Katalog

Uzayda tamir ve uzaydan 'iftarın fotoğrafı' Aralık ayı, NASA'nm Mars'ta boşına gelen yeni bir felakete ve Hubble uzay teleskopunun onarılışına sahne oldu. Aralık ayında uzay çalışmalarma Hişkin yeni haberler... Hazırlayan: Cem Say ÜÜNCİ BAŞAJÜSIZLIK: ABD Mars'ta bu yılın ikinci büyük başarısızlıgını yaşadı. Gezegenin güney kutbuna inmesi öngörülen Mars Polar Lander (Mars Kutup Inicisi) aracıyla topraga saplanarak kimyasal analizler göndermeleri öngörülen Amundsen ve Scott mikrosondalarından taşıyıcı roketten ayrümış olmalan gereken saatten sonra hıçbir srnyal alınamadı. Araçlann atmosfere giriş veya inis sırasında çalışamaz derecede hasar gördükleri veya taşıyıcıdan aynlma aşamasında bır sorun çıkügı tahmin ediliyor. Bilindigı gıbı NASA Eylül ayında da Mars Climate Orbiter aracının bır mühendislik hatası nedeniyle yörüngeye giremeden gezegene çarpması sonucu zor durumda kalmıştı. (3 Aralık) GÖZLEM UYDUSU: Arıane 5 roketi, Kourou'dan ilk ticari aühşında Avrupa Uzay Ajansı'nın XMM gökbüımsel gözlem uydusunu yörüngeye oturttu. Üç tane Xışını teleskopu içeren XMM, NASA'nın Chandra Xışını gözlemevınden daha geniş bir toplama alaruna sahip (10 Aralık) KOMPSAT okyanus gözlem uydusunu ve NASA'nm ACRIMSAT Güneş gözlem uydusunu yörüngeye oturttu. Taurus'un son aşamasına ınsan külleri içeren Celestis03 adındaki bır "cenaze kutusu"nun da ekli oldugu bildirildi; teknoloji artık "uzaya gömülme" isteklerinizi karşılayabiliyor. (21 Aralık). ••''•yrz" BAŞARISIZ ATIŞ: Brezılya'nın VLS1 roketi, Alcantara üssünden ıkınci anlışında da başansız oldu. Rokette araştırma uydusu SACI2 bulunuyordu. Haurlanacagı gibi SACI1 de ekimde yörüngeye oturduktan az sonra üetişimi yitirmişti (11 Aralık). BÜYÜK PALAVRA: Star gazetesı, manşetını bir "uzay asparagası"na ayırdı. Gazetenin web sıtesıne bakanlar, "IFTAR'IN FOTOĞRAFI" başlıgının yanında fotograf olmadıgı her halinden belli olan bir dünya resmini ve şu yazıyı görduler: "Bu fotograf, Türkiye'nin 35 bin 779 kilometre yükseklikteki uydusu TürksatIB tarafindan dün saat 16.34'te çekildi. Güneş ilerliyor... Dogu, güneydogu geceye girmis... lç Anadolu, Akdeniz ve Karadeniz'in yarısı gece, yansı gündüz. Marmara ve Ege ise, ıftar vakti için dakıka sayıyor. Amerika'da öğle saatleri, Afganistan uykuda..." 23 Aralık gününü sürekli yagmur ve kapah gökyüzü altında kasvetle geçiren Istanbullular, bu resimde Türkiye'nin ve dünyamn hiçbiı yerinde bulut görülmemesine şaşırdılar. Yıllardan beri basında "Türksat'ça çekilmiştır" ibaresiyle tek bır fotograf bile görmedikleri ıçin hakh olarak Türksat uydulannda kamera bulunmadıgı sonucuna vannıs olanlar ise iyice şoka girdiler Söz konusu "haber"i inceleyerek neşelenmek isteyenler için web adresi: http://www.stargazete.com.tr/1999/12/24/index.html (24 Aralık) Star Gazeteslnde Mtann resml dlye yayımlanan fotograf UÇUNÇU TURK UYDUSU: Türk Telekom genel müdürü Fatih Mehmet Yurdal, üçüncü Türk uydusu Eurasiasat1'in aulışının 2000 yılının mayıs'ından temmuzuna ertelendigini açıkladı. Ertelemenin nedeni, uydunun güneş panellerini üreten Alman şirketinde çıkan bir problem. Eurasiasat'ın % 51 'i TT'a, % 49'u da Alcatel şirketine ait (18 Aralık). UZAYDA TAMİR: Uzay mekıgı Discovery (Keşif) Kennedy üssünden yörüngeye ftrlatıldı. Mürettebat, ikisi Avrupa Uzay Ajansı astronotu olan yedi kişiden oluşuyordu. Mekik 22 Aralık'ta Hubble uzay teleskopunu yakaladı ve sonraki günler boyunca yapılan üç uzay yürüyüşüyle Hubble'ı bir süredir çalışmaz hale getiren sorunlar giderilerek yeni parçalan taküdı. Discovery 28 Aralık'ta Kennedy'ye indi. Mars'ta Güneş tutulması 26 Ağustos 1999 tarihinde Mars zamanına göre öğleden sonra saat 2'de Mars'ta güneş tutulması oldu. Mars Clobal Surveyor uydusu tarafindan çekilen fotoğrafta, tutulma sırasında Mars'ın uydusu Phobos'un Mars yüzeyine düşen gölgesi tespit edildi. Gölgenin boyunun 250 km'lik bir alanı kapsadığı hesaplandı. Aynca fotoğrafta Nanedi Vadisi (sağ alt köşede) ve siyah renkli kumullardan oiuştuğu tahmin edilen lekeleri ihtiva eden üç adet krater görüntülendi. CENAZE KUTUSU: Vandenberg'dcn atılan bu Taurus roketi, Güney Kore'nin 671/2