Katalog

B İ L G İ S A Y A R D Ü N Y A S I Ekranınız tehlikeli mi? Bilgisayarla çalışan hamile kadınlar, düşük tehlikesiyle karşı karşıya... Büyük renkli ekranların oluşturduğu manyetik alanlar, küçük tek renkli ekranınklnden çok daha kuvvetlidir. özet çeviri: Anahid Hazaryan T oronto Star dergisinde 19791980 yılları arasında yayımlanan bir haberde yedi hamilelikten dördünde bozuk oluşumlara rastlandığı bildirilmişti. Yine Kanada'da, Dorval Havaalanı'nda çalışan 12 anne adayından yedisi düşük yapmıştı. Ayrıca ABD'nin Dallas kentindeki bir firmada da buna benzer bir durum gözlemlenmişti (20 anne adayından 7'sinin gebeliği düşükle sonuçlanmıştı). Bu liste, dünyanın her bölgesinde gittikçe uzamaya devam ediyor. Bir süre önce, kurbanlar arasındaki ortak nokta saptanabildi: Söz konusu kadınların hepsl bllglsayar ekranı önünde çalışıyortardı. Elektromanyetlk alan Hamilelik döneminde sorunlarla karşılaşan bayan bilgisayar operatörlerine yalnızca ABD'de rastlanmıyor. isveç, Danimarka ve Ingiltere'de de buna benzer durumlar kaydedildi. Genelde hamileliğin 2a haftasından önce meydana gelen düşük oranı % 820, bozuk oluşum olasılığı ise % 14 arasında değişiyor. ABD'de çalışanların % 50'sinin bilgisayarla iş yapması ve bunların yarısının genç kadınlardan oluşması sorunun ciddiyetini daha da arttırıyor. Evlerde kullandığımız çeşitli elektrikli aletler (saç kurutma makineleri, radyo, lelevizyon, mıkrodalga (ırınlar vb..) elektromanyetik ışınlar saçarlar. Jeneratörün iletken bir devreye elektrik boşaltmasıyla elektrik alanı, bunun hareketinden de manyetik alan oluşur. Ikisinin bileşimiyle elektromanyetik bir alan ortaya çıkar. iş dünyasında katod ekranı en çok kullanılan iletişim aracıdır. Diğer makinelerle çalışanlardan farklı olarak bilgisayarcı, gün boyunca ekrana oldukça yakın (yaklaşık 60 cm. uzakta) oturmak zorundadır. Teknik açıdan ekran büyük bir cam ampulden yapılmıştır. Tüpün bombeli ön kısmı ekranın önünü oluşturur. Daha dar olan arka bölümü ise katod ya da negatif yüklü elektrod içerir. Kurala göre bu katod tek bir elektron namlusu (monokrom ekranlar için) ya da üç elektron namlusu (her biri renkli görüntü için gereken kırmızı, yeşil ve mavi bileşkenlere aittir) barındırır. Bu namlu ya da namlular, ön yüzeyı aydınlatabilmek için aynı yöne yönelen bir elektron demetı yayarlar. Bu işlem, tüpe pozitif yüklü yüksek voltaj (1215 kılovat) verildiğinde gerçekleşir. miyle ilgilidirler. Elektron demeti bu yüzeye çarptığında parçacıklar hareketlenir. Harekete geçen tostor, gözle görünen dalgaların uzunluğu boyunca ışınlar saçar. Böylece resim oluşur. Elektron demeti ekranı doldurduğunda parçacıklar üzerinde olan etkisi sonucu yüksek frekanslı iyonlar içeren ışınlar yayılır. Bunlar, canlı hücrelere zarar veren X ışınlarıdır. Bu işlem, başka tür ışınları da kapsar. Gerçekte resmın oluşması için elektron derrtetinin tüm yüzeyi dolaşması gerekir. Bu yöntem, resmin canlı renklerde ve sabit olmasını sağlayan degişmez bir kuraldır. Bazı bilgisayar ekranlarının sağhklı bir görüntü sunamamasının nedeni, dolaşım frekansının zayıf olmasından kaynaklanır. Tehlikeden korunma Kaliforniya'da yapılan bir araştırmada manyetik alanların, zararlı hücrelerdeki bazı enzımlerin çoğalmalarına yol açarak kansere neden olabilecekleri saptandı. Texas'ta gerçekleştirılen ve bu bulguyu doğrulayan başka bir araştırma ise manyetik alanların organızmanın savunma mekanızmalarına karşı kanserll hücrelerln direncini arttırdığını gösterdi. Ouebec'te kurulu ışyerlerınde Sağlık ve Güvenliği Denetleme Enstitüsü, ekrandan yayılan zararlı ışınların etkısizleştirilmesiyle ilgılı bir yöntem önerdi. Buna göre monitör alüminyum kâğıdına sarılarak havalandırma delikleri, prizler ve bağlantı araçları açıkta bırakılıyor. Ekrana da ıletken bir maddeden (naylon ya da metal) üretilmiş toprağa bağlı filtre yerleştiriliyor. Alüminyum örtü ve filtre monitöre bağlanmalıdırlar. Ancak bu işlemi yapmadan önce aleti kontrol etmek gerekiyor, çünkü bilgisayar a) Ion ıçeren ışınlar optik ışınlar ( Büyük ekran: Daha tehlikeli Ekran boyutu büyüdükçe elektronların kat edeceğı yol uzar, kısacası şiddet artar. Renkli ekranda üç namludan yayılan elektron demetleri için daha yüksek voltaj gerekmektedir. Sonuç olarak büyük renkli ekranların oluşturduğu manyetik alanlar küçük bir monokrom ekranınkinden çok daha kuvvetlidırler. Bu arada şiddetin, renkler üzerinde hiçbir etkisi olmadığım da belirtmek gerekır. Çünkü bunlar, ekranın iç yüzeyinı kaplayan fosforlu parçacıkların kimyasal bileşi Yeterli değil üretim aşamasında bu tip bir korunma yöntemiyle donanmış olabilir. Bunu belirlemek için de enstitü, kolunuzu ekran önünde tutmanızı öneriyor; tüyleıinlzln diken dlken olması elektrostatik alanın varlığını kanıtlıyor. Ancak şimdiye kadar ortaya konan görüşler ve bazı yöntemlere karşın düşük s o rununa sağlıklı bir çözüm yolu bulundu' ğunu soylenemez. İşbirliğinin gerçekleştirilememesi ve konuya gereken önemin verilmemesi sonucu yapılan araştırmalar yetersiz kalıyor. ilerleme sağlayabilmek için bilim adamları incelenen olgularla ilgili ortak bir görüş saptamak zorundalar. Yapılan çalışmaların bir sonuca ulaşması beklenirken bazı kimseler yeni görüntü tekniklerine büyük umutlar bağlıyorlar. Örneğin, plazma ya da sıvı krlstal içeren düz ekranlar çok daha zayıf elektrik alanları ve hemen hemen sıfıra varan manyetik alanlar içeriyorlar. Ancak tüm bu teknolojiler, yerleşik sistemın verim düzeyinden henüz oldukça uzaktalar. Ama belkı de bir gün katod tüplerın yerini alacaklar, kimbilir? (Svm) jtrmeyen ışınlar ve Hertz ğ M i , Yazmaya aıt Kart Katodik tüp: Bir elektron topuyla donanmış, boşluktaki buyuk bir ampul. Dönuş transtormatör (yatay dağılma)