Katalog

tıklan araştırmalar sonucu, alıcı ve vencının aynı anne dokusunu paylaştıklan durumlaıda yenı organa karşı 5 yü daha bedenın gosterdıgı tepkının % 19, 10 yü sonra % 28 daha az oldugunu saptadüar Ancak, kısa vadelı reaksıyonlann oranı daha yuksek olmaktaydı Bedenın organa karşı gosterdıgı tepkı, bagışüdık sıstemı yenı organa aıt hucrelerı 'kendısme aıt degümış gıbı' kaydettıgmde soz konusu olur Kendıne aıt ve aıt degıl aynmını yapma nedenı, hucrelerımızın yuzeyınde bulunan ve HLA antıjenlen adındakı hucreye ozgu belırleyıcı proteınlerdır Dolayısıyla yabancı HLA antıjenlerı, yabancıyı yok etmeye yonelık bır bagışıklık hucumuna yol açar Bızler altı kılıt HLA antıjenını, kalıtım yoluyla anne ve babamızdan alınz Bellı bır HLA anüjenının ıkı kopyasına, A ve B'ye sahıp anne ve C ve D'sın sahıp bır babanın, AC, AD, BC ya da BD kopyalanna sahıp HLA antıjenlı çocukları olur Dolayısıyla, AC hastasına mukemmel bıçımde uygun organda o belırlı HLA antıjen genının ve dıger tum altı proteının AC versıyonu bulunacaktır Ancak, gerek cenın, gerek meme emen bebek halındeyken annemızın hucrelerıyle yakm ılışkı ıçınde oldugumuzdan bBagısıklık sıstemımız annemızm HLA'larına da bellı bır tolerans gostermektedır Nıtekım Burlıngham'ın ekıbı de, gerektıgı gıbı bır donorun yokluğunda, HLA'sı anne kopyalannı taşıyan dokuların da nakıllerde uyum gosterdıgını ortaya koymuştur Nature News Servıce 7.12.98 Granit, cansız gibi gözükmekle birlikte, Chicago Üniversıtesi'nden Joseph V. Smith ve arkadaşlannın Proceedings of the National Academy ofScience'ta yer alan araştırmalanna göre, Dünya yüzünde yaşanun ortaya çıkmasında kritik bir rol oynamışa benzıyor. Araştırmacüar, mineral potasyum açısmdan zengin olan feldispat tüTİerini incelediklerinde, bu maddenin yüzeyinin, ük biyokimyasal tepkimelerin oluşmasma izin verecek boyutlarda, küçük gözeneklerle bezenmiş peteksi bir yapıta oldugunu saptadılar. llık su birikinülerindeia kimyasal tepMmeler düşüncesinin modası geçmekte olduğundan, ükyaşam belirtilerini sağlayan tepkimelerin bu granit türünün yüzeyinde oluşmuş olma olasuığı ilgi çekici olmaya başladı. Nitekim, nükleık asıtler (DNA ve RNA gibi) ve proteinler gibi karmaşık organik moleküllerin bir araya gelmek yerine aynldığı bu tür üık ve ıslak ortamlarda, biyokimyanın varhğını sürdürebılmesı oldukça zordur. Bunun yerine, organik moleküllerin, topoğrafyası ya da kimyası biyokimyasal tepkımeleri destekleyecek nitelikteki katalitik bir yüzeyde bir araya gelme olasılığı daha ciddı biçimde incelenmesi gereken bir olasılık olmaktadır. Boylesi bir ortama en uygun adaylar, organik molekülleri kolayhkla adsorplayan ve hacimlerine oranla büyük biryüzey alana sahip olduklanndan, küçük bir bölgede çokmıktarda katalitik yiızey üretebilen killerdir. Katalitik yiızeyler sanayıde çok kullanılır. Katalızor, tozhale getirilmiş metal ya da açık bir çözelti ıçinde hiçbir zaman oluşamayan tepkimelerin oluştuğu, küçük delik ve kanallarla dolu, Emmental peyniri benzeri bır yapıya sahıp, doğal ya da yapay zeolıt mineralidir. Smith ve arkadaşlan, bu tür biyokimyasal tephmeler için peteklı feldıspatı öneriyorlar. Feldispat, Dünya var olduğundan beri var olan ve her yerde sıkça görülen bir mineral olma özelliğine sahip. Mineralin peteksi yapısının, amino asitler ya da nükleotitler gibi organik büeşiklerin oluşuman izin vererek, bunların proteinlere ve nükleik asitlere dönüşmesini desteklemiş olma olasılığı bulunuyor. Petekler, feldispat içine, yaşam içm büyük önem taşıyan eser elementler ve (osfor gibi yabancı maddelerin sızmasına olanak vermistir. Böylelikle, yasamın oluşmaya başlması sırasmda, peteklerde, yağlı zarlardan oluşan kapakçıklar oluşmuş ve petekler içmdeki besinlerden yararlanarak ük hücrelere dönuşmüş olabuırler, Bu varsayımın kanıtlanması gereken pek çok noktası bulunuyor. Örneğin, çoğu feldispat yüzeyi suyu kendisine çekerken, organik molekülleri kendisinden uzaklaştırmaya eğüimlidir. Her ne kadar organik molekülleri yeğleyen zeolitler yapay olarak üretilebilmişse de, doğada bu türe henüz rastlanmamısür. Nature News Service 7.1.99 GRANITIN IÇINDEKI YAŞAM Plütonyum kirliliği Yenı süahların denenmesı ve uretımı ıle nukleer santrallardakı kazalar sonucu onemlı mıktarlarda plutonyum elementı açıga çıkar Ayrıca, pek çok ulke, nukleer atıklannı gommektedır Uzun yıllar boyunca, plutonyumun sudakı çozunurlugunun az oluşu ve kayalara baglanmaya egüımlı olması nedenıyle kırlılık rıskinın duşuk oldugu var sayıldı Ancak, 7 Ocak 1999 tarıhlı Nature sayısında araştırması yer alan Lıvermore Ulusal Laboratuvarı'ndan Annie Kers ting ve drkddaşlarına goıe olay bu kadaı basıt degıl Araştırmacüar, 1956 ıle 1992 yıiları arasında 828 nukleer denemenın yapüdıgı, Nevada Deneme Bolgesı'nde yaptıkları ıncelemelerde, buldukları her radyodktıf dtık ızının kaynagını saptadüar Yeraltı sulan orneklerı ıncelendıgınde, plutonyumun sanüandan çok daha uzaga ta şındığıru belırledıler Bu, suda asıltı halde bulunan mıkroskobık kıl ve mıneral topaklanndan kurulu koloıdal tanecıklere tutunarak yeraltı sularında yolculuk etmekte dır Araştırmacüann bu saptaması, radyonuklıt goçunun sanılandan çok daha cıddı boyutlarda olma olasüıgını gundeme getırmıştır Nature News Servıce 71 99 Yaşlanmayan hücreler Teksas Unıversıtesı Guneybatı Tıp Merkezı'nden Carmela P. Morales'ın Nature Medıcme'de yer alan araştırmdsınd gore, normal ınsan hucrelerının, sureç sırasmdd kanserlı hucreye donuşmesını engelleyerek 'ydşldnnidsını' orüeyen yenı bır yontem soz konusu Kultur ıçınde yaşayan ve sonsuz sayıda bolunmeyı surduren hucıeleı, deneysel hucre bıyolojısının olaga nustu urunlerınden bırı Ancak tum bu 'olumsuz' hucre dızüen, tumorlu hucrelerden elde edılır Norrnal hucreler onlan taşıyan bedenler gıbı yaşlanır ve olurler. Yahtılan taze ınsan hucrelerı, 7080 bolunme geçırdıkten sonra bolunmeyı durdururlar ve olurler Buna kdrşılık tumor hucrelerı buyumeyı surdurur, ancak bu, kokten genetık ve fızyolojık degışımler sayesmde olur Hucrenın yaşlandıgına ılışkın belırtılerden bırı her hucre bolunmesmde, kromozomların uç kısmının bıraz daha kısalmasıdır Kromozomların uçları basıt bır dızılışe sahıp DNAldrdan kuruludur Bu DNA genlerı kodldmaz, ama, kromozomldrın uç noktalarmın başka krornozomlara yapışmasını engelleyen telomer adlı yapıların uıetımını saglaı Kromozom ıçmdekı DNA, son derece uzun tek bır molekulden kuruludur Hucrenın her bolunmesınde, kromozomları ıçındekı DNA molekülleri yenı hucrede kopyalanır Ancdk bu kopyalanmanın oluşma bıçımı nedenıyle, DNA molekulunun uç kısımldrı kopyalanamaz Bu da, her DNA kopyalanmasmda, telomerlerm bıraz daha kısalması anlamına gelır Genç ve hızlı bolunen hucrelerde DNA'nm eksıgını tamamlayan telomeraz enzımı telomerlerm kısalmasını engeller Hucre yaşlandıkça artık telomeraz uretememeye başlar ve telomerler her bolunme ıle daha da kısa hdle gelır Ancak, telomeraz yapay olarak uretılebılırse, hucıeler olumsuz hale gelerek buyumeyı surdurebılırler Ote yandan kesıntısız telomeraz, aynı zamanda tumor hucrelerme ozgu bır ozellık olduğundan, Morales ve arkadaşlan hucreyı olumsuzleştırırken, tumorlu hucreye donuşmesını engellemenın yolunu araştırdılar Yaktıklan çalışmalar sonucu, olumsuz hale getırdıklerı huc reler, 300 kuşak buyumesınden sonra büe tumor gelıştuınedıler Tumor hucrelerme aıt ozellıklere sahıp olmayan olumsuz hucrelerın hastahk ya da kalıtımsal bozukluklar nedenıyle ışlevını yıtırmış dokulara, ışlev kazandırmak ıçın yerleştırılmesınde kullanılması umuluyor Nature News Servıce 7 ! 99 gen teknıgme uygun olarak uretılen Erythroptx >tuı [i , maddesını tespıt etmekte, halen zorlanmaktalar Kandakı alyuvarm yogunlaşmasını saglayan hormonun gorevını guçlendırılmış olarak yerine getıren EPO, geçen yü duzenlenen Tour de France yarışmasında buyuk bır dopıng skandalına neden olmuştu Bılım adamlan, yıne gen teknıgıne uygun olan ve tespıt edılmesı en az bu madde kadar zor olan yenı bır yontem gelıştırdüer Pennsylvanıa Unıversıtesı ve Arıad Eczacılık Fakultesı'ndekı araştırmacüar, zararsız bır vırus yardımıyla kobay farelere bır gen enjekte etmışler Bu gen, hayvan larda EPO hormonunun uretümesını sağladığı gıbı, aynı zamanda vucutlarmda en az bır sene ışlevını surdurme ye devam etmış Genler, EPO uretımıne bdşladıktan son ra, alınan bellı üaçlar taraundan çdlıştırüabılmekte Bılım adamlarının bu yontemle, şımdıye dek kansızlü<, dıyabet veya kansere karşı gelıştırdıklerı etküı tc rapüer sırasında ortaya çıkan engellerı ordeyebüecekle rmı duşunuyorlar 622/7 Doping Dopıngı kontrol altına almakla gorevlı olan kısıler, "T Sayfa haberleri: Feza Akça, Kaynak: NN service