Katalog

DEPREM MÜZİK RESİM M. Kemal Karaosmanoğlu u yazı, son zamanlarda sıkça degınılen "Depremle bır arada yaşamaya ahşma' olayına, degışık (ve bı raz da fantezık) bır yanıttır Sız hıç endışe etmeyınız kardeş 1 Bız onunla da kardeşlenyle de zaten her an bır arada kardeş kardeş yaşayagelmekteyız Gerçekte, yukardakı uç sozcuğu yan yana gormenın bıle ınsanı yadırgatmaya yettıgı dogru Hele kı kardeş olduklannı duşunmek1 Belkı daha genel olarak, "DepremSesRenk" demek de olasıydı, fakat herhalde şaşkınlıgımızı pek azaltmazdı Binyıllardır birarada yaşayan üç kardeş Bu şeklı vermektekı amdcımız kulagm, aynı lıgde olsalar goze 15 basacagını kanıtlamak degıldır Vurgulanmak ıstenen, duzey çızgüerle gosterümış bolgelerın yalnızca kuçuk bırer kısmının dolu, gerısmın boş oldugudur B Sesötesı titreşımler I | Bu boşluklar da neyin nesidir? Gorunur ışıgın hemen ustunde morotesı ışınlar bolgesı gelır (kı ışıga benzerkgı nedenıyle 'kara ışık' dıye de aralır, kı bu sayede yazın bronzlaşınz, kı dunya atmosfen bu 'ışık'ın zararlı dalgaboylanndakı kısmını sogurmaya çalışır da bız ınsanlar onda dehk açmaya, açılan dehgı buyutmeye çalışır dururuz) Onun da ustunde x (Rontgen) ve yışınlan vardır Altında ıse, allahtan yıne pek yabancısı olmadıgımız kızılalü ışınlar yer alır da, agızdakı alıcüann bunlara duyarlılıgı, derının morotesı ışınlara duyarlıhgına eklenerek bır şıke durumu oluşur ve goz, kulaga karşı zar zor bır şeref golu atabılır (GozGorme, KulakIşıtme ıkılılenne bır d e BurunKoklama ıkılısıra eklemeye ve bunu da kızılotesı ışınlar bolgesıyle ılışküendırmeye kalkarsam bana çok kızar mısınız ? Ama ne yaparsınız kı ben yüanlann yalancısıyım Bu soguk yarauklann gozlenyle burunlan arasındakı çukurcuk tam da bu ışınlan algıkr ve avları hele de sıcakkanlı olmayagorsun, onlara zıfin karanlıkta bıle kurtuluş yoktur1) Elektromanyetık ışımanın en alttakı bolgesı ıse radyo dalgalanna aıttır Radyo deyınce akla yalnızca Radyo Cumhurıyet veya 94 9 MHz gelmesın onların hemen yakınındakı frenkanslardan bır suru kuazar yayın yapar durur Anlayana1 Şekil 2 d e 107 4'un, 0957+561 AB kuazannın, yılan lann gorup/koklayıp bızım sezemedıgımız bolgenın, 'san' rengının ve rontgen çekurdıgımızde bedenımızden geçen dalgalann yerı ışaretlenmışnr. Işrtılebilir sesler J | • • • 0.01 Deprem Yarasalann kurtarılmış bölgesı Gatton düduğu ^ Re Motorlar I Denız dalgalan Deprem I | ^ ^Nabız Kan bağı nereden geliyor? Büındıgı gıbı doğadakı pek çok olay penyodık bır hareket sonucunda ortaya çıkar Ama bu hareketlerın kımı makro duzeydeymış kımı mıkro, ne onemı var? Soz konusu olan, enınde sonunda bır nıcelık farkıdır Son aylarda olçek deyınce aklımıza Richterden başka bır şey gelmez oldu, oysa malum, başka olçekler de vardır Bır tanesını burada haürlatakm Bır nesnenın sanıyedekı tıtreşım sayısına onun frekansı denır ve bırımı Hertz(Hz)'tır Dunıma gore bılgısayarlar sayesınde epeyce aşına olmaya başladıgımız kılo (bın) ve mega (rrulyon) vb on eklen yardıma çagnlarak kHz ve MHz şekkıde de kullanılır Şımdı Şekil l ' e ıster Dunya ekvatoru uzerındekı bır noktanın hareketının, ıstersenız d e bır atomun protonu çevresınde donen elektronun hareketmın grafigı olarak bakınız, sonuç aynıdır Bırıncı harekenn frekansı (0 0001 Hz) otekının (1 mılyon MHz) yaklaşık 1 mılyon katrüyon (1 'ın yanmda 18 tane sıfır) kaü dır, matematıksel bırıcık fark budur! Bu ıkı uç arasında (elektronun hareketıne yakın frekanstaküer lehıne olmak uzere) başka ornekler de verüebılır Once hızlılardan başlayahm. lrısan, bır kaynaktan çıkan ve frekanslan 400 tnlyon ve 800 tnlyon Hz (8'ın yanında 14 tane sıfır) arasında olan elektromanyetık ışımalan çeş itli renkler olarak gorur Şımdı de agırca olanlar. Aynı ınsan, b u kaynaktan çıkan ve havasu benzen bır ortamda yayılarak kulaga kadar ulaşan madde tıtreşımlerının, frekansı yaklaşık 20 ıle 20 bın (2'nın yanında 4 tane sınr) arasında olanlannı se« olarak lyltir. Pekı bır kısmını ışıtır bır kısmını gorur de, her şey bunlardan ıbaret mıdır? Aşagıdakı şekılde, madde utreşımlerı bolgesının tamamı ve bunlardan ses olarak algılananlar üe elektromanyetık ışıma bolgesının tamamı ve bunun gorunur ışıga kar şı gelen altkumesı logarıtmık (yıne o logarıtma) olçekle gosterılmıştır f ^ Oepıuııı ŞekU3 Alçaklardaki durum Ses olarak ışıtüebüır maddesel ütreşımlenn ustunde sesotesı utreşımler mevzılenır Yarasalann bunlar sayesınde gorebüdıgıne (yoksa ışıtebüdıgıne mıydı?) ınanmayanlar gıdıp bır ultrason cıhazının altına gırebüır ve dolut durumlanna bakorabılırler (veya utanıyorlarsa, dınletebılırler). Hemen alundakı bolgeye ıse, yavaş hızlarda donen motorlar ornek olarak gosterılebüır ("Çagdaş" motosıkletler vb ne yazık kı daha hızh motorlara sahıpur') Onun da alundakı bolgeye denız dalgalan ornekor Ve gehyoruz en heyecanla beklenen tıtreşımlere Evet, Şekil 3'te de gosteııldıgı gıbı. maddetel tit reflmlerin b.lki de «a yarafi deprandirl Venlmış sadakamız varmış Ya bır de daha hızh olsaydı? Cinsiyet Buraya kadar deprerrun yalnızca maddesel utreşım yanı uzennde durduk O gozle bakınca bu hantal yaraük, mazigiıı öx, reunin övey kardeşi gıbı gorunuyor Eakat bır de açıga çıkardıgı o muthış enerjının otekı sonuçlanna, omegın 17 Agustos 1999 Marmara depremınde bırçok kışıce gorulen ve kamerayla da saptanan ışık halesıne vb bakılırsa, pek de oyle denılemeyeceğı anlaşılı yor Yoksa cinsiyet aynmcılıgı mı yapsak Bır sopranonun tepesını athnrsanız sesıyle bır cam kadehı paramparça edebılu ya, o açıdan (yoksa kalleş oluşu açısından degıl1) depremle muzıge dışı, resme erkek desek? Hem erkektır daha kıpır kıpır olması hakkıdır, oyle degıl mı' Oyle ya da boyle1 Van Gogh'un resım sergısını gezıyoruz, radyoda Itrî'nın Neva Kâr'ı tavanda yarasalar uçuşuyor, yerlerde yılanlar Buraya kadar her şey normal de, sergıden tam çıkacagız, uçuncu kardeş kaplumbağa gıbı ucu ucuna yeuşıyor ve galerı yerle bır (yanı elektrıkler kesüıyor 'kaınann butun renklerıne, seslerıne ve ütreşımlenne yanı nerdeyse aynı şeye, her şeye) açık' radyo susuyor, yerme hvılcımlar yangın, paurtıçatırtı), bunda garıpseyecek ne var' Blr IbtoOraf emülsıyonunda göctıntü olu}tur«n ışın Ozon tabakasının geçıl veımedığı muzır ışın Ayçıçeflı Tsrlası saıısı gj^lfitılebılır e 'sesler A lYılanların QörobHd4ı/koKlayabkldığt bölge Radyo Cumhunyei \ 'O957AB kuasannın ydyııı Irekdiısı 10" UJ |&0runur ışık | Radyo dakjaları TV yayınları 670/4