Katalog

A R K E O L O JIİ N SA N B İ L İ M Ana Tanrıça kimdir ? Nasıl var olduğu sorusunun yanıtı, insanı, somut gözlemler sonucu kadına götürmüştür: İştetanrı! Baştarafı 1 . Sayiada yıl öncesine değin yaşama savaşı verdiği düşünülmekte. Kafatasları üzerinde yapılan araştırmalarda beyinse! kapasitesinin 860940 cc olduğu anlaşılan bu insanların (öncülerin) yaşadığı tabakalar, arkeolojinin Alt Paleolitlk diye tanımladığı, mağara çağlarının en alt yapı katlarını oluşturmakta ve uygarlığı başlatabileceğımiz bulgular vermemektedir. Evrimln Iklnci aşamaştndagözüken N«andertallnsanı ise beyinsel gelişimi 1400 cc'ye ulaşmış, küçük el aletleri, yongalar üretebilen ve günümüzden yaklaşık 75.000 yıl öncesine değın yaşamını sürdurmüş insan grubudur. Arkeolojinin OrtaPaleolitik çağlarını oluşturur.'Jygarlığın başlaması ile ilgili buluntu vermemekle birlikte küçücük ışıklaryakar. dığını saptadığı tabakalan birbiri uzerine oturmaktadır. Insanlığın beyinsel gelişimini ((izyolojik gelişimini de unutmadan), uygarlıgın temeli olarak alıp arkeoloji k sonuçlarla birlikte değerlendirdiğimizde, çok genel çizgilerle uygarlıktarihininoluşumve gelişimi içinşöyle bir kronoloji kurabiliriz... I. EVRE •Somut + soyut düşüncesistemininkurulması... • Geometrikdüşünce sisteminegeçişve doğayı geometrik formlarla algılama, tek boyutlu duvar resimlerinin doğuşu. Soyut düşünce sisteminin gelişmesine bağlı olarak: Tann kavramımn doğuşu, • Kadın ile özdeşleştirilmesi ve buna bağlı olarak; • Ana Tannça'nın doğuşu... • Üç boyutlu algılamanın gelişmesi ve; Heykel sanatının doğuşu... II. EVRE • Toprağa geciş ve mimari kavramımn doğuşu... t • Aile kavramımn ilk oluşumları. • Tarım devriminin başlaması. • Toprağın doğurganlığının keşf i ile toprağın doğarganlığının, Ana Tannça'nın doğurganlığı ile özdeşleştirilmesi ve Uygarlıgın oluşumu Homo Sapiens sahnede Evrimin en önemll, aşaması, üçüncü evrede oluşmuş ve modern insanın atası olan HomoSaplens bey insel ve f izyolojik evrimini tamamlayarak yeryüzündeki yerini almıştır.Beynihacimsel olarak 1400 cc'ye ulaşan atalanmızın ilk örnekleri günümüzden yaklaşık 50.00030.000 yıl önce görünmüş olmasına karşın tam anlamı ile gelişimi, gerçek insan niteliği kazanması, günümüzden yaklaşık 30.00025.000 bin yılları arasındadır. Bu kültür katlarını arkeoloji, ÜstPaleolltik çağlar diye tanımlar ve bu tabakalar aynı zamanda uygarlıgın başladığını saptadığı tabakalardır. Niçin? Çünkü bu tabakalar beyinsel gelişimin tamamlandığı tabakalardır. Lespuque Venüsü olarak tanınan, fildışinden yapılmış ana tannçafıeykeli.. Fransa'da bulunmuş olan eser, MÖ 25.00015.000 yıllan arasında yapılmış Atshgnacıan stlli Örnoklerindendir. • Bereket Tanrıçalarının doğuşu... (Her iki doğurganlığın birbiri tçinde özümlenmesi...) Bugüne değin yapılan arkeolojık kazıiar sonunda yeryüzünün en eski ve ilk tanrısının Ana Tanrıça olduğu anlaşılmıştır. Ama bu tanrıça her yerde ve aynı zamanda doğmamıs, değişik bölgelerde değişik tarihlerdedoğmuştur. Kanımca bunun Hdnedanl bulunmaktadır. llki; ikllm koşullandır. Uzaydaki konumu nedeni ilefarklı iklim koşulları olan dünya, uzun ve zor buzul dönemini (arklı çağlarda aştığından, insan evrimi de bölgelere göre zamansal farklılık göstererek gelişmiştir Çünkü bilindiği gibi insan ile yaşadığı iklim arasındadoğrudan bir bağ vardır. insanın tümbiyolojikve kimyasal yapısı ile etektrik sistemleri, birbiri içinde, birbirleri ile çok dengeli, yaşadığı doğal çevre ile ise açıktan dengelenmiştir. Bu dengelerin bozulmadan korunması, var olmanın temel koşulları arasındadır. iklncl neden ise gerek mağara gerekse tarım devrimini içeren arkeolojik kazıların sayısal azlığıdır. Bu sayısal azlık tanrıçanın özellikle Anadolu'daki kesin doğum tarihini saptamamızda sorular doğurmaktadır. j Bugünkü kazı sonuçlarına göre Anadolu' • nun en eskl tannçası M .0 7250 yıllarına tarihlenen Çayönü buluntusudur. Ancak ilerde gelişen kazılar sonunda üst paleolitikça1 ğa inen heykeller bulunması hiç de şaşırtıcı bir sonuç olmayacaktır. Zaten Akdenlz'in' bazı bölgelerinde bulunan örnekleri günümüzden yaklaşık 25.000 yıl öncesine tarihlenirken Don vadlsi ile Slblrya'da bulunmuş bazı örnekleri ise M.Ö 10.000 avcılık dönemine tarihlenmektedir. Aslında bu heykeller dünyanın neresinde yapılmış olurlarsaolsunlar, hepsinin verdiği mesaj tektlninsan soyunun sürekliliğinin sağlanması... En önemll nokta Kanımcaburadaüzerindedurmamızgereken en önemli nokta, beynin artık soyut bölümünün de çalışmaya başlamış olmasıdır. O çağlara değin somuttaçalışan insan beyni, soyut sistemini geliştirerek söyut algılamayaulaşmıştır. Bugelişmetüm soyut kavramların yaratılmasına ve sanata glden yolun açılmasına neden olmuştur. En az bunun kadar önemli olan diğer blr gell^me ise kanımca; geometrikdüşünce sisteminin gelişmesi ve kurulmasıdır. Beyindeki bu sistemin gelişmesi, insanın doğayıgeometrikformlarlaalgılamasınısağlamıştır. Nitekim gelişimi (evrimi) izleyen çağlarda yapılmış olan mağara duvar reslmlerlnl incelediğimizde dikkatimizi çeken en önemliözellik; soyutlamadaki başarı ile geometrik düşünceye ulaşabilmenin verdiği çoşkudur. Bu da bize uygarlıgın ve sanatın olusumu ile soyut ve geometrik düşünce yeteneğimiz arasındadoğrudan bir bağ olduğunu anlatmakta. Böylece beyinsel gelişimi tamamlanmış insan, doğayı daha gerçekçi algılayabilmiş ve en önemlisi düşündüğünü yaratabilmiştir. Bu da onun, bugünkü noktaya gelmesine olanak sağlamıştır. İşte bu nedenleantropolojinin HomoSapiens insanının tabakaları ile arkeolojinin uygarlıgın basla Fransa'da Laussel'de bulunmuş ana tanrıça kabartması. Tanrıça elinde bizon boynuz tutmakta. M.ö. 25.00015.000. Kadın ve tanrı Tanrıçanındoğuşuve kadın ileözdeşleştirilmesinın özünde yatan bu motif, bu düşünce ve bılinçaltı dürtüden doğmuştur, ni1 Lütfen saytayı çevlrlniz