Katalog

• Isaac Asimov Okuma yazma konusu ve özgür toplum Amerika'da çocukların sinir bozacak kadar büyük bir çoğunluğu, yaşlarına uygun okuyup yazamıyor. Asimov yazısında, Amerikan toplumundaki cehaletin izlerini arıyor ve bunun dünya çapında sonuçlarına dikkat çekiyor. başında tamamlanan dıkkatlı blr araştırmanın sonuçlarına göre Amerikan okul çocuklarının okuma yazma yeteneklerınde geçen 18 yıl ıçınde hıçbır gelışme olmamış Burada sözu edılen, matematık ve fen ya da tarıh ıle coğrafya değıldır Sadece okuma yazmadan söz edılıyor Çocukların asap bozacak kadar buyuk çoğunluğu, yaşlarına uygun duzeyde okuyup yazamamakta Bunun anlamı, vasıfsız ışgucuna hemen hemen hıç yer olmayan teknolojık bır toplumda bızlerın, ancak vasıfsız ışe yarayacak bır Amerıkalılar ordusu oluşturduğumuz ve oluşturmaya da.devam ettığımızdır Bunun da anlamı, ıstıhdamı mumkun olmayacak ya da ancak en kaba kol gucu gerektıren ışlerde âdeta boğaz tokluğuna denecek kadar duşuk bır ucretle çalışmak zorunda kalacak Amerıkalılar ordusudur Ve bunun anlamı, katlanması neredeyse ımkânsız olanı katlanılabılır kılmak ıçın uyuşturucuya talebın buyumesı olacaktır Uyuşturucu kulturu kı, bunun anlamını hepımız çok lyı bıhyoruz ^ Toplumumuzu daha da fazla sıkacaktır kıskaçları arasında 1990 ve ben, bu tur konularda evrenle mücadele etmeyı aklımın ucundan bıle geçırmıyorum Tabıı kı ınsanlar eğlence ve kolay para ısteyecek Bilgi ve öğrenme niçin hor görülüyor Ama bızımkı gıbı teknoloıık bır toplumda kı, Amerıka Bırleşık Devletlerı'nın dunyanın teknolojık bakımdan en gelışmış ulkesı olması ıle övunuruz Acaba oğrenme ve bılgı nıçın bu kadar hor görulmektedır? Derslerıyle sahıden ılgılenen unıversıte oğrencılerıne "yumurta kafa" dıye ısım takıldığı, bunların kız ya da erkek çırkın, sılık, zayıf olarak gösterıldığı fılmler seyredıyoruz Bu tıplerın karşısında ıse görkemlı "parlak çocuk'lar, "fıstık kız'Mar vardı, her bırı bır Hollyvvood yıldızcığı gıbı gösterılen bu parlakların baş eğlencesı, yumurta kafa'ları zor durumda bırakıp aşağılamaktır Ve seyırcıler de buna bayılarak kahkahalar atarlar Bence ışte bu gerçek durumu gösterıyor, okulların çoğunda derslerıyle cıddı olarak ılgılenmek ısteyen öğrencıler alayla karşılanmakta, yalnız bırakılmaktadır (Kendı çocukluğumdan da buna benzer olaylar hatırlıyorum ) Üç neden Pekı, ama neden çocuklarımıza okuma yazmayı öğretemıyoruz? Rapora gore bunun uç sebebı vardır 1) Aşırı televızyon, 2) Evde çok az okuma malzemesı kıtap, dergı, gazete gıbı bulunması, 3) Çok az ev odevı verılmesı Butun bunlar akla yatıyor, ama ne yapmak gerekır? Raporun önerısı, annebabaların çocukların ev ödevlerıyle ve gelışmesı ıle daha fazla ılgılenmelerıdır Ne kı, benım bu noktada kuçuk kuşkularım var Korkarım, okumayazması gerı çocukların annebabaları da zaten bu alanda benzer bıçımde gerıdırler ve ısteseler bıle çocuklarına yardımcı olamazlar Kanımca sorun çok daha derınlerde yatıyor Amerikan toplumu, ne ıstedığını ve neye hayranlık duyduğunu çok lyı bılen bır toplum Amerikan toplumu, eğlendırılmek ıster Gösterı sanatlarında boy gösterenler, spor yıldızları rock şarkıcıları ve benzerlerı şöhret ve servete boğulur Amerıkalılar aynı zamanda para kazanmak, çok para kazanmak da ısterler ve bunu tercıhan zahmetsızce başarmayı duşlerler Mesela muazzam mıktarlarda para kazanmak ıçın hısse senetlerıyle oynayan, karanlık yatırımlar yapan, kırlı ışler çevırenlere hayranlık beslerız Gerı kalanlarımız da pıyangodan bırkaç mılyon kazanma umudunu surdurur Elbette, butun bunların anlaşılmayacak bır yanı yok Profesörlere şiddetle ihtiyaç var Pekı, ama neden böyle7 Bazılarının bunu, ışte Amerıka bır önculer toplumu olarak kuruldu, o zamanlar vahşı doğayı evcılleştırmek ıçın guçlü kollara, sağlıklı bedenlere ıhtıyaç vardı, kamburu çıkmış profesörlere yer yoktu dıye açıkladıklarını duydum Ama artık bır önculer toplumu değılız, vahşı doğayı evcılleştırmek gıbı bır ışımız de kalmadı Tam tersıne, çevreyı tahrıple meşguluz ve profesörlere şiddetle ıhtıyacımız var Bır de bızım bılgıyı ve öğrenmeyı kuçuk görmemızın arkasında yatan esas sebebın para meselesı olduğunu söyleyenler var Bılgı sahıbı olmak, zengın olmanın yolu değıl, dolayısıyla bılgının değerının ölçusu de bu oluyor Ama bence bu ınsan faalıyetıne değer bıçmeye pek pespaye bır yaklaşımdır Yanı 60 mılyar dolarlık bır uyuşturucu babasına 60 bın dolarlık bır unıversıte profesörunden daha mı fazla saygı duyacağız? Gerçek o kı Amerıka'nın (ve tabıı aslında butun dunyanın) bılımadamlarına dehşetlı ıhtıyacı vardır Karşı karşıya olduğumuz felaketlerı şöylece bır saymak bıle yeter Çevrenın kırlenmesı ve zehırlenmesı, yağmur ormanlarının ve bataklıkların tahrıbı, ozon tabakasının yok olması, sera etkisı tehlıkesı Bunların hepsı de çozulebılmelerı ıçın teknolojık ılerleme ve kavrayış gerektıren sorunlardır Evet, bu sorunların, hatta gıttıkçe artan dunya nufusu sorunu gıbı temel bır sorun da dahıl olmak uzere, tam da teknolojık ılerleme sonucu ortaya çıktığı ılerı surulebılır Bunda gerçek payı yok değıl Fakat bu sorunlar bazı ınsanların, yenı keşıflerın ve yenı teknıklerın uzun vadelı yan etkılerını yeterınce hesaba katmaksızın, hemon kısa vadelı yarar elde etmek hırsıyla teknolojıyı miyop bır bıçımde kullanmalarından kaynaklanmıştır Görduğunuz gıbı aslında ıhtıyacımız olan sadece bılım adamları muhendısler, teknoloıı uzmanları değıl, bılım ve teknolojı dunyasını butun derınlığı ıle kavramaya çalışacak, kararlarını anında kâr ya da zarar çızgısıne oturtmaktan kaçınacak, sıyaset ve sanayı adamlarıdır Gunumuzde ınsanların kafasını meşgul eden anlaşmazlıkları bır duşunelım Kuzey Irlanda'da Katolıkler ıle Protestanlar arasında, Sovyetler Bırlığı'nde Azerıler ıle Ermenıler arasında, Ortadoğu'da Fılıstınlılerle Israıllıler arasında, Bulgarıstan'da Bulgarlarla Turkler arasında bıtıp tukenmek bılmeyen bır yığın anlaşmazlık Butun bunlar ve daha nıcesı, patlamak uzere olan bır yanardağın ağzında hoplayıp sıçrayan cınlere benzıyor Dunya, butun bu bırbırıyle geçınemeyen taraflar da ıçınde olmak uzere, yok olma uçurumuna yuvarlanırken, butun para pul, çaba bu gıbı guya çozumsuz sorunlara harcanıyor, bunlar uğruna heyecan çekılıyor Yeterli önderler seçeceğiz Bu noktada ABD'nın sorumluluğu nedır? Ounyanın en ılerı, en guçlu ve en zengın ulusu olarak bız, dunyaya önderlık etmekle yükumluyuz Gerçı sorunları bılfıil çözemeyız, ama çözum yollarını gosterebılırız, muttefıklerımızı gayrete getırebılır, hatta duşmanlarımızın bıle gözunu açabılırız Fakat bız, aynı zamanda dunyanın en özgur ulusuyuz, dolayısıyla bızı gudecek bır dıktatorumuz yok Seçılmış bır başkanımız, seçılmış bır yasa koyucu mechsımız, hükumetın her duzeyınde seçılmış gorevlılerımız var Dunyanın ıçınde bulunduğu durumu, alınması gereken önlemlerı kavramaları ıçın onlara guvenmek zorundayız Ve bır demokrası olduğumuz ıçın de yeterli önderler seçme görevı, bızzat halka duşmektedır Gulucukler yeterli değıldır Ateşlı nutuklar hakeza Bızım, kavrayış gucüne ıhtıyacımız var Ya da başka bır deyışle bılgıye ve öğrenmeye Demek kı bunu elde etmek ıçın çoğunluğu okuma yazma dahı bılmeyen bır seçmen kıtlesıne başvurmak zorunda kalacağız Bu durum demokrasıyı bır farz halıne getırmıyor mu? Açıkça ıtıraf edeyım kı 1990'lar başlarken, Amerikan eğıtımının durumu ıçımı butun ınsanlık adına korkuyla urpertmektedır