Katalog

Jean Michel Cousteau L. Yunus balığından yem Şili'de deniz memelileri, yengeç avcılığı için gerekli yem için kurban ediliyor. Dış talep uğruna iç kaynaklar insafsızca kurutuluyor. Balıkçıların eline geçen Ise, başkalarının damak zevki uğruna, aç kalmayacak kadar para. anlaşıldığına göre yengeç yemi yapmak için kıyıda otlayan koyunlar dahi çalınıyormuş; bu yüzden köylülerle balıkçıiar birbirine düşmüş. Deniz kıyısına yakın yerlerde otlayan atların bile yengeç yemi için vurulduğu biliniyor. ili'deki Punta Arenas'ta hava kapalı, rüzgâr azgındı. Uçağımın f kalkabilmesi için ortalığın durulmasını günlerce boşu boşuna bekledim durdum. Ama ocak ayındaki bu zorunlu bekleyiş, çevreye zarar veren yepyeni bir ahmaklık daha keşfetmeme yardımcı oldu: Yengeç avcıları tarafından yunusların yem olarak kullanılmak üzere yok yere telef edilmesi. ~Güney Amerika'nın ucunda yer alan vahşi oynak sularıyla Macellan Boğazı, çeşitli yunus türleri barındırır. Bunlardan ikisi, Commerson yunusu ve Peale yunusu, boğazın yerli yunus türleridir. Orah çevreciler ve kimi bilim adamları, bu iki küçük deniz memelisinin sayısının çok azaldığını söylüyorlar.. Bir takım bilimsel incelemeler de bu kaygıyı doğrulamaktadır.. Ne ki şu sırada bu konuda tam bir görüş birliğine varılmış değil. Öte yandan Macellan Boğazı'nda son derece revaçta iki tür yengeç de yaşamaktadır: Centolla ve centollon. Bu yengeçlerin avlanması, ülkenin belli başlı istihdam kaynaklarından birini olusturuyor (Son istatistiklere göre 1985'te 3 bin kişi bu yolla geçimini kazanmakta olup yengeç avcılığı yöredekı bütün balıkçılık faaliyetlerinin % 65'ini oluşturmakta imiş). 1989'da Punta Arenas yöresinde aşağı yukarı 4.5 ton yengeç avlanmış, bunlar esas olarak ispanya, Japonya ve Portekiz'e ihraç edilmiş. Boğazda yengeç avcılığı eski bir geleneğe dayanır. 1930'larda önemli bir yerel sanayi haline gelmiş, 1970'lerde ise tam bir patlama göstermiştir. S Iç kaynakların sömürüsü Anlatılanlar bana hem içler acısı, gülünç hem de korkutucu geldi. Çünkü bu, bütün dünyada çok rastlanan bir durumdur; dış talep uğruna iç kaynakların insafsızca yok edilmesi. Yerel balıkçıiar, başkalarının damak zevki uğruna imkânlarını son sınırına kadar zorluyorlar, ellerine geçen ise ancak aç kalmamalarını sağlamaktadır. Ama daha da acıklı olan, aslında kısa vadeli bir çözüm pekâlâ mümkün olduğu halde, gerçekleştirilmemesidir. "Toplayıcı" gemiler, rahatlıkla "dağıtıcı" gemi olabilirler. Sığır, koyun, kümes hayvanı mezbahaları ile düzenli bir işbirliği kurarak ayrıca tavşan ve başka kara hayvanlarını avlayanlarla da anlaşarak... Nitekim kürk ihracatı, Macellan Boğazı yöresinin öteki önemli ekonomik faaliyetlerinden biridir. Yengeç avcılarına yasal yem sağlayabilir ve parasız dağıtabilirler. Düzgün bir biçimde denetlendiği takdirde yengeç avcılığı, kaynakların akıllıca kullanımı olacaktır. Deniz memelileri kurban ediliyor Aslında genellıkle bir türün başka bir türe yem edilmesine, hele başka bir türü öldürmek için belli bir türün öldürülmesine asla göz yumamayacağım halde, nasıl olsa atılacak olan atık etlerin düzgün bir biçimde yeme dönüştürülmesini destekliyorum. Bu sayede deniz memelileri yengeç avlama işine kurban gitmekten kurtarılacaktır. Şayet hâlâ yem açığı olursa, belki yengeç avlama kotalarını mevcut yem miktarı ile sınırlamak ve yengeç fiyatlarını yükseltmek, uzun vadeli bir çözüm olabilir. Bu da söylendiğine göre yengeç avcıları için aslında bir nimet olacaktır. Oralı çevrecilere göre bugün su yollarında yapılan yengeç avcılığının yarısı yasalara aykırıdır. Gitgids daha uzak denizlere açılmak zorunda kaldıklarından yakıt masrafını ve öteki yüksek maliyetleri karşılayabilmek için yengeç avcıları, toplam avı arttırmak uğruna yavru, dişi gözetmeksizin avlar olmuşlar. Eğer Şili yengeç yemi sorununu bilgece çözebilirse bu çözüm dünyanın başka yerlerinde de doğru kaynak kullanımı konusunda örnek olarak benimsenebilir. Aksi halde yengeç nüfusu azalmaya devam edecek, deniz yaratıkları beyhude yere ölüp yok olacaktır. Unutmayalım, uçağımı karaya çakılı tutan fırtınanın aksine, bu sorunun çözümü insanoğlunun elinde! 11 Yunuslar koruma altında Şili'de yunus balıkları koruma altında bulunuyor. 1972'den beri yasalar, yunusların avlanmasını ve başka bir yere taşınmasını yasaklamaktadır. Ne ki yengeç avcıları, en azından 1970 ortalarından bu yana, yengeç tuzaklarına yem yapmak için yunusları yakalıyor, kesiyorlar. Tam bir katliam. Herkesin bildiği bu durumun önüne geçilememiştir. Bundan on yıl kadar önce yengeç avcıları faaliyetlerini kendi köylerine yakın kanallarla sınırlamışlar, ancak yengeçlere artan talep ve bu artışa paralel olarak yakın sularda yengeç nüfusunun (muhtemelen aşırı avlanma yüzünden) azalması nedeniyle yengeç avcıları uzak denizlere açılmak zorunda kalmış. Şili hükümetinin önlemleri Aşağı yukarı aynı yıllarda Şili hükümeti, yengeç avında her şeyi tutan ağlar yerine, sadece yengeç tutan özel yengeç tuzaklarının kullanılmasını şart koştu (Böylece aglara deniz kuşlarının, deniz memelilerinin takılıp ölmesi önlenmek isteniyordu). Bu özel yengeç tuzaklarına yem koymak gerekmektedir. Yasal yem, mezbaha atıklarından ve "atık" balıktan oluşur. Ne ki yengeç avcıları kıyıdan çok açıkta, küçük teknelerde çalışırlar. Teknelerinde soğuk hava deposu yoktur. Yasal yem almak için uzaklardaki kıyıya sık sık gidip gelmeleri gerekir ki bunu yapamazlar. Nitekim su yollarında iş yapan aşağı yukarı 600 yengeç teknesinden bana bilgi veren oralı çevreci grubun bildirdiğine göre sadece yarısının yasal avlanma ruhsatı varmış. "Toplayıcı" tekneler hizmet verirmiş. Bu "toplayıcı" tekneler, içinde soğuk hava deposu bulunan daha büyücek gemilerdir; avlanan yengeçleri toplar ve avcılar çalışmayı sürdürürken bozulmamaları için kıyıya taşırlar. Bana verilen bilgilere göre yengeç avcılarının yem ihtiyacı her yıl 1.500 ton daha artmaktadır. Kıyıdan taşıdıkları yem bunu karşılamaya yetmediği için, aradaki açığı deniz memelilerini öldürerek kapatmaya çalışıyorlar. Penguenleri, başka deniz kuşlarını, deniz aslanlarını, yunusları. Hatta