Katalog

1 0 0 Y I L Ö N C E B İ L İ M D Ü Ş Ü N BUL Köprünün orta direğinin yapım çalışmalanndan bir görünüm. Dünyanın teknık harikaları arasında sayılan köprü 7 yılda tamamlanmıştı. Firth of Forth Köprösü ünyanın teknik harikalarından biri olan köprü, 19. yy'ın en büyük köprüsü rekoruna sahiptl. Ingiltere'nin kuzeyinde, iskoçya'da bulunan Firth of Forth Boğazı doğal bir sınır oluşturur. 1873 yılında dört ingiliz demiryolu şirketi burada köprü kurulmasına karar verir. Köprü, boğazın daraldığı Queensferry bölgesinde inşa edilecektlr. Ayrıca bölgede akıntılı boğazın ortasında köprünün orta direklerinin dikilebilecegi küçük bir ada vardır. Mühendis Thomas Bouch'un çizdiği planlara göre köprünün Inşasına başlanır. Ancak kısa bir süre sonra 1879 yılında köprü yapım sırasında çöker. Bu defa köprü planlarını Fowler ve Baker adlı mühendisler üstlenir. Aralık 1882 de köprünün yapımına yeniden başlanır. Kıyılarda ve ada üzerinde dayanak noktaları olarak üç adet çellk kuto inşa edilecektir. Kulelerin her Iki yönünde sağda ve Solda ikişer tane olmak üzere dört adet taşıyıcı kol çıkacaktır. Kolların her birl 207 metre uzunluğundadır. Kolların dışta katan uçları taştan kazıklara bağlanacak, köprünün her iki ucunda, ortadaki taşıyıcıların kütlesini dengelemek amacıyla 2 bin ton dökme demirle bir ağırlık sağlanacaktır. Ortadaki dev ayağın boyutları 79 x 37 metredir. Yarım parabol şeklindeki taşıyıcıların yüksekliği 12 ile 15 metre olup bu çelik halatlar köprüye zarif bir görünüm vermektedir. Buna karşın su seviyesinden 106 metre yüksekte bulunan ve yukarı doğru incelen kuleler köprünün sağlamlığını göstermektedir. Kule sütunları 3.66 metre çapında, eğilmiş çelik levhalardan meydana gelmektedir. Çelik konstrüksiyonlu köprünün dev boyutları yanında köprünün üzerindeki demiryolu hattı ince bir çizgi şeklinde seçilmektedir. Çelik konstrüksiyon, yapısı nedeniyie ağırlık kıyılardaki dayanak noktaları üzerinde yoğunlaşmış olup köprünün ortasına doğru azalmaktadır. Ana dayanak noktalarında metre başına düşen ağırlık 43.3 ton, köprünün ortasında ise 6.7 tondur. Köprünün yapımına toplam 42.660 ton SiemensMartin çeliği harcanmtştır. Köprünün uzunluğu boyunca gemilerin geçişi için 45.8 metre yüksekliğinde ve 152.4 metre genişliğindeki iki geçit vardır. Köprünün toplam uzunluğu 2468.373 metredir. D Çok sayıdaki vinç ve yardımcı araç kullanılarak köprünün yapımı 7 yıllık sürede tamamlanmıştır. Köprü yapımında 4600 kişi çalışmıştır. 4 Mart 1890 tarihinde Galler Prensi tarafından açılan köprü, 513 metrelik kemer açıklığı ile 19. yüzyılın en büyük köprüsü olma rekorunu 28 yıl elinde tutmuştur. Dünyanın teknik harikalarından biri kabul edilen Firt of Forth Köprüsü bugün de görkemlni korumakta. Oev boyutlarıyla sıraya dizilmiş üç çelik dinozoru andıran köprü bugün 10 km. yukarısında 1964 yılında inşa edilen zarif asmaköprünün yanında, tarihöncesi bir canavara benziyor. Fotoğraftaki klllse Yurtdışina yaptığım son gezide Elkent'e gittim. Bu kasaba aşağıdaki haritada görüldüğü gibı kare biçiminde dokuz bölgeye ayrılmıştı ve her bölgenin merkezinde bir kilise bulunuyordu. Bu kiliseler haritada artı işaretleriyle gösteriliyor. Kiliselerın adları St. Agnes, St. Brigld, St. Cecilia, St. Donvven, St. Etheldreda, St. Felicity, St. Genevieve, St. Helen ve St. Isabel'di. Her kilisenin çatısındaki rüzgar okunun üstünde adının baş harfi bulunuyordu. Kasabayı çevreteyen çayırlıklarda dolaştım ve çeşitli noktalardan kasabanın fotoğraflarını çektim. Şansım varmış ki hiçbir kilise ötekinin görüntüsünü kapatmıyordu ve hava açık olduğundan rüzgâr oklarının üstündeki harfler okunabıliyordu. Ancak kasabadan yeterince uzak olmadığım için dokuz kilıseyi birden görüntüleyemedim. Her fotoğraf yalnızca beş kiliseyi içeriyordu. Fotoğraflarda, kiliselerin rüzgar oklarının üstündeki harflere göre sırası soldan sağa doğru şöyleydi: GEIAC, EACHD, EACDH, AECHD, IFCGB. A harfinden, yani St. Agnes kilisesinden başlayarak merkezdeki kilise hariç sekiz kiliseyi saat yönünde sıralayabilir misiniz? Bilmeceyi doğru olarak çözen 20 okurumuza "Yazım Kılavuzu" kitabını armağan edlyoruz. pBehiç Ak Çözumler kazananlar Kilometredeki sayı Eski arabamın kilometre göstergesındeki sayı 89991, yeni arabamınki ise 19998'di. "Her Boydan"kitabını kazanan okurlarımız; Ender Aktulga Istanbul, Turgay Can Uşak, Necati Büyüdura • Ankara, Volkan Çillngiroğlu Saruhanlı, Alp Yıldırım Istanbul, Erol Karadağ Erzıncan, Barış Bozkurt Balıkesır, Birol Dağ Erzıncan, Hasan Batrl Poyraz • Balıkesir, A. Köksal Hocaoglu Ankara, Nll Taşkın istanbul. Formül şu: Yaşını 'a', sevgili sayısını da 'b' kabul edelim. Işlem sırası: 2a, 2a + 5, 100a + 250, 100a + b + 250, 100a + b115. Bilmececiye söylenen sayı 100a + b115'tir. O kafasından 115 ekler: 3461 +115 = 3576 100a + b = 3576 ilk iki basamak a'yı (yani yaşı), son iki basamak ise b'yı (eski sevgilileri) verecek. iyi de bu adam bu formülü ne yapacak? Aşkın düştüğü hale bakın! Bilmececlden, padişah macunu alır gibi bılmece alan aşıklar!.. Buda, 1910 yılında bu kaya mezarlannda llk kazıyı başlatan arkeolog Prol. Robert Brown.