Katalog

1999'da bilim neleryaşaı Çeşitli bilim dallarındaki önemli gelişmeler... TIP TEKNOLOJİ Küçülmenin sonu mu? Yarııletkenler dunyasında bır peygamber bulmaya çalışmak pek az kışmın harcıdır ama geçen yıla dek Intel ın buluculanndan Gordon Moore kesuüıkle boylesı nıtelıkte bırıydı 1965'te Moore sılıkon bır yonga uzerıne yerleştırılen transıstorlenn sayısının her yıl ıkı kat artacağı kestırımınde bulundu 1975'te bu kesürımını ıh yüda bır olarak duzeltmek zorunda kaldı Derken buluşun hızı gıderek arttı ve kısa bır sure oncesıne dek bu sanayıde geçerlı olan sure yak laşık 18 ay oldu Daha çok transıstor bır yonganın daha ucuza çok daha fazla ışlevı yerıne getırmesı anlamına gelıyor Geçen yıl bır yığm bılımsel yazı elektrık muhendıslerının uzun suredır bekledıklerı bır uyanda bulundu Moore'un Yasası onumuzdekı yırmı yıl ıçınde geçerhgını yıtırecek Intel ın en onde gelen araşurmacüarından Paul Packan bu yıl yongalann kuçultulmesınde cıddı engellerle karşılaşüacagını belırterek çok daha guçlu bır kestınmde bulundu Bunun nedenı basıtfizıkkurallarında yatıyor Yongalann ışlevının buyuk bır bolumunu yerıne getıren aygıtlar olan transıstorler zamanla oylesıne kuçulecek kı, bır elektrık akrmının ızledıgı yolu kestırmek gıderek guçleşecek Gunumuzde bu aygıtlarda kullanüan baglantı tellerının kalınlıgı, saç telinin beşytizde birlne eçit. Yongalann daha da kuçultulebümesı ıçın onları bır sılıkon parçası uzerıne yerleştırebüecek yenı bır teknolojı gerehyor Tum bunlarda kaygı uyandıracak pek bır şey yok Şu anda uygulanmakta olan yonga yapım yontemlennde levhaların yazümasında kızüotesı ışınlardan yararlanıldıgından bılım adamldrı yenı ışık kaynakalannı araşünyorlar Bell Laboratuvarlan elektronık mıkroskoplardan uretılen ışınlann çok daha ınce hatlar çızebüecegını one suruyor IBM rontgen ışınlan uzerınde deneyler yapıyor Otekı araştırmacılar bu tur yontemlerın yalnızca kaçınılmaz olanı erteledığıne ınanıyorlar ve sılıkonun yennı tutacak başka seçenekler anyorlar HevvlettPackard yonga devrelenru devınıme geçırmek ıçın degışken yenı bır büeşım olan rotaksan molekullen uzerınde çalışmalar yaparken M T bılım adamlan elektnksel bügı yayabılen "EscT henchıa colı" turu bakterılerden yararlanmaya çalışıyorlar Kan kardeş Parkınson, şeker ya da losemı g bır ıgne yapıp etkısız duruma gelen hı aktararak çozum getırüdıgını duşunun da organın yenıden uretılmesme ne de ması gelecekte tum bunlann geıçekle hucreler sonradan sınırlere kemık ve kı bı dokulara donuşen ılk hucrelerdır En reler sehz gunluk ogulcuklarda bulunu yıgın hucre turunden heıhangı bırıne c ya da kan hucrelerını oluştuıan daha g esnek degıldırler Yadac Italyan dan ol kok hı nustun hucrelt nerede aktaıdı kanhu Bılım . hucrelenn salgıladıgı kımı kımyasallanı çekleşmesınde etkılı olduguna ınanıyorl, le ılgüı tum araşurmalar fareler uzerındı lulde torebüım uzmanlan doktor ve aıas yoteknık Danışma Komısyonu yapay dol lan ogulcuklardan elde edılen guçlu kok dekı yasagm kaldınlmasını onerdı Meclıs bu yasagın kaldırılmasma k reler uzerınde yapılan son araştırmalar ınanılmaz derecede guçluk çıkardıklann Enstıtusu kok hucre araştırmacılanndan baktıgımızda tum bu hucrelerın bırbırleı bu farklılıgın gelışımın ılk evrelerınde r duk Şımdı ıse bu degışıklıklerm gelışımı dıgı ve bunun sureklı bır ıleüşımle korun Durum boyle olunca, hayvanlarla ı olan gene dayalı bır goruş yerını çok da goruşe bırakmış oluyor' dıyor ÇEVRE Genetik: Zehirlenen kelebekler Sıcak bır yaz gunu Cornell Unıversıtesı bocekbılım uzmanı John Losey ve arkadaşlan Bt mısın uzerınde yaptıkalan araştırma kdpsamında New York merkezınde bır mısır tarlasında gezınıyorlardı "Bacıllus thunngıensıs" adıyla bılınen ve mısırla beslenen boceklerde olumcul etküer yaratan bır tur zehırlı madde ureten bakten kısaca 'Bt' olarak anılıyor Soz konusu zehırlı maddenın genı, Bt mısmnın DNA'sına ılışkın Losey uzerlerınde mısır polenı sutlegenler bulunca araşurma ekıbı oldugu yerde kaldı "Kralıçe" tırtıllann yalnızca sutleğenlerle beslendıklerı bocekbılımle ugraşan herkesın büdıgı bır gerçektı Bu yuzden Losey tanık oldugu bu goruntu karşısında kaygıya duştu Acaba Bt bu tur kelebekler uzerınde nasü bır etta yapıyordu? Geçen mayıs ayında Losey ve ekıbı bu konuda duyduklan kuşkuları dogrulayan bır rapor sundu Bu rapora gore uzerlenne Bt serpıştınlmış sutleğenlerle beslenen kurtçuklar daha az yıyor daha yavaş gelışıyor ve çogu oluyordu Asıl kotu haber ıse ABD dekı mısır tarlalannın dortte bırıne Bt mısınnın ekılmış oldugu bır çozum ıçın çok geç kalındıgıydı Genetik degışıme ugramış tohumlar ekılır ekümez çevrebılımm kalıcı bır ozellıgı olurlar Dahası Avrupa Topluluğu bu yıl aldıgı bır kararla ınsan saglıgına zararlı oldugu gerekçesıyle genetik degışıme ugramış tohumlann ekımıne onay verümesınden vazgeçtı Aralannda Heınz ve Nestle nın de oldugu çokuluslu besın ureücüerı derhal bu karara uyarak geneuk degışıme ugramış urunlerın satm alınmasına son verdıler Amerıkalı çıftçüerı şımdıden buyuk zarara ugratan bu anı degısımın ekonomıyı de altust etmesınden korkuluyor ABDde denızaşırı ulkelere besın satışı yüda 46 mılyar dolara ulaşıyor BOTANIK Yeni yaşam < Ister ınanın, ıster ınanmayın, ınsanoğlı re oncesınde dek bıyolojı uzmanlan canlıla Ne var kı, DNA duzenıne gore gerçekleştu hae'lar ve okaryotlar Okaryotlar ıse kendı lar, mantarlar hrmızı bıtkıler (çogunlukla y adamı çalışmalannı tum canlıların altıda bırı nlmasında yepyenı bır çıgır açan bu yonten yor DNA çozumlemelerı tek hucrelı en mın lerm bırbırlerıyle ılıntılı olduklannı ve tumur Araştırmalaı bıtküerın bugune dek sanıldığ zaman kuru ortamlara ayak uydurmayı ogre tırmadan elde edılen en ılgmç bulgu ıse m vanlara yakm benzerhkleı taşıdıkları 671/12