Katalog

BİLİMYAYIN TARTIŞM A Üniversitede demokrasi var mı? Apartman sakini bile yöneticisini seçerken öğretim üyesi ana bilim dalı ve bölüm başkanını, dekanı, rektörü seçemiyorsa, orada demokrasi olur mu? Prof. Dr. Ibrahim Ildırım Uludağ Universites! T>p Fakültesl ayın Prof Dr Kasım C Güven'ın "Unıversıtelerde 19701989 arası araştırma tablosu" ısımlı yazısını okudum Tabıı kı bılımsel çalışma ve araştırma durumumuzu ve hatta unıversıtelerdekı psıkolojık çalışma ortamını, araştırıcıların moral durumunu ıncelemek gereklıdır Bılım ve araştırma ve hele yenı buluşlar hur, demokratık ortamda ortaya çıkar, yayılır, gelışır Köylünun muhtarını, apartman sakınının yöneticisini seçtığı bır toplumda, ünıversıte öğretim uyelerı, anabılım dalı başkanını, bölum başkanını, dekanı, rektörü seçemiyorsa, burada demokrasi var denebılır mı? Hepsı bır ust yönetımden tayınle gelmektedır Tabıı ışın doğası gereğı, tayınle gelen kışıler, bır sonrakı dönemde yıne yönetıcı olmak ıstıyorsa tayin edenin istedlğlnl yapmak durumundadır Halbukı o makama gelenlerı, oğretım uyelerı seçerse (1750 sayılı yasa), tekrar seçılmek ısteyen yönetıcı en azından oğretım uyelerının % 51'ının ısteğını goz önu S ne almak durumundadır Bu nedenle 2547 sayılı yasa ıle yönetilen unıversıtelerde unıversıtedekı toplumun ıstedığı değıl en tepedekı tayın edıcının ısteğı zıncırleme önem kazanmaktadır Ünıversıte öğrencısıne gunde 8 saat ders anlatıp, sık sık tekrarlanan vızelerde doğruyu veya yanlışı ışaretleyın demek, unıversıter öğretim değıldır Bu eğıtım ve ımtıhan sıstemı, öğrencıyı sadece anlatılanı dınlemeye zorlamakta ve sadece beş olasılıktan bırı (a, b, c, d, e) doğrudur veya yanlıştır gıbı dar bır çerçeve ıçınde düşunmeye zorlamaktadır Halbukı unıversıtede araştırma nasıl yapılır, bır konu kutuphane veya laboratuvarda çeşıtlı boyutları ıle nasıl araştırılır, bunların yöntemı öğretılmelıdır Bu arada kendısı gıbı duşünmeyen ınsanlara hoşgoru ıle bakması da oğretılmelıdır Ben öğrencılerıme tabıı kı kendı araştırmalarımdan da bahsedıyorum Ekte lıstesını gönderdığım yabancı dıldekı yayınlarımın bır kısmı (Ek 1) ıle Scıence Cıtatı on lndex'te 19691987 yılları arasında 44 defa ınternasyonal lıteraturde sıte edıldığı belırtılmıştır (Ek 2) Sayın Prof Dr Kasım C Güven'ın yayınındakı tabloda hıç sıte edılmemış, veya 23 defa sıte edılmış yayınlar bıle tabloya alınırken 44 defa sıte edılen bır araştırıcının ısmıne tabloda rastlanmaması, araştırmanın eksık yapıldığı veya yontem hatası olduğu ızlenımını vermektedır Prof Dr Ibrahim lldınm'ın Scıence Citatıon lndex'te sıte edılen yayınlarının yıllara göre dağıltmı Sclrace Cttatlon Indu yılı Araştırmada titiz olma zorunluluğu Prof. Dr. Erdoğan S.Şuhubi İTÜ Mühendislik Bilimlerl Bölümü ilimTeknık Dergısı'nın 15 Eylul 1990 günlu 183 sayısında yayımlanan Sayın Prof Dr Kasım C Güven'ın "Unıversıtelerde 19701989 arası araştırma tablosu" adlı çalışmasında ılerı sürulen göruşlere tam olarak katılan ve de ümversıte sorununun artık trajık boyutlara ulaştığına, çözumunun kısa bır zaman aralığında ancak oldukça acıtıcı köktencı yaklaşımlarla gerçekleşebıleceğıne, polıtık guçlenn de mevcut toplumsal dokuda bu tür önlemlerı almaya cesaret edemeyeceğıne ya da ıstek göstermeyeceğıne ınanan epeyce kötumser bır öğretim uyesıyım Ancak yazıda bu değerlendırmelere temel oluşturan nıcel verılerde kabul edılebılırlık sınırının dışına taşan buyük boyutta hatalar bulunduğunu vurgulamak zorundayım Bu durumu sayısal verılerı kolayca sağlayabıleceğım kışısel örnekle ortaya koymak ıstıyorum 19701989 arasında Scıence Cıtatıon lndex'te başka yazarlar tarafından benım yayınlarıma yapılan atıfların sayısı en az 659'dur (Altını çızdığım nıtelık sanırım değerlendırmede gözönune alınması gereken temel bır nıtelıktır Bır çalışmanın btiımsel çevrelerdekı yankısı herhalde daha çok başka yazarların atıflarının sayısı ıle ölçulebılır Böyle bır yaklaşımda lıstede verılen sayıların bazılarında önemlı azalmalar gözlenebılır) 1 atıfa kadar ınen bır lıstede bu sayının (lıstede 3 sırada yer almam gerekmektedır) ıhmal edılebılır olduğunu söylemek herhalde mumkun değıldır Sayısal verı sağlayamamakla beraber kendı unıversıtemden Bahattın Baysal, Cengız Dökmecı, özer Bekaroğlu'nun, ODTU'den Tosun Terzıoğlu, Aydın Aytuna, Ersan Akyıldız'ın, Bıtkent'ten Namık Kemal Pak, Yavuz Nutku, Salım Çıracı'nın, B Ü 'den Atılla Aşkar'ın hemen aklıma gelen adlar olarak bu lıstede yer almaları, hem de bazılarının lıstenın çok yukarılarında yer almalarının gerektığını söyleyebılırım Ad verılerek yapılan bazı değerlendırmelerın, özellıkle bır bılım adamı tarafından yapıldığında, gereken tıtızlıkten yoksun olması durumunda yaratabıleceğı kışısel tepkılerle esas sorunu gölgeleyebıleceğı endışesı, beni bu özel mektubu sıze yazmaya zorladı Bunu bir düzeltme yazısı olarak algılamamanızı özellıkle rica ederim B 1969 1970 Cltation Sayısı 1973 19751979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1987 1971 1972 6 6 . 4 12 2 2 1 4 1 1 3 Toplam 44 1 1 "Sağlıklı bir araştırma gerek" Prof. Şafak A Ipay Gazi Magosa U nıversıtelerırnızde bellı bır dönemde yapılan araştırmaları saptâmak amacı ıle Prof K Guventarafından hazırlanan makale bırçok bakımdan eksıktır Yazar bırkaç bölumden oluşan Scıence Cıtatıonlndex(SCl)kullanırken sadece adreslerı veren Corpate lndex'ı taramış ve burada bulduğu yazarların çalışmalarına yapılan atıfları almıştır Halbukı Cıtatıon lndexte veya Source lndex'te yer alan bırçok çalışmanın Corporate lndex'te olmadığı bır gerçektır Ûte yandan SCI tarafından takıp edılen bazı dergıler yayın polıtıkaları gereğı adres yazmamakta, bazen de yazar adresinı yazmayabılmektedır Kaldı kı Prof Guven'ın yazısından sonra yaptığımız ınceleme Cçrporate lndex'te var olan bırtakım ısımlerın Prof Güven'ın makalesındeolmadığınıgöstermıştır SCI çok yazarlı bır araştırmaya yapılan atıfları alfabetik soyadı sıralamasında ılk yazaraverir 8u nedenle sağlıklı bır tablo ortaya çıkarmak ıçin önce kımın, nerede ve kıminle yazı yazdığını bılmek gerekır Bu ger çek yazarın yaptığı lıstede önemlı eksıklıklereyolaçmıştır Bunlararasındaulkemızın en prestıjlı ödulu olarak kabul gören TUBITAK Bılım Odullen sahıplerı CArf, M.G. Ikeda, T.Terzloğlu gıbı matematıkçıler, N.K. Pak, Y.Nutku, D.Eryurt gıbı fızıkçıler ve yaptığı 44 yayına 500'u askın atıf olan 1990 yılı Bılım Ödulu sahıbı Ş.Sozer gıbı kımyacılar da vardır Bu lıste daha da genışletılebilır SCI kullanımının en buyukyararı çeşıtlı konularda ülkemızde ekol varlıklarının ortaya konulması olabılırdı Orneğın, ODTU Kımya Bölumu Öğretim Uyesı U.Akbulut ve arkadaşlarının bır grup çalışmalarına yapılan atıflar, bu grubun uluslararası bılımsel bır tartışmanın sonaermesındekı rolunu belgeleyebılırdı Dıkkatlı bır çalışma A.Aytuna, M.Kocatepe, S.Unal, Z.Nurlu ve T.Terzioğlu gıbı matematıkçılerın ODTU'ye Frecht uzayları uzerındekı çalışmalarının dunyada bu konuda çalışanlar tarafından sureklı anılançalışmalarolduğunubelgeleyerekulkemızın bu konumunun öncüleri arasında yer aldığını saptayabıldı Çeşıtlı bılım dallanndan araştırmacıların aldıkları atıflar futbollıg tablosu gıbı sıralamanın ortaya bır şey çıkaracağı kanısında değılız Buna karşın C Arf'ın 4O'lı yıllarda Arf halklan, Arf değışmezı olarak adlandırılan kuralları ortaya attığı çalışmalara, 50 yıl sonra yapılan atıflar bu çalışmaların kalıcıhğının ölçutuolmalıdır Kanımcadergınızdeyayımlanan makale sadece SCI'ın kötu kullanımına lyı bır örnek olmuştur D Kalite, sadece dış yayınla mı ölçülmeli? Prof. Dr. Hıkmet Öz İst. Tıp Fakültesl Biyokimya Anabilim Dalı Başkanı rof Dr Kasım C Güven'ın Scıence Cıtatıon lndex'ıesasalarak yazdığını belırttığı makalesını ılgı ıle okudum Bu ıncelemenın eksık olduğu araştırıcılar tarafından kolaylıklaanlaşılabıhr Ancak konuyla ılgılı ılerıdekı makalelere kaynak olabıleceğı ve kamuoyuna yanlış mesaj vereceğı kuşkusuyla bu açıklamayı yazmak zoruhluluğunu duydum Aşağıda, mensubu olduğum İst Tıp Fakultesı Biyokimya Anabılım dalında 19811989 yılları arasında yapılan ve yurtdışındayayımlanan makalelerın sıtasyon sayısına gore bır lıstesı verılmıştr Ayrıca bılımsel yayınlardakıkallteyi, sadece yurtdışındayayımlanmasıylaolçmenındoğrubıryaklaşım olmadığı göruşunu yen gelmışken belırtmek ısterım P (19811989) nAraştıncının adı Uysal.M KoçakToker, N Aykaç G Uzel, N Eryurek, FG E Bulur, H Yalçın,S Sıvas, A sltasyon sayısı 31 20 15 12 7 4 3 yayın sayıaı 2 16 6 4 3 12 1 3 1