Katalog

MESLEK HASTALIKLARI Dünya Sağlık Örgütü'nün yeni raporu; Boyacılarda akciğer kanseri %40 daha fazla İşyerlerinin çoğunda sağlık açısından uluslararası standartlar uygulanmıyor. Edip Emil Öymen Türkiytfde ölmeye devam D ünya Sağlık Örgütü'nün Fransa'nın Lyon kentindeki Kanser Araştırma Laboratuvarları'nda yapılan araştırmalar sonucunda, boyacılarda akciğer kanserine daha çok rastlandıgı ortaya çıktı. 10'u aşkın ülkeden 21 bilim adamının yıllar süren araştırmaları, istatistik kontraldan da geçirildikten sonra artık kuşku kalmadı: Boyacılarda akciğer kanseri yüzde 40 daha fazla görülüyor, mesane kanserine de yüzde 20 daha fazla rastlanıyor. Boyacılar kanser yapıcı kimyasal maddeleri ya sürekli soluyorlar, ya da bu maddeler clltlerine temas ediyor. Ayrıca yüzeyleri boyamak için temizlik yapılırken kalkan tozu da soluyorlar. Çünkü yüzeylerden eski boyalar da kalkıyor ve akciğere iniyor. Bir daha çıkmamak üzere. Teknolojinin hızlı gelişmesi sonucuortaya yeni yeni kimyasal maddeler çıkıyor. Dünya Sağlık Örgütü başlıca zarariı madde olarak şunları sıralıyor: Arsenlk, asbest, benzen, krom heksavalant ve türevlerl, kömür tozu, nlkel ve çimento tozu. Ayrıca 22 başka maddenın de hayvanlarda kanser yaptığı deneylerle saptanmış. Uluslararası Kanser Araştırmaları Enstitüsü'nde araştırma sorumlusu Doktor Antero Aitlo şöyle diyor: "Araştırmayı yaptığımız bütün ülkelerde, boya işleriyle uğraşanlarda akciğer kanseri oranının yüksek olduğunu gördük. Bu risk, 1950'lerde de vardı. Ama şimdi son araştırmalarda da ortaya kondu. Demek ki bütün dünya çapında boyacılarda ortak bir durum söz konusu. Boyada kanser yapıcı özelliği bulunan maddeler var. Bunlar metaller, bazı çözücüler, yani solventler. Boyanın kalitesini arttıran yeni kimyasal maddeler de var artık. Bunlar bizde ayrıca endişe yaratıyor. Çalışanların, bu tür maddelerle gereksiz yere karşıkarşıya kalmalart önlenmeli." Türkiye'de hangileri? "Kimyasal nedenlerle oluşan meslek hastalıkları özellikle Türkiye'de en fazla görülen meslek hastalıkları bölümünü oluşturuyor. Türkiye'de en çok kurşun zehırlenmelerine rastlıyoruz. Benzen zehirlenmelerine rastlıyoruz. Ve diğer kimyasal maddelerle, anilin ve saire gibi maddelerle oluşan hastalıklara rastlıyoruz. Sigorta edılmemiş çocuk işçiler akü Imalathanelerlnde çalıştırılıyorlar. Kurşunla çalışıyorlar. Türkiye'de en çok görülen zehirlenme vakalarının başında kurşun gelir. Bunlar, kurşunun tehlikesinden habersiz olan yaşları 15'in altında çocuklardır. Fakat bu çocuklar hiçbir önlem alınmaksızın bu atölyelerde kurşunla karşı karşıya geldık Ayakkabı sanayllnde calısanlarda akciğer kanserine yakalanmarisklyüksek. leri için Türkiye'de çok geniş çapta kurdönemlerae, bazı fabrikalarda topluca kan şun zehirlenmesi görülür. Ayrıca sadece kanseri vakalarına rastlanması üzerine, bu kurşun zehirlenmeleri imalathanelerbenzen suçlu bulundu. 1897'den beri, deki çocukları tehdit etmekle kalmıyor, benzenin kan kanserine yol açtığı artık biçevre sağlığı açısından da son derece tehliniyor. Bu nedenle de özellikle küçük ve likeli bir madde. Benzinlere motorlardaki havasız işyerlerinde benzenle çalışan işvurmaları önlemek için kurşun ilave ediçilerin sağlığını korumak önem kazandı. lir. Bu, fevkalade yoğun bir trafikte devamBir milimetre küp havadaki benzen miklı olarak egzoz gazları aracılığı ile çevreye tarı ölçüldü ve bunun 500600'ü aşması yayılıyor. Kurşunla karşı karşıya kalanlar durumunda akut, yani hemen hastalığa sadece genç işçiler değil, özellikle trafik yol açacağı, daha azaldığı ortamlarda bipolislerinden tutun da halka kadar, kaldıle uzun süre benzenle bir arada yaşamak rımlarda yürüyen insanlara kadar herkes söz konusu ise, bu kez de kronik kan kankurşun zehirlenmesi tehlikesiyle karşı karseri görülür oldu. Uluslararası dilde benşıyadır." zenin bir milimetre küp havadaki miktarı pp.m diye tanımlanıyor. Bu, teknik bir Öldüren Benzen tanım. Türkiye'de yine küçük sanayide en fazProf. Dr. Muzaffer Aksoy la görülen meslek hastalıklarına yol açan anlatıyor diğer bir madde de benzen. Benzen sözTürkiye'de benzen zehirlenmesi diye bir cüğü ıle yakınlığı var, ama aralarında akolayı ilk kez ortaya çıkartan ve bu konurabalık yok. Benzen, kok kömürü da 1960'lardan bu yana sürekli çalışan isyapılırken, taş kömürünün çok yüksek ısıtanbul Tıp Fakültesı Çapa Kan Hastalıkları ya maruz kaldığı sırada ortaya çıkan bir Profesörü Muzaffer Aksoy, kronik benyan ürün. Sanayide kullanım nedeni şu: zen zehirlenmesinin nıtelıklerini şöyle anIdeal bir eritici. Sıriandırıcı. Bu nitelikleri latıyor: yüzünden de ufak, büyük ış yerlerinde ve pek çok alanda kullanılıyor. Özellikle de "Kronik zehirlenmeler benzenin 500, ayakkabı yapımında yapıştıncı olarak. Ya 600 ppm'den daha düşük değerlerde söz da temizlik amacıyla Madeni parçaların konusu. O kadar yüksek olduğu zaman yağlarının temizlenmesinden suni çıçek akut zehirlenme oluyor. Kan sisteminde yapımına ve tabii boya yapımına kadar birbozukluklara neden oluyor. Bunlar da daçok alanda kullanılıyor. ha çok hematoloji dediğimiz kan sistemini ilgilendiren değişiklikler. Yani Benzen buharı sağlığa zarariı. Geçen lökositlerin azalması, trombositlerın azalyüzyılda bunun henüz zararı bılınmedığı ması, alyuvarların azalması ve sonunda da kanı yapan ana hücrelerin bulunduğu kemik iliğinin çalışamaz hale gelmesiyle, aplastlk anemi dediğimiz ve bugün dahi kemik iliği transplantasyonu yapılmadığı zaman da yüzde 50 ölümle sonuçlanıyor " Profesör Aksoy, benzen zehirlenmelerinin önüne geçilmesi için Türkiye'de neler yapıldığını, ppm oranının kaç olduğunu sorduğumuzda şu yanıtı verdi: "Türkiye'de benzen miktarı 197374'teki tüzüğe göre 20 ppm'dir. Bu, çağdışı bir şey. Biz 198385 arasında Istanbul ve civarındaki işyerlerinde yapışt rıcı ve sulandırıcılarda benzen miktarlanm tayin ettik. Gördük ki yapıştırıcıların yü, de 74'ünde, sulandırıcıların yüzde 20'sinde yasal değerin bile üzerinde ber zen vardır. Korkunç bir değerdir bu. Bı.ralarda çalışan 200'ü aşkın işçiyı de hematalojik bakımdan muayene ettık. Bunlann da yüzde 6'sında benzenin sağlığa kötü etkilerini gösteren hematolojık kan değişiklikleri tesbit ettik." Meslek hastalıkları ve işçi sağlığı u/ manları, benzen yerine benzenle birlikte aynı anda üretilen ve toluen denen maadenin de kullanılabileceğini söylüyorlar Taş kömüründen benzen elde edilirken ortaya çıkan yan ürünlerden biri toluen Diğerleri ksilen ve nafta. İşçi sağlığı u;manı Doktor Kırçak'ın toluen hakkındaki görüşlerı şöyle: "Toluen, benzen yerine çok rahatlıkla kullanılabilen bir madde. Zaten Avrupa ulkeleri ve Amerika'da benzenin kullanılması artık terk edildi. Benzen yerine toluen kullanılmaktadır. Neden? Çünkü toluen, kanser etkısine sahip bir madde değil. Peki niçin Türkiye'de toluen kullanılmıyor? Çünkü benzen çok ucuz, toluen çok pahalı bir madde. Işveren ister devlet sektörü olsun ister özel sektörde olsun, pahalı ama öldürücü olmayan toluen yerine, ucuz ama öldürücü olan benzeni kullanmaktadır." Öneriler Doktor Çağlar Kırçak Türkiye'de işçi sağlığının korunması ve meslek hastalıklarının hiç olmazsa bir kısmının olsun azaltılabilmesi amacıyla şu önerilerde bulunuyor: "Türkiye'nin işçi sağlığını organize edebilmesi ve meslek hastalıklarını asgarı düzeye ındirebılmesi için her şeyden önçe çağdaş bir teknolojiye erişmesi gerekır Örneğin bugün Avrupa Topluluğu'nda benzinlere kurşun konmaması kararı alınd' Avrupa Topluluğu'nda işçi sağlığı ve meslek hastalıklarıyla ilgilı kuruluşlar bu tehlikenin farkındalar. Ve artık Avrupa'da kur " şunlu benzin kullanmayan istasyonlar da var. Ancak Türkiye'de bu tehlike bilindiği halde, Avrupa standartları Türkiye'de uygulanmamakta. işyerlerimizin çağdaş sanayi düzeyine gelmesi gerekir. Devletin ya da özel sektörün işveren olması halinde mutlak biçimde masrafa girmeyi göze alması gerek." (Bu röportaj, BBC'de yayımlanmıştır.) 15