Katalog

H AFTAN IN GÜNDEMİ Ses eğitimi İnsanlararası iletişimin en önemli aracı olan seslerin sağlık ve estetik değerleri taşıyan bir tınısı olması zorunlu. Prof. Güzin Gurel es, ınsanlar arasında ıletışımı sağlayan en onemlı araçtır Bu açıdan sesin önce sağlık sonra da estetik değerleri taşıyan bır tınıya sahıp olması gerekır Bu da ancak eğıtımle kazanılır Ses nasıl oluşur? Bır tonun oluşması ıçın enerjı vıbrasyon rezonans artıkulasyon gereklıdır EnerJI, solunum sıstemı tarafından sağlanır Solunum, bırıncıl olarak akcığerlerdekı gaz alışverışınde rol oynar Boylece hayatı bır gorev gormektedır Akcığerlerın elastıkı bağ dokusu kılcal damarlar tarafından sarılmış bulunan çok ınce kesecıkler (Alveoller) ıçerır Gaz alışverışı bu alveollerde cereyan eder Soluk alma sırasında göğus boşluğu, özellıkle dıyaframın aşağı doğru aktıf hareketı ıle duşeysel olarak, kaburgalar arası kaslarla enıne genışlemektedır Böylece dışarıdakı hava burun, ağız, farenks, larenks, trakea, bronşlar ve bronşıoller'den geçerek akcığerlerdekı alveollerın ıçıne kadar ulaşır Kaburgaların ınmelerı ve dıyaframın pasıf olarak yukselmesı ıle goğus boşluğunda daralma olur ve hava avnı solunum yollarını ızleyerek dışarı atılır Istlrahat solunumunda soluk alma ve verme zamanı bırbırıne eşıtken, konuşma ve şarkı solunumunda soluk alma çabuk, soluk verme ıse konuşma veya muzık cumlesıne göre daha uzun surede gerçekleşır Konuşma ve şarkı solunumunda fızyolojık açıdan bır fark yoktur Her ıkısı de alınan havayı ekonomık kullanmak, alınan havayı depo etmemek, aynı spor yapar gıbı solunum fazlarının akıcı olmasına ozen gostermek zorundadır Solunum organının ıkıncı gorevı fonasyon (ses verme) sırasında olur Soluk verme sırasında ses tellerı arasından geçen hava onları tıtreşıme geçırır (Vibrasyon) Ses telleri bır tonun yukseklığıne ve şıddetıne gore değışık bıçımlerde tıtreşmektedır Bu tıtreşım sanıyede 43 Hz ıle 2610 Hz arasında olabılır Ses tellerı değışık kıkırdak ve ona bağlı kaslarla hareket etmektedır Bu hareketı çıplak gozle ızlemek mumkun değıldır Ancak SROBOSKOP denen bır aletle bu tıtreşımler ızlenebılmektedır Konuşma ve şarkı soyleme sırasında fonasyonda prensıp açısından bır fark yoktur Yalnızca şarkı soyleme sırasında tonun yukseklığıne gore kapanıp açılma tazlarında ve ses tellerı gerılımınde farklılıklar olmaktadır Bırıncıl olarak ses tellerınde oluşan temel ton armonıklerını (yan lonlarını) rezonator bolgede kazanır Bu bölge, ses tellerınden başlayarak yalancı ses tellerı, morgagnı çukurları, farenks ve nasofarenks ve ağız boşluğunu da ıçıne alarak dudaklara kadar uzanır Ikı görevı vardır Öncelıkle, ses tellerınde oluşan tonu guçlendırmek, ıkıncısı vokal ve konsanantların (seslı ve sessız harfler) oluşumunu sağlamaktır Tıtreşımın belırlı bır form kazanması artıkulasyon ıle olur S Ses tıtreşımlen sanıyede 43 Hz ıle 2610 Hz arasında değışebılır Opera sanatçılan, seslerını en yuksek tıtreşıme ulaştırırlar Seslı harfler dıl köku, farenks duvarı ve yumuşak damak arasında oluşurken sessız harfler dudak, dıl, dış, yumuşak damak tarafından bıçımlendırılır Insan sesı değışık turler ıçerır, kadın seslerınde soprano, m soprano, alto, erkek seslerınde, tenor, barıton, bas gıbı Ayrıca bu turler opera sanatçılan ıçın bazı farklılıklar da gostermektedır Örneğın koloratur, lırık, dramatık soprano, lırık veya dramatık tenor, barıton v b gıbı Herkese ses eğitimi Ses turlerı ses organının ve rezonator bolgelerın yapı ve bıçımıne bağlıdır Çok değışken olabılen rezonator bölgenın farklı kullanımları ile bir kişi başka birinin sesinı taklit edebılmektedır Ulkemızde ne yazık kı opera ve konser şarkıcılığı gıbı çokseslı muzık yapanların dışında hıçbır kesım ses eğitiminin gerekliliğini duymamaktadır. Oysa sesinı kullanan hafif muzik sanatçılan, tiyatro sanatçılan veya muzikal soyleyen sanatçılar, oğretmenler hatta politikacılar da seslerını eğıtmek zorundadır Bır sanat dalı olan Bale'de veya spor dallarında da orneğın basketbol, futbol, atletızmde önce vucut çalışması yapılır Doğal olarak vucut çalışmaları, yapılacak ışın ozellığıne göre belırlı farklılıklar gösterır Sesinı kullanan kışı de onu hangı turde kullanırsa kullansın vucudunu, solunum organını ve ses organını eğıtmek zorundadır Son yılların onemlı bılım dalı ERGONOMI spor dallarında kullanıldığı gıbı tum sanat dallarına da gırmıştır Ergonomı, yapılan ışte ekonomı demektır Ses eğıtımı de artık vucudun anatomık ve fızyolojık krıterlerı göz önune alınarak yonlendırılmektedır Bu şekılde şarkıcı veya konuşmacı, değışık akustık farklılıklar gösteren ortamlarda da kendını ve sesinı kontrol edebılmektedır Yanı kontrol, eskı sıstemde olduğu gıbı yalnızca akustık açıdan olmamaktadır Eğıtılmış sesın, hep opera sesı olması alışkanlığım edınmış topluluğumuza sağlıklı ve estetik değerler taşıyan sesler kazandırmak ve kışılerı bunun gereklılığıne ınandırmak umıdıyle Prol. Guzin Gurel: Mimar Sinan Unlversltesl Devlet Konservatuvarı öğretlm uyesl, ist. Unl. Çapa Tıp FakultesılSe» ve konuşma bozukluğu uzmanı ç yılda 6 bine yakın haber, inceleme, yorum, araştırma, röportaj vb. Bilimin hemen hemen bütün disiplinlerinden, farklı içeriklerde bilgi. 4 bine yakın fotoğraf, karikatür, çizim, grafik tablo vb. Yayımladıklanmızın en az 4 katı kadar okunan, değerlendirilen, tartışılan, ancak dergiye konmayan, dergide yer bulunamayan yazı. Ama buna karşılık, yılda bir bile olsa, dizgı sisteminin, yayımlanmış bazı yazıları "çok beğenerek", belleğinden çıkartıp yeni yazıymış gibi sayfalanmıza tekrar "girmesi". (Geçen haftaki Asimov yazısı). Taranan yüzlerce bilim dergisi... Dergimize, çevirerek, derleme yaparak, önerilerde bulunarak katkıda bulunan gençler, bilime gönül verenler. Yazacağı teze kaynak bulmamızı isteyenler, hastalıklanna çare soran okurlarımızın raporları. Cilt kapaklan geç gittiği için küstürdüklerimiz. Durmadan eski sayıları isteyenler. Dergimize gelen, dağınık bularak bizi derleyip toparlayabileceğini sanan yeni okurlarımız. Bu arada Bilim Teknik 'in hazırlandığı yerin, atomların çarpıştırıldığı, kimyasal patlamaların yapıldığı, doktorların hazır beklediği bir yer olmadığını görünce hayal kırıklığına uğrayanlar. Yaşamın sırrını çözdüğünü, ışık hızıyla nasıl gidileceğini keşfettiğini, UFO ların nasıl gerçek olduğunu anladığını, 25 yıldır devridaim makinesini bulduğunu soyleyen ve bütün bunların "kanıtlarıyla", "belgeleriyle", "deneyleriyle" büromuza gelenler. Işığın, uzay boşluğunu doldurduğu varsayılan ağırlıksız, "esir madde" içinde yayıldığını yıllar süren çalışmalarıyla "kanıtladığı broşürüyle" bize gelen, ancak 19. yy ortalannda ortaya atılan bu gorüşün yanlışlığının yüzytl önce deneysel olarak kanıtlandığı ve deney sahiplerinin Nobel ödülü kazandığı "haberini atlayan", sevgili manifaturacı amatör fizikçi okurumuz... Bütün bunlar başka bir açıdan son üç yılın, gene de yarım kalan "muhasebesi"... . ••• Gelecek cumartesiye kadar mutlu bir hafta dileriz... Ü O K U R D A N Bile bile çevreyi kirletmek! "Eikı ınsanlar bızden sağlam mıydı?" başlıklı yazıda (s 154) ılgımı çeken noktalan sızlere sunmak ıstıyorum. 7. Frengı gerçekten Amerıka'da Krıstof Kolomb'dan once vardı Fakat Avrupa'da Kolomb'dan önce yoktu Yani Krıstof Kolomb frengıyı Avrupa'ya taşımıştır. 2 Frengı bır virus bastalığı değildir. Etkenı Trıpanoma Pallıdum deaığımız bir basilaır Yanı bakterı hastalığıdır. Evet geçmışte hastalıklar daha farklı ve çolcfu. Fakaf bugun bılinen hastalıklar tedavı edılemıyor Tedavi ertırılemıyor Ayrıca geçmışte Mısırlılar hava kırlilığınin ölümlere yol açtığını anlasalardı o bolgeyı terk etmeye çaUşırlardı. Bız bugün ktrlilığın yol açtığı ölümlerı bile bile kırlihğı önleyemiyoruz ve bile bile dünyamızı kırletıyoruz. Kızılaerılılerı yok eden hastalıklar BİZE değil, günumüz Amerikalılarının dedelendir ve bunu hastalık.an (enfeksıyon hastalıklan) taşıyarak değıl, kendılerinı doğanın hâkımı olarak görmelerıyle yapmışlardır. Ali Aslcar Altınöz Uludağ Üniversitesi Bilim özlemimizi gideriyor Günümuzun ağır koşullarında gazete yanında dolu aolu bir dergıyı okuyuculara sunmanız bizi gerçekten çok sevındırıyor Dergı gerçekten mükemmel. Cumartesileri ıple çeken benim gıbi nice arkadaşlanm var. Ahmet Mazlum TRABZON Cumhurlyet BilimTeknik • Sahıbı Cumhurıyet Matbaacılık ve Gazetecılık Turk Anonım Şırketı adına Nadir Nadi • Genel Yayın mu duru Hasan Cemal • Muessese Muduru Emlne Usaklıgil • Yazı Işlerı Muduru Okay Gonensln • Yayın Yonetmenı Orhan Bursalı • Grafik Yonetmen Tules Hasdemir •