Katalog

JeanMichel Cousteau Çift gövdeli gemilere doğru Petrol kazalarına karşı alınan önlemler arasında olan çift gövdeli gemilere talep artışı var. Mühendlslik f irmaları, sanayi tasarımcıları, çeşitli tanker dizaynlarının olumlu ve olumsuz yanlarını, güvenlik, kirlilik ve maliyet açısından büyük bir dikkatle inceleyerek en iyi çift gövdeli gemileri yaratmayı planlıyorlar. xxon Valdez" olayının yol açtığı en önemli kayıplardan biri de, kamuoyunun çevreyi korumakla yükümlü kurumlara karşı güven kaybı idi. Nitekim kazanın böylesine büyük boyutlara ulaşmasının temel nedenlerinden birinin, ilgili mercilerin böyle blr şeyln olamayacağına Inanmaları olduğu açıkça ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla hazırlıksız yakalanan sanayi ve hükümet yetkilileri, etekleri tutuşmuş bir halde, ABD'de. olsun bütün dünyada olsun temlzleme teknolojlsl bulma derdlne düştüler ve hepimizin bildiği gibi, bu temizleme teknolojisi hem çok yetersiz hem de çok geç geldi. Uzun sözün kısası, tanker trafiğini daha güvenli kılmak için yani denize petrol döküldükten sonra harekete geçmek yerine bunu önlemek için en nihayet bir şeyler yapıldığını görmek insanın moralini düzeltiyor. ABD'de bir milyar dolarlık bir sorumluluk fonu (aslında Exxon'un 2 milyar doları aşan temizleme faturası ile kıyaslandığında hiç de fazla bir para sayılmaz) kurulmasını ve her eyaletin kendi sorumluluk sınırlarını koymasını öngören bir yasa önerilmiştir. Plana göre 20 senelik bir süre içinde çlftgövdeli gemiler adım adım kullanıma sokulacaktır. Bu arada, bir yandan yasal yaptırımlar, öte yandan da kamuoyunun gittikçe artan güvensizliği karşısında sıkışan tanker sanayll, kendiliğinden birtakım adımlar atmış bulunuyor. Geçen nisan ayında Conoco, bir Kore tersanesine biri 70 milyon dolar, öteki ise 90 milyon dolar tutarında çift gövdeli Ikl yeni tanker slparlşl vereceğini açıkladı. Çift gövde, karaya oturma ve çarpışma halinde ek bir koruma sağlamaktadır. Ne ki belli tip kazalarda gemiye dolacak suyun gövdeler arasındaki boşlukta birikerek geminin alabora olmasına, dolayısıyla tehlikenin daha da artmasına yol açacağına dair kaygılar da yok değildir. Ei dizaynlarının olumlu ve olumsuz yanlarını, güveniik, kirlilik kontrolü ve maliyet açısından karşılaştırdılar. isveç Denizcilik Yönetimi'nin bir temsilcisi, gemileri çiftgövdeli yapmaya gerek kalmaksızın, sırf vakum valfler kullanmak suretiyle petrolün kaçmasını önleyerek denize petrol dökülmesinin önüne geçecek bir yöntemden söz etti. isveçli yetkili şunları söyledi: "Tanker dizaynında düşük basınç yöntemi, çoğumuzun çok iyi bildiği bir fizik ilkesini uygular. Bu ilkeyi anlamak için mutfağınıza gidin, boş bir bardak alın ve bardağı su dolu bir kabın içinde su yüzeyinin altına koyun, sonra bardağı ağzı kabın su çizgisinin altında kalacak biçimde başaşağı çevirin. Bardağın içindeki suyun yerinde durdugunu göreceksiniz. Su ile bardağın içindeki vakum arasında ve su ile bardağın dışındaki atmosfer arasında hidrostatik denge sağlanmıştır Bardakla tanker arasındaki fark, tankerin içinde su yerine petrol olması." isveçlilerle Norveçll meslektaşları, 1987'de yani Exxon Valdez kazasından iki yıl önce, Londra'daki Uluslararası Denizcilik Örgütü'ne bu vakum yöntemini önermişlerdi. Ama işte ancak Valdez'den sonradır ki çpktandır bilinen bu tür düşüncelere ciddi biçimde itibar ediliyor. Başka bir öneri de 45 kadar tanker çalıştıran bir gemicilik firması olan Overseas Shipbuilding Group'un yönetim kurulu baskan yardımcısı mühendis George Blake'ten gelmiştir. George Blake, tankerleri tam doludan % 1520 kadar daha az yükleyerek hidrostatik dengeye erişmeyi önermektedir. Böylece dışarıdan gelen denizsuyu basıncı ile içeriden gelen petrol basıncı eşit olacaktır. Dolayısıyla herhangi bir delinme olduğunda, petrol dışarı akmayacak, gelgit değişimi ya da derin dalga kabarmaları dışında basınç, petrolü yerli yerinde tutacaktır. Blake'e göre: "Bu düsüncenln güzelliğl, bugünkü çlftgövdesiz fllolara uygulanablllr olmasında. Ama bu yöntemi blrilerinln emretmesl gerek. Aksl halde hlçblr gemi sahlbl bunu uygulamaz." Oysa sanayi tam da emirlerden kaçmak istemektedir. Daha şimdiden rekabetten son derece etkilenen petrol fiyatları, tam yük taşınmadığı halde daha da etkilenebilir Blake, tankerlerin kapasitelerinin altında petrol taşımaları halinde benzin ve öteki akaryakıtların tüketicilerine yüklenecek maliyeti önceden tahminin güç olduğunu söylemektedir. Ama Blake, gene de tüketicilere yansıyacak maliyetin çiftgövde inşaası için yansıyacak maliyetten daha fazla olmayacağı görüşündedir... Petrol tankeri işletmenin fiyatı yükselse, bütün tankerler bu uygulamaya uysa bile. Çift gövdesizlere öneri Çift gövdeli gemiler 198889 raporu Her şeye sağmen, çift gövdenin genel olarak güvenliği arttıracağı su götürmez. New York'taki Tanker Danışma Merkezi yetkilisi Arthur McKenzle, şöyle diyor: "Çiftgövdeli tankerler olsaydı, 198889 arasında bütün dünya tankerlerinden denize dökülen petrolün yarısı ya hiç dökülmezdi ya da asgari düzeyde dökülürdü. Petrolün geri kalan % 50'si dolu tankerlerin bir patlama ya da kötü hava koşulları * yüzünden batması sonucu denize dökülmüştür." Gene de petroltankeri sanayiinde pek çok firma, tam olarak çiftgövdeli bir filonun masrafından kaçınmak istemektedir. 1990 haziran ayında Amerikan Petrol Sanayii, çiftgövdeye ek olarak ya da bunun yerine koyulabilecek alternatif bir tanker dizaynının ölçülerini tartışmak üzere bir forum düzenledi. Mühendislik firmaları ile sanayi tasarımcıları, çeşitli tanker Exxon Valden olayının yol açtığı en önemli kjyıp çevre kirliHği idi. Şimdi yasalarla petrolün denize dökülmesi önlenebilir ve kamuoyunun güveni yeniden kazanılabllir. Bir yandan bu gibi alternatif planlar tartışılırken, öte yandan da bütün dünyada petrol kullanma davranışları değişime uğramakta. ABD petrol sanayii daha az petrol üretmekte, sanayileşmiş uluslar da bütün dünyanın çiftgövdeli tankerlere geçmesi mümkün olduğunda çoktan başka bir yakıta dönmüş olabilirler. Dolayısıyla alternatif önerilerin dikkat çektiğini görmek ilginç... Hiç olmazsa Valdez olayının böyle bir meyve verdiğini söyleyebiliriz. Elde yasa sopası, petrol dökülmesinin önlenmesi gerçekleştirilebilir... Kamuoyunun güveni de yeniden kazanılabilir. 11 Yasa sopasıyla mı?