Katalog

100 YIL ÖNCE BİLİM DÜŞÜN BUL Ay ışığının sıcaklığı seyrettiğini, Almanya'da ve Fransa'da 400 kilometreden daha hızlı giden trenlerin yapıldığını, hatta raylartn döşenmekte olduğunu düşünürsek, o zamanki hızların bugün ne kadar yavaş kaldığını görürüz. Tabii Türkiye'yi hiç dikkate almıyoruz. Aslında Devlet Demiryolları'nın bugünkü ortalama hızını düşünecek olursak, 100 yıl öncesinin İngiliz trenlerinin ortalama hızlarının bile gerisinde kaldığını saptamak hiç de zor olmmaz.) Beyin cerrahisi y ışığının sıcaklığının belirlenmesi, bilimin önemli sorunları arasındadır. İngiliz araştırmacı Prof. G.B.Boys, olağanüstü duyarlı ince kuars liflerini kullanarak gerçekleştirdiği bir ölçüm aracıyla bu sorunu çözdü. Boys, duyarlı ölçüm aygıtını kullanarak 13/4 ingiliz mili uzaklıkta yanan bir rmjmun yaydığı ısıyı saptayabiliyor. Araştırmacı, ay ışığını ölçüm aygıtının küçük diskiyle toplayarak yaydığı ısının 21 fit (6 metre 30 santim) uzaklıktaki bir mum alevinin ısısına eşdeğer olduğunu kanıtlamış. Elde edilen sonuç, daha önce konuyla ilgili kuramsal çalışmaları olan Piazzi Smyths'in sönuçlarına yakın. (Über Land und Meer', 1890) A Trenlerin hızı ne kadar? m a B ^ ev adımlarla ilerleyen cerraWj hi sanatında kısa süre önce W0 yeni bir sayia açıldı. Bu yüzyılın ortalarında Dupuytren'in ilk defa beyin dokusuna neşter değdirmesinden bu yana cerrahlar beyin amelıyatlarına cesaret edememişlerdi. On yıl kadar önce beyin cerrahisi yeniden ilgi gordü. Bu gecıkmış ilgının temelinde listerin antisepsiyörıtemlerinin kullanıma girmesi ve beyin işlevlerine karşı duyulan merak yatıyordu. Beyin işlevlerinin hangi vücut bölgeleriyle ilgili olduğu ortaya çıkarıldığında, beyindeki hastalıkların yerleşimleri tam olarak saptanabilecek. Beyin cerrahisi alanında kısa sürede elde edilen başarılar gelecek için umut veriyor." ("Naturvvissenschaftliche VVochenschrift", 1890) Harfli bölme işlemi Aşağıdakı bölme işleminde, sayıların yerini harfler almış ve bırçok sayının yeri de boş bırakılmış. Bu bölmeyı oluşturan sayıları bulmak için daha fazla ipucuna gerek yok, ancak ABCDEF'nin tek sayı olduğunu da ekleyebilirim. ABCDEF kaça eşittır? Bilmeceyi doğru olarak kazanan 20 okurumuza "Din Tlcaretl" kitabını armağan ediyoruz. "Behiç Ak Çözümler kazananlar Sihirli Altıgen Yanıtı "Sihirli Altıgen" adlı sorumuzu hiçbir okuyucumuz tam olarak doğru yanıtlayamadı. Altıgende görüldüğü gibi yukarıdan aşağıya ortadaki sütunda sayıların birer fark arayla ve küçükten buyüğe doğru sıralanması gerekiyor. İki okuyucumuz soruda aranan koşulların biri hariç tümünü sağlayan bir sihirli altıgen buldu. Ortadaki sütunda sayılar sırasıyla 6,11,13,16 ve 30. doğru oluşturan altıgenler toplandığında 76 sayısı bulunuyor. Bu altıgeni doğru kabul ettik. Kazananlar: A. Elif Mollaoğlu istanbul, Rasim Özdemır istanbul m A Q A tarihli "Dingler's PolytechI O O # nisches Journal"dergisi,o dönemde trenlerin ulaşabildiği hızla ilgili şu haberi veriyordu: "Alman trenlerinin ne kadar hızlı gittiğini saptamak için bir çalışma yapıldı. İngiliz ve Alman trenlerinin hızı, hatta en hızlılarının hızı hesaplandı. Trenlerin bir bölgeden diğer bölgeye gidiş süreleri, verdikleri molalar da dahil olmak üzere dikkate alındı. "ingiltere'de 12 trenin ortalama hızının 78 kilometre, Almanya'da 52 kilometre olduğu ortaya çıktı. Hız limitleri İngiltere'de saatte 7087 kilometre arası, Almanya'da ise 4158 kilometre arası. Böylece İngilizlerin Almanlara kıyasla trenle iki misli daha hızlı gittikleri anlaşıldı. (Not: Tabii, bugünün trenlerinin, özellikle Fransa'da 250 kilometre normal hızla Aaa, bu normal yahu! Mantık bilmeceleri herkesin hoşuna gitmiyor. Özellikle de "normallerin!" Normal olduğunu ispatlamak için bu hanımın söylemesi gereken cümlelere iki örnek: Doğru bir cümle söyleyecekstniz, "Ben doğrucu değilim" denebilir. Bunu bir dcğrucu söyleyemez, çünkü doğrucu olmr.dığmı söyleyemez. Yalancı söyleyemez, çürkü dc^ruyu söylemiş olacaktır Bunu ne doğrucu ne de yalancı bir kişi söyleyemeyeceğine göre normal birisi söyleyebilir ancak. Yalan bir cümle ise "Ben yalancıyım" olabilir. Yukarıdaki mantık yürütmenin bir benzeri burada geçerli. Hadi, yine normalsiniz. (Cevaplar sırasında bu ülkenin doğrucu ve yalancılardan oluştuğunu unutmazsanız, hüsrana uğramazsınız.) 23