Katalog

ooof off iıne BILIŞIM ODULLERINE ADAYIZ Turkıye Büışım Vakfı 1998 Büışım Medya OduUerı adayla rını açıkladı Cumhunyet te yayımlanan 9 yazı da çeşıtlı katego rılerde aday gosterıldı İnternet uzerınden verılecek oylara go re seçımlen yapılacak olan yarışmanın ılgılı web adreslerı TBV ana sayfa www tbv org tr Oy kullanma sayfası http //195 87 51 4 3333/TBV/owa/se NETİARAKKEN..,,.,, Tanol Turkoğlu (*) ' •*• ' \ cım YAZKILARA YARDIMCI YAZIUM Daktılo ya da bılgısayarda hızlı yazı yazanlar yaptıkları hatalara bakınca hep benzer turde hatalar yaptıklarını gorebılırler Ornegm bazı kışüer hızlı yazınca "the yerıne teh" yazmaya me yıllı olurlar Bu tur hatalan temızlemede yardımcı bır yazüım var SmartKeys yazılımı sız yazı yazarken en çok yaptıgınız yazım hatalarını duzeltıyor ornegın üa sozcuk arasında bırden fazla boşluk bırakmışsanız fazla boşlukları sılıyor tekrarladıgınız ya zım hatalannı saptayıp duzeltıyor SmartKeys yaygın hataları du zeltecek şeküde programlanabılıyor Mac System 7 0 veya daha ust surumlerde kullanılabılen SmartKeys bır 'sharevvare prog ram, yanı bır sure ıçın ucretsız kullanüabüıyor (sharevvare com) Web üe bırlıkte ortaya çıkan ılk buyuk ürsat arama motoru kavramı oldu Nereden başlayıp nerede bıt tıgı bümmeyen bır bügı okyanusunun bır damlasını aramada yardımcı olan bu ımkan gerçekten de hak ettığı ye n kısa surede buldu Bu alanm oncusu olan Yahoo o gun bugundur hâlâ en çok zıyaret edüen sıteleı ıçınde bı rıncıhgı surduruyor Bır sure once dunyanın en buyuk yayın kuruluşlarından olan ve Japon Softbank a geçen ZıffDavıs tarafından satın alınan Yahoo aynı zamanda en çok reklam gelırıne sahıp web sıtelerınden bırı Bugun aradan altı hızlı yıl geçtıkten sonra (aslında bu neredeyse çeyrek internet asırı demek) arama motoru sektorunun yıne buyuk gelışmelerın ve ış fırsatlannın arefesınde oldugunu goruyorum Bır yandan XML teknolojısıne dayalı (bkz Bıhm Teknık No 610 28 Kasım 1998) yenı bır yaklaşım soz konusuyken bır yandan mevcut metne dayalı arama yaklaşımında da kımı gelışmeler gozlenmekte SINIFLANDIRMA Oncelıkle dramd motoru sektorunde farklı farklı kategorüerın oldugunu belırtmekte fayda var Zaten bu ne denle de aynı kelımelerle yapüacak bır arama farklı arama motorlannda bırbırıne tıpatıp uymayan sonuçlar ve rır Ornegın Yahoo daha çok kategorık bır yapıya sahıptır ve genel kavramlan aramada daha kahtelı sonuçlar ve rıı Ote yandan Hotbot gıbı arama motorları ozellıkle ve veya değü gıbı mantıksal ışlemlerı de yapabüdıklerın den daha detaylı aramalarda kulldnılabüır Keza Altavista da internet te erışebüdıgı tum web sıtelerıru tek tek ın deksleyıp tam bır arama motoru vazıfesı gormektedır Ote yandan kımı arama motorları kışı aramada kımılen de gorsel malzeme adres veya harıta aramalarda çok faydalıdır Boyle bır yapıda ozellıkle neyı aradıgınızı bılerek yo la çıkmakta ve ona gore en uygun arama motorunu belırleyıp, ışlemmızı orada yapmaruzda fayda var Bu yazının sonundab kımı web sıtelerı sıze hangı arama motorlarının hangı amaçla kullanılmasının faydalı olacagı konusunda temel bügüerı ıçermektedır BAĞIMUARA YARDIMCI PROCRAM Bügısayar başmda uzun sure kalmarun sakıncalı oldugu bıhnıyor Bügısayar bağımlüıgına sahıp buyukler ve kuçukler ıçın ayru olçude yardımcı bır yazılım var ADDICT adlı programı bır kere ayarladıgınızda bügısayar başında saptanmış sureden fazla çalışmanız durumunda uyarıda bulunuyor kullanıma devam edersenız devreye gırıp çalışmanızı engellıyor Kullanmak ta oldugunuz programı tekrar çalıstırmak ıstesenız de olmuyor çunku ona erışemez hale gelıyorsunuz Bu program çalışmayı bellı bır sure sonunda kesıp belırtüen saate kadar bügısayarm kullanümasını engelleme kapasıtesıne de sahıp Ozellüde çocuklann bügısayar oyunlan başında fazla zaman kaybetmesıne karşı boyle bır yardımcı yazüım ışe yarayabüır KayıtL kullanım ucretı 15 $ bır sure ıçın ucretsız kullanmak uzere Sharevva re com'dan alabüırsınız KARALEKELER Arama motorlan bu denlı populer olunca bu alanda da bazı kara leke denüebüecek gelışmeler olmadı degü Ornegın bazı fırmalar gelıştırdıklerı yazıhmlarla arama ışlemının sonucunda bır web sıtesının kullanıcıya sunulan lıstenın ılk sırasında gorunmesını sağladüar Ote yandan bazı arama motoru ortamları rekabet halınde oldukları fırmaların bügüerını bloke ettıler Boylece kendı uzerlerınden yapüacak herhangı bır aramada bu fırmaların ısımlerı hıçbır zaman gorunmedı Bır başka çarpüdık ıse bu alanın popularıtesı arttıkça yatınmların teknolojıden çok pazarlamaya yonelık hale gelmesıydı Bu nedenle bır yandan teknolojık gelışmenın hızı duştu bır yandan da arama motorlarının ındekslerı guncellıgını yıtırmeye başladı &SEARCH. OLUMLU GELIŞMELER Olumlu gelışmeler de aynı donemde kendını gostermeye başladı The Spider's Apprentice gıbı ortamlar ne tur aramalar ıçın hangı arama motorlarını kullanma konusunda sorfçulere ydidımcı olmak uzere sahnede yerını aldı Bundan başka ozellüde tek bır arama ıle aynı anda bırden çok arama motoru ortamında arama yapıp sonuçları tek bır lıstede toplayan Metacrawler gıbı 'meta" (ust) arama motorları devreye gırdı Bundan başka "agır toplar' da son zamanlarda mevcut yapı uzerınde üen teknolojüere yoneldıler Bu teknolojüerden bazüarı şun lar C l e v e ı : Halen IBM labratuarlannda gelıştırümekte olan Clever ısımlı teknolojı bır web sıtesıne hangı sıtelerden lınk geldıgıne bakarak sıtelerı sıralıyor Boylece ornegın futbol üe ügüı pek çok sıte FIFA'nın ana sayfasma lınk verıyorsa Clever a gore FTFA futbol alanında bır otorıte demektır Bır kışı futbol kelımesı üe bır arama yapa cagı zaman da bu tur otorıte' sıtelerı lıstenın başmda yer alacaktır Yoğunluk : Clever'a benzer bır yapı da kullanıcüarın davranışlarından yola çücmakla bulunabüır Boylece daha çok zıyaret edüen sıteler sonrakı aramalarda bu bügı üe lıstelenecek ve yenı arayıcının da ılk olarak bu tur sıtelere bakmaçını saglayacaktır Değerlilik Clever'a benzer bır başka yapı da lınk veren sıtelere ağırlık puanı verıp ügüı sıtenın ona go re degerlendırümesıdır Ornegın bır sıteye kışısel bır web sıtesınden lınk verümesıyle Lycos tan lınk verılmesı arasında agırhk puanı açısından fark vardır Sonrakı aramalarda da bu puanlarla sıteler sıralanacaktır İnsan D i l i : Tabu onemlı bır yatmm da konuşma düıne uygun metınlerı arayabüme yetenegıne sahıp ara ma motorlarıdır Boylece ornegın 1978 de kımın dunya kupasını kazandıgını ogrenmek ıstıyorsanız + 'vvorld cup + 1978 +champıon gıbı kelımeler yazmak yerıne dogrudan who was the champıon of vvorld cup 1978 yazabüır sını? Bu teknolojüer elbette ağırlıklı olarak metın tabanlı mevcut internet altyapısını baz alarak gelıştırüıyor Ote yandan XML teknolojısının beraberınde getırecegı ozel bır arama motoru web düı vveb sıtelerıne aıt bügüerm sı nıflandırümasındd çdğ atlayıcı gelışmeler getırecektır Boylece yenı dunyadakı arama yaklaşımı kelımelere degü kelımelerın belırttıgı kavrama yonelık olacakür Yukanda belırtüen teknolojüer de bu geçış donemrnı kolaylaştırıcı çok olumlu gelışmelerdır Arama motoru kavramı aslında vveb dunyasının belkemıgı ve onun ıtıcı gucudur Web ın gelışımı aslında bır anlamda arama motoru sektorundekı gelışmelere bağlıdır Gelecek donemde bu alandakı global ataletın sona erecegıne ve yenı bır ıvmelenmeye gırüeceğıne ınanıyorum Turkıye de Intemet'ın gelışmesı konusu tarüşüırken bu alandakı açıgımızın da cıddı anlamda kapatümasının ve Turkçe ıçerüdı arama yapmayı yaygınlaştıracak yenı ortamların Turkçe kullanıcısına sunulmasının çok onemlı olduguna ınanıyorum ı TıinolViSıyahoo c urn, ı Gelecek Hafta Internet2 HkTemas Bu yazı üe ılgılı vveb sıtelerı http //wwwydhoo,com http //wv/w, altavıstd com http //wwwhotb. ot çom http //wwwlycoh com http //wwwmonash com/spıdap html (The Spider's Apprentice) http //wwwmetacıawler rom http //wwwlibzt com http *7www.zdnet com/yü/content/roiffldups/net search html http //vyvvv/Mjarchengın^vvjtch com MONET SAYFASI Çağların sanatçısı olarak ısımlendırüen Monet'ın eserlerıne bakmak ıstersenız Internet'ten yararlanabüırısınız Monet ın en guzel eserlerı ve onunla ılgılı internet baglantüarı ıçın şu adrese bakın http //webpages marshall edu/smıth82/monet htrrü HADİÇAL! Sun ın Jını teknolojısı sayesınde elektronü< aygıtlar bırbı rıyle uyumlu hale gelıyor ve dunyanın obur ucundan evınızdekı elektronık cıhazları çalıştırmanızı murnkun kılıyor Phüıps ve Sony bu teknolojıyı elektronık cüıazlarında kullanmak ıçın Sun üe ışbırlıgı başlattı Proje sonundu, evdekı vıedodan ornegın bazı rebimlerı başka bır mekanda ü<en seyretmek tatılde ıken çekılen rosımlerı vb evdekı kayıt urutelere aktarmak mumkun olacak RADYO LİNK Netaş m ana ortagı Nortel ın gelıştırdıgı hava ortamında fıber kalıtesınde santraller arası üetışım saglayan dağlık bolge lerde vb ekonomık bır çozum sunan radyo lınk sıstemı Avrup a d a ılk olarak Antalya Çallıda uygulanmaya başladı APPLE YÜKSELİŞTE Machıntosh bılgısayarlarının yaratıcısı kullanıcıya dost bügısayar duşuncesınm oncusu Apple yenı pıyasaya surdugu egıtımde ve evlerde ozellüde İnternet baglantüarında buyuk kolaylüda kullanüan yenı urunu iMac lerın sayesınde pazar payını yuzde 43 arttırarak yuzde 6 ya yukselttı 625/20