Katalog

SORUN YANITLAYALIM D Ü S Ü N BUL Suyun genleşme özelliği Adana'dan Hayrettin Ünaal, izmir'den MustafaGülmez'inbenzersorularışöyle: Bütün maddeler ısındığında genleşir ve yoğunluğu azalır. Isı kaybettıklerinde büzüliir, yoğunluğu artar. Ancaksu ısı kaybettiğinde +4°C'yekadarbüzülmeyisürdürür. Ancak bu noktadan itibaren tekrar genleşmeye başlar. 6u özellik nedeniyle yeryüzündeki denizlerin ve göllern buz durumuna gelmesi engelleniyor. Suyun bu özelliği nereden geliyor? Bu özellikte başka maddeler var mı? Sorunuzu Prof. Dr. R. Ömür Akyüz yanıtlıyor: "Belli bir sıcaklık aralığında bile olsa, diğer 'normal' maddelerin tersine sıcaklığı artarken büzüldüğü, azalırken genleştiği bilinen başka tek madde BİZMUT'tur. Ancak yeni teknolojilerle bu şekilde davranan yeni bazı alaşımlar yapılmakta olabilir. Gerek suyun gerek bizmutun böyle davranmaları tabii ki moleküllerarası kuvvetlerln özelliklerınden kaynaklanmaktadır. Ancak, doğalolaylara mistik'sebep aranmak istenirse, en ilginçlerinden birisi 'suyun böyle davramşının soruda da belirtildiği gibi göl ve denizlerin bütünüyle donmasını önleyerek, sudaki yaşamı durdurmamak" olduğudur. D seniz, yani kitapla birlikte düşmeye bırakırsanız, kitabın eliniz üstündeki etkisı, yani ağırlığı azalacak, hatta yok olacaktır. Ancak bu, ağırlıksız ortam yaratmak için pratik bir yöntem değildir. Bu yüzden, örneğin astronotları alıştırmak amacıyla onları sırtlarından, hareketli özel askılarla asarak deneme yapılır. D Yumuşatıcı kullanmak şartmı? Mllas Çamlçi'nden yazan okurumuz Beyhan Ozgür, otomatlk çamaşır maklnelerlnde yumuşatıcı kullanmak şart mı? diye soruyor. Okuyucumuzun diğer sorusu damakinenindurulamaprogramınıkısaltmanın zararlı olup olmadığı. Okuyucumuzun sorusunu Arçelik Servis Müdürü Ersln öncü yanıtladı: Otomatik çamaşır makinelerinde yumuşatıcı kullanmak tüketicinin tercihine bağlı. Eski otomatik makinelerde yumuşatıcı gözü hiçyoktu. Yeni otomatik makinelerde ise tavsiye edilen ve köpürmeyen deterjanları kullanmak gerekiyor. Hırsız nasıldı? Beş tanık, kaçan bir hırsızın görünümünün oluşturulmasına yardımcı oldular. Bu beş tanığın ıfadeleri şu biçimdeydi: 1. Siyah saçlı, küçük burunlu, sakallı, küçük gözlü, ince yüzlü. 2. Sarışın, büyük burunlu, sakallı, küçük gözlü, ince yüzlü. 3. Siyah saçlı, büyük burunlu, sakalsız, küçük gözlü, ince yüzlü. 4. Kel, büyük burunlu, sakalsız, büyük Otomatik makinelerdedurulama programını kısaltmak zararlı. Çamaşır üzerinde deterjan kalıntıları kalabılır, bu da cilt üzerinde tahrişlere neden olabilir." gözlü, geniş yüzlü. 5. Sarışın, küçük burunlu, sakallı, büyük gözlü, ince yüzlü. Hırsızın özelliklerınin hepsi en azından bir tanık tarafından belırtılmıştı ve her tanığın ifadesinde aynı sayıda doğru özellik bulunuyordu. Hırsızın özelliklerini bulabilir misiniz? Bilmeceyi doğru olarak çözen 20 okurumuza "Varolmayan Şövalye" kıtabını armağan ediyoruz. •Behiç Ak" Çözümler ve kazananlar Kimler oturuyor? Dünyada "uzayortamı" yaratılabilir mi? istanbul'dan Erol Uyar soruyor: 1 Gerçekten dünyada tam olarak çekimsiz bir ortam, yani uzay ortamı yaratmak mümkün mü? 2 Eğer bu mümkünse dünyanın çekimi nasıl altedilebiliyor? Yöntemi biraz açıklar mısınız? Sorunuzu Prof. Dr. ömür Akyüz yanıtlıyor: Dünyada çekimsiz veya ağırlıksız ortam yaratmanın en kolay yolu düşürmektlr ("Roger Rabbit" filminı izleyin). Düşmekte olan bir nesne, her ne kadar yerçekimi kuvveti yüzünden düşüyorsa da bu sırada düşenin ayakları altındaki terazi de düşmekte olduğundan ağırlık ölçülemeyeceğinden ortadan kalkar. Bunu hemen denemek mümkündür: Elinizi açarak üzerinde ağırca bir kitabı taşıyın. Sonra elinizi birden aşağıya indirir Esin Basmaz ve Ahmet Cansever yan yana oturuyor. Ferhat Özşişll Ankara, Erdal Yalazan Ankara, Fecire Kocaman Ankara, Cafer Bulmuş Ankara, Hikmet Baştürk Ankara, Işıl İnan izmir, Gökcan Erus Sakarya, Orhan Aşçı Balıkesır, Ercan Sevi Bursa, Turan Çığ Manısa. Orhan Utkan Istanbul Emine Dlşli izmır, Yıldız Çağlar Balıkesır, Cenglz Şap izmır, Ergün Yalçın izmir, Muharrem Laser Ankara, Burak OzganIstanbul, Sultan Ateş, Ankara, Miyasa SertbarutAnkara, Hasan SubaygilAnkara "Oyunun Kuralı" kitabını kazanan okurlarımız Konferans salonum nerede? Hiç salonunu kaybeden konferansçı duymamıştım. Şaşkın! Şımdı duruma şöyle bi bakalım. Hanım bir dalre olsun. Öyleyse burası aranan' salon ve beyJöir kare. Bey'in söylediği yanlışsa, hanımın daire, salonun "aranan olduğu da (bey'in söylediği) yanlış. Ama hanımtn daire olduğunu varsaymıştık. Bu varsayıma göre burası hem aranan salon, hem de değıl! ipin ucunu kaçıranlar için toparlayahm: Hanım yalancının teki, yani kare! Madem hanım bir kare, öyleyse bey de bir kare; çünkü hanım için "daire" demişti. Bu arada hanım yalan söylediğine ve bey için "dairedır" dediğine göre; beyın kare olması beklenir. Burası da "aranan" salon değildir. Yani, hanımın söylediği ifadenın ılk kısmı doğru (çünkü bey bir kare), öyleyse ıkınci kısım yalan olmak zorunda. Maalesef burası aradığı salon değil. Koşturmaya devam sayın konuşmacı! 23