Katalog

S A Ğ L I K H A B E R L E R İ S A Y F A S I TV'DE BİLİM Niçin yaşlılar sık sık düşer? Çeviri: Anahid Hazaryan merikalı bilim adamlarına göre yaşlı insanların sık sık düşmelerinin nedeni, denge reflekslerinin kademeli olarak aşınmasıdır. Ancak yaşlıların beden hareketlerl yaparak refleks sistemini güçlendirme olasılıkları oldukça yüksek. 1 VVashington Üniversitesi Tıp Fakültesi nden Gary Palge, yaşlılar üzerinde bir dizi deney gerçekleştirdi. Ulusal Amerikan Sağlık Enstitüsü'nde yürüttüğü araştırmalar, 65'in üzerindeki insanların en çok dü: şerek yaralandıklarını ortaya koydu. ABD nde her yıl düşme sonucu 200 binden çok kırık çıkık meydana geliyor. Paige, yolda karşıdan karşıya geçerken yaptığımız hareketleri etkıleyen denge durumlarını taklit edebilmek için deneylerini böldü. Amacı, çeşitli yaşlardaki insanların dengelerini nasıl sağladıklarını öğrenmekti. Karaciğer kanserı ve siroz etkenine tedavi Saat: 18.35 Belgesel "Pirl Reis'in rotasında Ege" Pogramın son bölümünde Çeşme, lldırı Körfezi ve Antik Eritrai kenti, Sığacık ve antik Teos kentı konu edılıyor. 3 Eylül Pazartesi TV2 2 EylOI Pazar TV1 Denge mekanizması üzerine yapılan araştırma bu konuda ipucu veriyor. N A ew England tıp dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre karaciğer kanserinln ve slrozun en büyük nedenlerlnden hepatlt B vlrüsü, doğal bir protein olan interferonla önlenebiliyor. Araştırma, 12 hastanede bulunan 169 kişi üzerinde yapıldı. Interferon.kronik karaciğer iltihabıolanların hemen hemen yarısında hepatit B virüsünün karaoiğeri tahrip etmesıni önlüyor. 10'da 1 oranında da kesin tedavi sağlıyor. Philadelphia Göğüs Kanseri Hastanesi'nde görev yapan Dr. Baruch S. Blumbeg, "gelişmenin cesaret verici olduğunu ve ilerideki çalışmaları kamçılayacağını" söyledi. Blumbeg, 1986 yılında hepatit Bvirüsünü bulduğu için Nobel Tıpödülünü almıştı. Interferon'un, tam etkili olmasa bile bugüne kadar tedavisi yapılmayan karaciğer iltihabıkonusundaönemlibiradımolduğu belirtilivor. Saat: 19.20 Belgesel "2000 Yılından Sonra" Programın bu bölümünde bilgisayar kontrolü ile bahis oynama prefabrik sürat tekneleri, konuşan eldiven, sis tuzakları, portatif saunalar, yıldırım, beyzbol, lazer gözlükleri ve yüksek teknoloji kütüphanesinin hizmetinde konuları ele alımyor. Saat: 21.00 Belgesel "Ülkeler Cografyası" 3 Eylül Pazartesi TV4 3 EylOI Pazartesi TV3 Saat: 22.30 Belgesel "Perspektlf" Sanayi çağında ışık hızından yararlanma konu ediliyor. 4 Eylül Salı TV4 Saat: 22.30 Belgesel "Yarının Dünyası" Kaynak meraklıları için geliştirilen yenı bir bilgisayar, nükleer artık taşıyan çöplerın yok edllmesi konusunda geliştirilen yeni aletler. Paslı, kırık ve başsız çivilerin kolayca sökülmesini sağlayan yeni bir alet, uçak yangınlarında insanları korumaya yönelik yeni geliştirilen yöntemler. Saat: 20.30 Çevre Bu bölumde çevreyi kurtarmak için yapılan çalışmaların tanıtılması, enerji üretim sırasında ortaya çıkan çevre kirliliğinin hayvan ve bitki türlerı üzerindeki etkileri inceleniyor. 5 Eylül Çarşamba TV4 5 Eylül Çarşamba TV2 Dengeyi sağlayan Bunu gerçekleştirebilmek için "göz damarları refleksl" olarak adlandırılan sistemin etkınliğini ölçtü. Bu, etrafımızdaki nesneler hareket halindeyken dengemizl sağlayan önemli ve kritik bir mekanizmadır. Refleks, iç kulakta bulunan iç kulak boşluğu organlarından ve gözlerden gelen dürtüleri yönlendirir. Başımızı ya da vücudumuzu hareket ettirirken gözlerimizi görünebilen nesneler üzerinde tutmaktan sorumludur. Refleks, gözleri "görünen nokta"ya doğru yönelterek sabit bir resmin oluşumunu sağlar. "Refleks azaldığında ya da kaybolduğunda denge slstemi bütünüyle bozulabllir. Bu durumda olan bfr Insan İçin düşme kaçınılmazdır" diyor Paige ve bunun da yaşlanmayla beraber ortaya çıktığını sözlerine ekliyor. Paige, 18 ile 89 yaş arasındaki 60 sağlıklı kişi üzerinde refleksin etkınliğini gözlemledi. Ayrıca yaşın,refleksin kasten bozulması durumunda bu insanların davranışlarını yönlendirmede etkili olup olmadığını belirlemek istedi. Bunu yapabilmek için Paige deneklerini, saniyede 80 kez yön değiştiren ve 300 derecelik kavislerle dönebilen, bilgisayara bağlı bir sandalyeye oturttu. Bu insanlar hızla dönerken başlarını rahatsız etmeyecek bir biçimde sabitleştirmişti denge sağlayabilmek için gözlerinin şekil değiştirme hızını ölçtü. Denekler bunu, sabit bir nesneye gözlerini dikerek yaptılar. Bu kişilerin gözlerindeki değişimi izleyebilmek için kablolu zararsız bir alıcı bağladı. Paige, deneylerdeki koşulların gerçek dünya olgularına yaklaştıkça örneğin, karşıdan karşıya geçerken sağa sola bak mak gibi yaşlı kişilerin kazançlarının yaşa bağlı olarak düşüşler gösterdiğini, oysa gençlerde farklı durumlarla karşılaşılmadığını belirtiyor. Paige bundan sonraki aşamada, yaşlı insanların devamlı beden hareketleri yapmaları durumunda refleks sıstemlerini koryup koruyamıyacaklarını araştıracak. "Refleks sistemlerıni zorlasalar, performanslarını yüksek düzeyde tutma •olasılıkları artar" diyor; yaşlıların kazaya uğrama risklerini azaltacak bulgularıyla ilgili yeni bir uygulama yöntemi geliştirmeyi düşünüyor. (Sclence et Vle s. 1715) Dünya Sağlık Teşkilatı'nın raporlarına göre dünya nüfusunun yüzde 5'i yaklaşık 300 milyon kişi, hepatit B virüsü taşıyor. Hepatit B virüsü, dünyadaki ölüm nedenleri listesinde akciger kanseri ve AIDS'in peşinden 9'uncu sırada yer alıyor. Hastalık kan ve clnsel lllşkl yoluyla yayılıyor. ABD'de, virüsü taşıyanların 1 1,5 milyon arasında olduğu sanılıyor. ABD Gıda ve İlaç idaresi'nin (FDA) tavsiye komitesi, salı günü interf eronun hepatit C için ilaç olarak piyasaya sürülmesini önermişti. Uzmanlar, interferon tedavisinin, yalnızca karaciğer tahribatının görüldüğü kronik enfeksiyonlar için uygulanması gerektiğini belirtiyorlar. D Saat: 22.30 Belgesel "Kosmos" Gezginleri masalları bölümünde, gezegenlerin ve güneş sistemimizın dışındakı uzayın keşfi için yapılan çalışmalar konu ediliyor. 6 Eylül Persembe TV2 Meme kanseri önlenebilecek mi? Saat: 20.25 Bilim Dünyasından Hazırlayan ve Sunan: Orhan BursalıYapımcı: Flllz Ozankaya Bilim Dünyası'nda bu hafta kanserde yeni gelişmeler görüşler ve eğılimler ele alınacak. Prof. Dr. Ayhan Çavdar, Prof. Dr. Emin Kansu ve Prof. Dr. Reha Uzel'ın katıldığı programda yanıt aranacak sorular: Kanser başlatıcı etkenler üzerinde bugün bilgimiz ne kadar? Beslenme ve çevresel etkenlerin kanser oluşumunda rolleri nelerdır? Beslenme rejımi değiştirilerek kanser önlenebilir mi? Bugün hangi kanser türlerinı iyileştirebiliyoruz? 6 Eylül Persembe TV5 S u anda yaygın olarak meme kanseri tedavisinde kullanılan bir ilacın aynı zamanda bu hastalığı önleyici nMlliği bulunup bulunmadığını anlamak üzere ingiltere'de denemelere başlanacak. Birleşik Krallık Kanser Arastırmaları Kcordinasyon Komitesi tarafından yönetilecek olan deneme çalışmaları, başlangıç olarak meme kanserinde yüksek risk grubundan 10.000 sağlıkh kadını içerecek ve beş yıl sürecek. "Rasgele bir denemenin uygun, ahlaki ve güvenilir olduğuna karar verdik" diyor, 500 sağlıkh kadınla pilot uygulama yapılan Royal Marsden Hastanesi'nden cerrahi prolesörü Michael Baum. Meme kanserinin erken dönemlerinde tedavi olarak kullanıldığı sayısız denemelerde tamoksifenin meme kanserlı kadınların yaşam süreslnl uzatmada belirgin bir etkisi olduğu görüldü. Bu denemelere Saat: 00.03 Bilim ve Teknoloji Yapım ve yönetmenliğini Nesrin Aktolun'un yaptığı programın bu bölümünde "Havacılık ve uzay" konusundaki gelişmeler anlatılıyor. Saat: 19.20 Belgesel "Cousteau'nun Dünyayı Yenlden Keşfi" Channel adaları ele alımyor ve bu bölgede yapılan balıkçılık ve benzeri faaliyetlerinin yanı sıra deniz su samurları da anlatılıyor ilişkın bir rapor bu yıl ıçinde yayımlanacak. Ancak aile geçmişleri ve diğer etkenlerle risk grubuna giren sağlıkh kadınların bu ilacı kullanarak riski azaltabileceklerine ilişkin hiçbir kanıt yok. Royal Marsden'de yapılan araştırma, ilacın gerçekten yararlı bir yan etklsl olduğunu ortaya koydu: İlacı kullanan kadınların kan kolesterol düzeyleri yüzde 20 oranında düştü. Baum, bu bukjunun dengeyi "deneme" lehine bozduğunu söylüyor. 7 Eylül Cuma TV4 Saat: 22.30 Belgesel "2000 Yılına Doğru" 8 Eylül Cumartesl TV1 7 Eylül cuma TV2 Saat: 16.30 Belgesel "ipek Yolu" Saat: 00.00 Belgesel "Cosmos) Evrenin boyutları, Işık hızı ve evrende yapılacak yolculuklarda karşılaşılacak sorunlar ele alımyor 8 Eylül Cumartesl TV4 Saat: 18.35 Belgesel "Bilim Gözüyle" Doğal kaynakların giderek yok olması ve bunun önlenmesi için alınan önlemler