Katalog

HABERLEŞMETEKNOLOJİSİ Eski Dnmalılar iraİAİarini LnrıımaU l/»ln kazlardan Pelri Romalılar kalelerini korumak için LailorHan yararlanırlardı: Bu hayvanlar, herhangi birgecesaldırısı durumunda alarm verirlerdi. Günümüzde ise süper güçler, balkonunuzdaki bardağı görebilen uydular kullamyorlar. Çeviri: Anahid Hazaryan merikan Savunma Dairesi, beş uydunun çektiği fotoğraflarla (dakikada 12 resim) Irak kuvvetlerinin işgale ılk hazırlık hareketlerini gözlemleyebildi. Alçak yörüngede dolaşabilen bu casus uydular, Kuveyt'in işgalini izleyen birkaç saat içinde Irak birliklerinin korunması amacıyla açılan radarların türünü tam olarak belirleyebildiler. Ortadoğu'yu izleyen uydu Hint Okyanusu'nun üzerinde bulunuyor. Bunun elde ettiği bilgiler Avustralya'daki istasyonlar kanalıyla ABD'ye iletiliyor. Amerikan Uzay Dairesi Başkanı General John L. Piotrovvski, bu uyduların nötron barındıran kızılötesi alıcılar sayesinde dünyanın herhangi bir bölgesinden yapılan tüm füze atışlarını ve kaçak nükleer denemeleri belirleyebildiklerinı söylüyor. Öte yandan Cosmos casus uydularını fırlatan Sovyetler Birliği de kriz bölgesindeki gelişmeleri anında denetleyebiliyor. Şimdilik salt ABD ve SSCB, gözetleyici uyduların çalışma sistemini düzenleyebiliyorlar. israll ise 4 nisanda kendi olanaklarını kullanarak Ofek2 adındaki meteorolojik uydusunu fırlattı. Ucunda elektro optik bir kamera barındıran bu uydu, askeri birliklerin hareketlerini ve Arap ülkelerindeki üslerin yerini gözetliyor; israillı yetkililer bu uydu aracılığıyla Körfez krizindeki gelişmeler konusunda bilgi elde edebiliyorlar. Irak 8 aralıkta 70 tonluk toplam itiş gücü sayesinde yörüngeye uydu yerleştirebilecek nitelikteki üç katlı bir füze fırlatmasına karşın henüz gözetleme uydularına Körfez krizinde uyduların rolü ^ ^ A sahip değil. Ancak bir süre sonra bu uydulardan o da yararlanabilecek. Irak yetkilileri bütünüyle kendi tasarımları olan ve meteoroloji, tarım, jeoloji, iletişim alanlarında kullanılacak uyduların yakında fırlatılacağını belirtiyorlar. Askeri amaçlı casus uyduların işlevleri oldukça önemli; bundan dolayı bir ülke uzaya ulaştığında hemen bu uydulardan yararlanma yollarını arıyor. Bu gözetleme uydularının başlıca üç görevl var: Tarama, bellrleme ve tammlama. Tarama, herhangi bir hedefin yerini örneğin bir denizaltının genel olarak belirtmektir. 2030 metreyi içeren bir gözetleme gücü bu durumda yeterli olmaktadır; başka bir deyişle gün ışığında 4001000 km arasında bir yörünge yüksekliğinde çalışan sıvil uydular bu görevi rahatlıkla yerine getirebilmektedir. Bu denizaltı stratejik amaçlı bir füze atıcısı mı yoksa büyük bir saldırı aracı mı? Bu durumda uydunun işlevi, gözetlediği nesnenin niteliğini belirlemek. Bunun için uydunun gözetleme gücünü 5'le çarpmak gerekiyor; kısacası ondan 6 metrelik bir hedefi incelemesi bekleniyor. Ancak askeri yetkililer bu denizaltının nükleer saldırı amaçlı mı yoksa klasik bir itme aracı mı olduğunu bilmek isteyebilirler. Bu aşamada gözetleme gücünü daha da yükseltip 4'le çarpmak ve 1.5 metrelik Casus uyduların işlevleri Gün ışığında olduğu kadar kızılötesi ışınlar ya da radar aracılığıyla da gözetleyebılen casus uydular hıçbır şeyı kaçırmıyorlar. Amerikan KH11 uydusu tarafından çekilen ve Sovyet savaş gemileri tersanesi Nikolaievski'ye aıt olan bu resımler şımdıye dek yayımlanmış olan tek askeri uydu totoğrafları. Burada şu bölümler görülüyor: Nükleer uçak gemisi (1) gemlnin arka kısmı (2) demiryolu rayları (3) Rogov tipi çıkartma aracı (4). Ayrıntılar İçin özel bir kapsamın ayrıntılarını almak gerekecek. Genel çızgilerden çıkıp aynntıları geçil dikçe sivil uyduların işlevleri yetersiz kaldığı için oldukça uzmanlaşmış uydu sistemlerine gerek duyuluyor. Şu anda yalnızca Amerikan ve Sovyet uyduları bu derece ileri teknolojik özelliklerle donanmış durumdalar; bunlar 15 cm.'lik bir ayrıntıyı inceleyebilecek güçteler. Bu uyduların sahip olduğu termografik reslmleme bellı bir bellek barındırıyor. örneğin havalanan nesneleri birkaç saat önceden görüntüleyebiliyor; bunu da uçakların durduğu alan üzerine yaydığı enerjiyle gerçekleştırebiliyor. Bu özelliği sayesinde duran uçakların hangi amaçlara hizmet ettiğini de saptayabiliyor. 1 f Depolar dolu mu? Uydular yakında omzunuzun üzerinden okuyabilecekler: Uydunun gözetleme gucu arttırıldıkça toprağın üzerindeki cis min aynntıları daha net bir biçimde belirlenlr. Örneğin 852 bombardıman uçağını ele alalım (uzunluk: 48 m. kanat açıklığı: 56 m, çatı eni: 3.5 m) (1) 50 metrelik bir gözetleme gücüyle çekilmiş fotoğraf (2) 10 m.'lik (3) 5 m.'lik (4) 2.5 m.'lik (5) 5.5 cm/lik bir gözetleme gucü, pılot kabini lumbozlarının biçiminl az çok yansıtan fotoğraflar verebillr. Termik görüntülemenin niteliği salt yüzeydeki "bulanık cisimleri" görmekle sınırlanmıyor; aynı zamanda derinliklerde "olan biteni" de gözlüyor. örneğin kızılötesi kamerayla donanmış bir uydu yeraltındaki akaryakıt depolarını taramakla kalmayıp bunların doluluk oranlarını da ölçüyor. Kızılötesi optikler geceleyin görebilmelerine karşın bulutlu havalarda etkili olamıyorlar. örneğin Avrupa kıtası yılın bü 14