Katalog

nleri Jules Verne'in "Ay'a Seyahat'inn alınma şu bölümün tasvırine benzir: "Belirsiz moleküllerden oluşan merz, yoğunlaşma sırasında kendi çevsinde dönmeye başlar. Sonra değişîz mekanik yasalarını izleyen dönme reketi yoğunlukla artan kitleyle birlikhız kazanır... Sonuç, bulutsu yığınınn oluşan ana yıldızdır.." ilimsel düşünce ve dünya dan Gogh, bilimle ilgili görüşlerini Emi3ernard'a yazdığı bir mektupta dile ge/or: 'Bilim ve bilimsel düşünce gelecekte (şey vaat eden bir araç. Dünyanın düz uğuna inanılıyordu. Bu yıne de doğru; sela Paris ile Asnieres arasında yeryüdüz sayılabilir. Ancak bu, bilimi dünyayuvarlak olduğunu kanıtlamaktan alı'muyor. Bugün artık kimse dünyanın '. olduğunu savunmuyor. ne var ki yanın doğumdan ölüme uzanan bir düzolduğuna inanmayı sürdürüyor insarıOysa belki yaşam da yuvarlak. Üsteyaşamın eğriliği kürenin eğriliğinden ıa anlamlı olanakları barındırabilir." 'an Gogh'un "Yıldızlı Gece"de evrensel jıntılara doğrudan bakışı bugün de masnların izleyici üzerinde hissettirdiği deikle müphem bir aşkınlık duygusuna anmıyor. Van Gogh'un yıldızlan onun bir umudun kaçış noktalarıydı. Bugün nkurgu romanları için malzeme oluş»n bir umut bu. Van Gogh, bilim, tekilerlemeye inancı canlı ve coşkulu bir |in çocuğuydu. D (l.m.) Kurşun kalemin ucunda ampul yakalım! R esimde gördüğünüz gibi bir kurşun kalemin ucunda bir cep feneri ampulünü yakabilirsiniz. Bir pili masaya yatırın. Kurşun kalemin sivriltilmiş ucunu pilin kısa ucuna değdirin, kalemin diğer ucuna da kurşuna değecek şekilde ampulü yerleştirin. Resimde gördüğünüz gibi makasın bir ağzını pilin uzun ucuna, diğer ağzını da ampule değdirin. Ampulün yandığını göreceksiniz. Nasıl oldu?: Pilin uzun ucu olan () kutbundan, pilin içindekı enerji, madeni makas aracılığıyla ampule akıyor. Elektrik akımı, ampulü yaktıktan sonra da kalemin kurşunundan pilin (+) kutbuna geri dönüyor. Böylece elektrik devresı tamamlanıyor. Kalemin içindeki grafit uç elektrik akımını çok iyi geçirir. Hatta defterin üzerine çizeceğiniz kurşun kalem çizgisi bile elektrik akımını geçirir. Eğer kulağını yaklaştırırsan bir kulaklıkla, seslerini bile duyabılırsın. Göz Yanılması Alt ve üst diyagramlarda görülen paralel iki çizgi eğik olarak gözükmekte. Aslında iki çizgi birbirine eşit ve paralel. Kenarlarındaki şekillerden dolayı göz aldanıyor ve eğilmış gibi görüyoruz. Bazı geceler yıldızlar neden çoktur? E vef, kimi gece göğe baktığımızda her zamankinden çok daha fazla yıldız görürüz. Neden? Bir gece içinde yıldız sayısı artmadığma göre bu nasıl böyle o/ur? Kaldı ki yıldız sayısı birden arfsa bile biz bunu hemen göremeyiz. Çünkü en yakın yıldızın ışığı bize 45 yıl içinde .geliyor. örneğin, Güneş so anda sönse, biz 8 dakika sonra farkına vanrız. Düşününüz ki Güneş bize 150 milyon kilometre uzaklıktadır. Yb ? milyar, iki milyar kilometre uzaklıktaki yıldızfarın ışığı ne kadar zamanda gelir? Yıldız sayısının bazen çok, bazen az görünmesinin nedenleri arasında toz, su buharı gibi nedenler basta gelir. Toz fırtınası sırasında, çok kez, evimizin karşısındaki binaları bile göremeyiz. Sisli hava da ufkumuzu daraltır. Hava durumu raporlarında, görüş mesafesinin ne kadar olduğunu öğreniriz. Kent ışıklarmm bolluğu da pek çok yıldızı görmemizi önler. Rasafhanelerin yüksek dağ tepelerinde, kentlerden mümkün olduğu kadar uzakta kurulmasının nedeni budur. Başka bir neden de kimi yıldızların infrared (enfraruj) ışığı göndermeleridir. Gözlerimiz, normal olarak, bu ışıklan göremez. Bazı yıldızlar da uıtraviyole ışık gönderirler. Biz bunları da göremeyiz. Gözlerimiz bu ışıklan da alamaz. Yıldızlar arasındaki toz bulutları da yıldız sayısını tam göstermez. Karadelik denen yıidızları ise hiç mi hiç göremeyiz. Çünkü bunlann çekim gücü çok yüksektir, ışığı da kendi ıçlerine çekerler. D (v.b.) \ \ \ Göz yanılsamasına bir örnek daha: Yukarıdaki iki çizginin uzunluğu eşit olduğu halde işaretlerden dolayı farklı uzunlukta görüyoruz. 13