başla±gı ve enerjı boşahmı üe maksımum değerıne 17 Agustos 1999dakı depremle bırlıkte Deprem ulaştıgı sonra zamanla normale donduklen gorulmekte oluşturan hrıklar uzerınde ve yakınında yer alan ve yudır Deprem oncesı depremle bırhkte ve deprem sonrakanda degışıklık gosterdıgı behrtılen kaynaklar dışında sı yenı kaynak oluşumlan veya mevcut kaynaklann kayBoluMudurnu dakı kaphca sulannda (40 santigrat) bolması da olagandır tstanbulTuzla (20°C) ve GölcükYazkk ılıcasında 4. Sıcak ve mıneralh su kaynaklanndakı degışım(30°C) BursaÇekırge (3449°Co) BoluSanot (64°C) Sonuçlar ve öneriler lenn depremın onceden belırlenebılmesı amacıyla sağSakaryaGeyve (26°C) ve Taraklı ( 2641°C) DüzTurkıyede 17 Agustos12 Kasım 1999 ve 13 Mart hkh olarak kullanılabümesı ıçın bu kaynak bolgelennın ceDerdin kaphca sulannda sureyle bulanıkhk ve debı 1992'de meydana gelen depremlerde jeotermal kaynak aynnüh jeolojısı ve hıdrojeolojisınm bıhnmesı gerekhdır degışımlen oldugu bıldınlmıştır ( Şımşek ve Yıldınm ve kuyulardakı gozlemlere gore aşagıdakı sonuçlara va5. Jeotermal sulann kımyasal anahzlenne gore ya2000 BIB 2000) nlmısnr pılan jeotermometre hesaplamaları sonucu Tablo 1. Deprem bölgelerindekl feotennal sahalarda yapılan gözlem ve ölçUmler. Yalova ve Kuzuluk jeotermal sahasında yakZLEMLER BTEANIKÛK"" laşık 100°C rezervuar sıcaklıgı oldugu tahSICAKLIK YENI KAYNAK OEBİ AÇIKLAMA KOKU RENK mın edıhnektedır Buna gore bu bolgede ARTİŞI ÇIKIŞI "C TAT yeralan jeotermal sulann dolaşım derınlıgı a 1 lt/sn 64,5 2 Aöustos 1999 da yeni bir en az 3 kmdır Turkıye'dekı bazı jeotermal •TERMAL sıcaksu kaynağı çıkmıştır alanlarda 242 santigrat sıcakhğa varan res 1 H/sn 64,5 YALOVA Toplam debı artmıştır. zervuar sıcakhklan behrlenmıştır Bu alan1 lt/sn 64,5 lardakı jeotermal sulann dolaşım dennhkle79 rının yaklaşık 8 km ye ulaşabılecegı hesap "* KUZULUK Kuyularda debı ve sıcaklık 7778 AKYA2I lanmıştır Deprem oncesı oncu hareketlen + 1 bar bMinç artişı değışımı guzlenmıştir. SAKARYA me üe daha dennlerden gaz ve akışkan ka79 tüımı olabümektedır Göl kenannda ılık kaynak 3,5 lt/sn 42,3 çıkmıstır Metan gazı ve Kuzey Anadolu Fay Zonundakı deprem *EFTENİ CO, çıkışı görülmüştür 42,3 + 25 °C ılık kaynak s 4,0 lt/sn odak dennhklerı ortalama 914 km arasınDOZCE Blr hafta süreyle yanma da olmuştur Dolayısıyla jeotermal kaynak 3,5 It/sn 42,3 gftrülmuştOr + 25 *C ıhk kaynak lardakı (sıcaksu buhar ve gazlar) kımyasal Depremle bırlıkte önce 43,7 debı azalması daha sonra degişimler ızlenebıldıgı takdırde deprem K KAPLICA 44,0 artış olmuştur (Kuyuda oncesı erken uyan amacıyla onemh bügıler BOLU artezyen başlamıştır) 44,0 edınılmış olacaktır Bu nedenle, sıcak ve mıneralh su kaynaklan ıle soguk yeraltısulanYıUırım 1992. Şımftek vo Yıldırım 2000 nın sevıye ve kahte degışımlen gozlenmeh * Kaynak #* Kuyu + değişıklik var normal « Deprem ve ozelhkle toprak ve sularda Rn Hg He 1 Deprem öncesı 2 Deprem Sonrası 3 Bır hafta sonrası metan (CH4) gazı çıkışı gorulmuş ve kaynak suyunun uzerı metan gazı çıhsı nedenıyle 1 hafta sure ıle yanmışür Eftenı kaynagında depremden 1 hafta sonra bulanıklık kaybolmuş ve debı eskı duzeyıne gelmışür 693/19 Aynca BunaAnnnttu kaplıcalanndakı depremlerden once 75°C termal su uretüen ve su sevıyesının kuyu agzından aşagıda oldugu A2 nolu kuyuda su sevıyesının yukselerek artezyen akışına geçtigı ve deredekı kaynaklarda debı artişı oldugu ogrenılmıştır Kuzey Anadolu Fayının dogu bolumunde 13 Mart 1992 de Erzıncan'da meydana gelen deprem 6 8 buyuklugunde olup 600 can kaybına neden olmuştu Erzıncan'dakı sıcak ve mıneralh su kaynaklan, hem termal amaçlı hem de şışelenerek maden suyu olarak kullanılmaktadır Kaynaklar ve kuyulardan 31 sanügrat sıcaklıgında 6 lt/sn debıde akışkan uretılmektedır Depremden 1 hafta once jeotermal sularda bulanıkhk koku ve tatta farkhhklar oldugu bıldınlmıstır Su kunyasmda ıse, deprem oncesı ve sonrası arasında onemh farklılıklar oluş muştur (Yıldınm 1992) Deprem sonrası EC Ca Mg Na HCO3 ve SO4 degerlerınde onemh arüşlar behrlenmış