Katalog

B İ L İM T E S T METALÜRJİ Foto Şov: Bunlar kim? Yayına hazırlayan: Ismail Murat Foto bulmacamızda resimlerle doğru tanımları eşleştirin 1. Kendini dünya barışına adamış bir bilim adamı olduğu halde çalışmalarıyla güçlü bir silahın yapımına yol açmıştır. Bir güneş tutulması, kuramlarından birinin doğrulanmasına yardımcı oldu. 2. Kalıtım biliminin babası sayılır. Soyaçekim yasalarını formülleştirirken olasıhk kuramını kullandı. 3. Çocuklara ilişkin çalışmalarıyla ünlüdür. Soyut kavramların öğrenilme sürecine ilişkin bir kuram geliştirdi. 4. Bütün hareketleri onun yasalarıyla yönetilir. "Hypotheses nor fingo" (varsayım kurmuyorum) sözü ünlüdür. 5. Hidrojen atomunun enerji düzeylerini ilk defa açıklayan Danimarkah bilim adamı. Modern kuantum kuramının babası olarak tanınır. 6. Sovyet hidrojen bombasının mucidi, Nobel Barış Ödülü sahibi ve insan hakları savunucusudur. 7. Polonyalı bir din adamıdır. Onun evren kuramı, yaşadığı çağda insanların yakılmasına neden olabilirdi. 8. "Varlığımızı" onun "düşüncesine" borçuluyuz (!) Analitik geometri onun tarafından geliştirildi. j 9. Hükümet tarafından desteklenen askeri araştırmalar yapan ilk bilim adamı olduğu samlmaktadır. Onun tarafından bulunan bir fizik yasası mücevher sahteciliğini ortaya çıkarabilir. 10. Kendi adıyla bilinen aşıyı daha önce bulmuş olsaydı ABD başkanlarından Franklin Delano Roosevelt tekerlekli sandalye mahkumu olmaktan kurtulabilirdi. Metali hidrojenden korumak için özel tabaklar geliştiriliyor. Metal kırılmalarında suçlu: Hidrojen atomu M akine bileşenlerindeki anı kırılmaları araştıran bilim adamları sonunda suçluyu buldu: Belirli koşullar altında dışandan metale giren ve bütün hacim boyunca yayılan hidrojen atomları. içine hidrojen atomlarının girmesiyle çabuk kırılabilir bir hale gelen metalde kısa bir süre sonra çatlaklar oluşmaya başlıyor. Peki hidrojen atomları nasıl aşınmaya neden olmaktaydı? Sovyet bilim adamları da bu sorunun yanıtını araştırdılar Genellikle, metal sürtünmelerde an yüksek sıcaklığın yüzeyde bulunduğu sanılır. Ancak Sovyet bilim adamları gerçeğin sanılandan farklı olduğunu gösterdi. Bu bilim adamlarına göre sıcaklık (100200 detece) genellikle yüzeyin hemen üzerinde yoğunlaşıyor, beklenmeyen misafir hidrojen de buradan giriyordu içeri. Sürtünme ile beraber, hidrojen içeren maddelerden (yakıt, yağlayıcı madde) açığa çıkan hidrojen atomları, tıpkı güve gibi, sıcaklığı daha yüksek olan bölgelerde toplanmakta, gaz yoğunluğu belli bir değere ulaştığında da tabaka "sıvılaşmaktaydı." Pek çok durumda bileşenlerin olağanın dışında bir hızla aşınmasını belirleyen de, yüzeyin hemen yanında oluşan bu "metalhidrojen sandviçi"dir. Hidrokarbonlu yakıtların kullanıldığı bölgeler (motor silindirleri, piston segmanı, benzin pompası ve yatıklar) ile sulu ortamlar gibi elverişsiz çevrelerle bağlantısı olan sürtünme noktalarında hidrojen aşındırmasına karşı önlem almak özellikle gerekli. Hızlı aşınma sürecinin işleyişinin ve nedenlerinin bulunması bilim adamlarını harekete geçirdi. Sonuç olarak, örneğin fren takozlarının yapımında artık hidrojeni kimyasal olarak engelleyen ve onu sürtünmeli bölgeden uzaklaştıran katkı maddeleri kullanılmakta. Metali hidroıenden korumak için özel tabakalar geliştiriliyor. Dığer bir yöntem de, çelik yüzeyi pozitif yükle elektriklendirmek. Böylece eşit miktarda yüklü hidrojen uzaklaştırılabilir. Kuşkusuz her olumsuzluğun bir de olumlu yanı var. Şıddetli sürtünmelerden, bizim fazlasıyla ihtıyaç duyduğumuz saf hidrojen elde edilebilir. Bu ve benzerı teknikler Kiev'de kurulan bir pilot bölgede uygulamaya sokuldu bile... (ö.u)