Katalog

SORUN YANITLAYALIM D Ü S Ü N BUL istanbul'dan yazan okurumuz Gökçe Erdem maymunlardan insana geçen EBOLA virüsü hakkında bilgi istiyor. Okuyucumuz, ayrıca erkek bir siyam kedisi, normal bir dişi kedi ile eşleşebilir mi? diye soruyor. Soruları Istanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi'nden Dr.Aysan Tantaş yanıtladı. '' 1967 yılında Almanya'da ve Yugoslavya'da Afrika Yeşil Maymunu'nun böbrekleri üzerinde çalışan laboratuvar teknisyenleri ve veteriner hekimler arasında, daha önce bilinmeyen hemorajik (kanamalı) ve ateşli bir hastalık görüldü. Bu yeşil maymunlar Uganda'dan ithal edilmişlerdi ve polio virus aşısı (çocuk felci) üretiminde kullarıılıyorlardı. Bu sırada insanlar arasında 31 ölüm olayı gerçekleşti. Aynı grupla gelen birçok maymunda da aynı belirtilerle ölümler ortaya çıktı. Maymunlarda da ölümler oldu. Hastalığa neden olarak Marburg olarak isimlendirilen ve her şeyiyie insanlar ve maymunlar için orijinalliğe sahip olan bir virüs izole edildi. 1976 yılında Zaire ve Sudan'da da aynı hastalık salgını görüldü. 500'den fazla insan hastalandı ve bunlardan 430'u öldü. Bu salgından da EBOLA virüs ismi verilen yeni bir virüs ayırt edildi. Monfolojik, yani şekil olarak Marburg virüsünün aynısı olan, fakat antijenik olarak ondan farklı olan bir virüstü bu.. Çok yakın geçmişte hem Marburg virüsü hem de EBOLA virüsü Filoviridae grubu içine sokuldu. Bu ilk saigın olaylarından sonra tek tük olaylar şeklinde doğu ve batı Afrika'da hemorejik ateş olaylarına rastlandı. Bundan sonra da araştırıcılar hastalığın etkeninin kaynağına yöneldiler. Hayvanlar ve insanlar üzerinde yaptıkları çalışmalarda kırsal alanda yaşayan insanların kan serumlarında hastalığa ilişkin antikorların çok az miktarlarda bulunduğunu fark ettiler. Yine buna paralel olarak sürdürülen çalışmalarda maymunlar başta olmak üzere hayvanların hiçbirinde hastalığa ait antikor bulunarnadı. Sadece EBOLA'ya ait antikorlara Orta Afrika'da etinden yararlanmak amacıyla yetiştirilen evcil kobaylarda rastlanıldı. Bu durum Marburg ve EBOLA virüslerinin zoonotik olduğu şüphesini ortaya çıkardı. Hastalığın çeşitli taşıyıcılar ile sivrisinek ve sokucu sineklerle nakledikleri kabul edildi. Yine kobayların ve insanların üzerinde yapılan çalışmalarda virüsün kökeninin bilinmeyen bir hayvandan geldiği ortaya çıkarılmıştır. EBOLA ve Marburg hastalığının klinlk belirtileri şöyle: Ateş, deri altı ve bağırsak kanamaları, inatçı ishal, şiddetli faranjit, göz yangısı, hepatit, komalı durum ve ölüm. Okuyucunun ikinci sorusuna gelince, erkek bir siyam kedisi normal bir dişi kedi ile eşleşebilir. Bunun örnekleri de vardır. Ebola viriisü nedir? Odyoloji'de neredeyiz? le: Okurumuz Sevinç Barış'ın soruları şöy Türklye, odyolojl alamnda, diğer ülkelere göre hangi noktada? İşitme özürlülerln kullandıkları kulaklıklar ne gibi maddelerden yapılmaktadır? Soruyu Kulak Burun Boğaz Uzmanı Operatör Or. Mehmet Külekçl yanıtladı. Türkiye, odyoloji (işitme ölçüm bilimi) konusunda kendi ürettiği araç ve gereç olmadığı için Batı'nın ürettiği tüm modern araç ve gereçleri kullanıyor. Araç ve gereç konusunda yeterli personel yok, ancak kendi içinde bu araçları en iyi şekilde kullanma çabası var. Türkiye'deki araç ve gereçler, çağdaş işitme ölçüm ve araştırmalar yapılabilecek düzeyde. Bunlar için kaynak da genel uluslararası nitelikte yazılmış ve yayımlanmış bilimsel makale ve kitaplar. Türkiye sadece uygulamasını yapıyor. Bu konuda geliştirici ve yeni yöntem bulucu özelliklere sahip değil. İşitme cihazları da yurtdışından satın alınarak yurtdışındaki deneyimler ve geliştirme laboratuvarlarında her an yenisi yapılan ve boyutları giderek küçüklen transistörlü bir alıcı ve ses yükseltici apereydir. Bu aygıt, daha açık bir deyişle, bir hapörlör, bir mikrofon ve ses yükselticiden oluşur." Armağanlı bulmaca Çocukların kart numaraları Okul gezisine çıkan 20 çocuğun ceketlerine iğnelenmiş kartlarda 1'den 20ye kadar numaralar bulunuyordu. Çocuklara çiftler oluşturmaları söylendi. Oluşan ikili grupları incelediğimde, her çiftin kartlarında yazan sayıların ortalamasının asal sayı olduğunu fark ettim. Bu on asal sayıyı yazdığımda, bunların farkiı kereler tekrarlandığını gördüm (örneğin 1 asal sayı sı iki kez, 2 asal sayısı dört kez, üçüncü asal sayısı üç kez, 5 asal sayısı bir kez gibi). Çift oluşturan çocukların kartlarındaki numaraları bulabilir misiniz? Bilmeceyi doğru olarak çözen 20 okurumuza "Oyunun Kuralı" kitabını armağan edıyoruz. Çözümler,kazananlar Festıval ıkı gun surdü. B, hergündoğruydu. C, her gün yanlıştı, A ve D aydı. Birgaripfestival •Behiç Ak Bir Yürekten, Bir Yaşamdan kitabını kazananlar Ercüment Yalçın Sürücü Istanbul, MertEr Karagüllelstanbül Ne kadar seviyor? Delikanlı, bu sorunun cevabını en iyi bir çocuktan öğrenebileceğini düşünür ve Michael Cleinmetsen adında bir çocuğa sorar. Michael'in cevabı yukarda. Dört tane baskül alınır, her biri bir bacağın altına konur. Böylece filimiz tartılmış, sevgimiz de ölçülebilır hale gelmiş olur. Yalnız çocuğun kızı kaç birim sevdiğini öğrenemedik. Bunu araştırmayı sürdüreceğiz. (Michael'in cevabı, "Children Solve Problems" (Penguin, 1972, kitabından alındı). özür 160. sayımızda yayımladığımız harfli bulmacada, bazı harflerin yerinin değişmesi, bizim de dikkatımızden kaçtı ve okurlarımızın haklı tepkiterine neden oldu. Sayın Necah Büyükdura ve diğer bazı okurlarımız, ayrıntılı eleştirılerini bildirdiler. Bütün okurlarımızdan özür diliyoruz. Ayrıca bundan böyle çözümün yanıtını da geniş vermeye çalışacağız 19