Katalog

GERİYE BAKIŞ önemli bir ilerlemeyi simgeliyordu. Dokuma tezgâhlarının bulunduğu Manchester ile önemli bir ihraç limanı olan Liverpool arasında sanayi ürünleri demiryolu ile büyük miktarda ve hızlı olarak taşınabilecekti. Demiryolu ile Ilk yolcu taşımacılığı ile 27 Eylül 1825 tarihinde Stockton ile Darlington arasında gerçekleşmışti. Lokomotifin Stephenson tarafından kullanıldığı ilk demiryolu seferinde 450 yolcu taşınmıştı. Stephenson, ilk buharlı lokomotıf olan "Mylord"u 1814 yılında icat etmiş, açtığı atölyede buluşunu geliştirmişti. Lokomotifin tek vagonla ortalama hızı saatte 21.5 kilometre, erişilen en yüksek yolculuk hızı ise saatte 45 kilometreydi. ilk yıllarında buharlı lokomotifle demiryolu taşımacılığı ştddetli bir muhalefetle karşılaştı. Işlerını yitirme korkusuna kapılan han sahipleri, arabacılar, at yetlştlrlcllerl ve atlı araba yapımcıları "demir atlardan" hoşlanmamışlardı. Lokomotiflerin demiryolu çevresindeki arazide yangın çıkaracağı, toprakların verimini düşüreceği, av hayvanlarını korkutarak kaçıracağı, çıkardığı gürültünün demiryolu yakınında oturan insanların huzurunu kaçıracağı söyleniyordu. Üstelik lokomotifte bulunan buhar kazanının patlaması felaketlere yol açabılirdi. Bazı uzmanlar ise lokomotifin eriştiği yüksek hızın (!) yolcuların sağlığını bozacağını ileri sürmüşlerdi. Demiryolunun önlenemez yükselişi zamanla bütün muhalifleri susturdu. Demiryolunun geçeceğı araziler müthiş değer kazandı. Demiryolu hisse senetleri piyasada görülmemiş fiyatlardan satılmaya başlandı. D D Ü Ş Ü N BU L Konserve tekniğinin gelişimi 1890 yıllarında konserve beslnler özelikle Birleşik Devletler'de yaygınlık kazannıştı. Konserve "fakir adamın yemeğl" )larak tanınıyordu. Ucuzluğu ve kolay ha:ırlanması, konserveyi dar gelirli kesimer için çekici kılıyordu. 1795'te Fransız Nicholas Appert taraından besınleri havayla temas ettırmeden iterilize eden yöntemle ağzı kapalı cam avanozlarda konserve hazırlandı. 1810'da Plerre Durand kalay kaplı maleni kutularda besınlerın korunmasını ağlayan yöntemi geliştırdi. Konservede erı üretim teknıklerinin gelişimi 1870'li yılarda başladı. 1875'te mısır, bezelye, kiaz ve şeftali gibi besinlerin ayıklanmasııı sağlayan makineler ve otomatik kutu apama makineleri kullanılmaya başlanı. 1880'lerde kitlesel konserve üretimi yaılmaktaydı. Birleşik Devletler'de 1900 yında et konservesi, ülkenin besin gerekiniminin yüzde 30'unu karşılıyordu. Yine aynı dönemde soğutma teknikleri e gelişme gösterdi. Yetmişli yıllarda Llnle tarafından icat edilen amonyaklı soğutıa m'akinesi bu konuda önemli bir ilerleleydi. Modern süt pastörizasyon tesisleri >e 1910 yıllarında kullanıma girdi. Aynı önemde tam otomatik süt hazırlama ve oldurma işlemleri ile Ilk süttozu üretimi aşarılmıştı. Oerin dondurma yöntemi ise k defa Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra 924) gerçekleştirildi. Armağanlı Bulmaca Sihirli çarpım tablosu Yanda görülen sihirli çarpım karesinde yukarıdan aşağıya, sağdan sola ve diyagonal olarak sayıların çarpımı hep ABDC sonucunu vermektedir. Her harf bir rakamı temsil ettiğine göre bu sihirli kareyi tamamlayabilır misinız? 4 AC C 24 Bilmeceyı doğru çözen 20 okurumuza "genel Dilbilim" kitabını armağan olarak veriyoruz. BehiçAk. Çözümler ve kazananlar Açıklama: "Yılbaşı kartlan" isimli bulmacayı doğru olarak çözen okuyucumuz çıkmadığından, "Genel Dilbilim" kitabını bu haftanın ödülü olarak tekrarlıyoruz. Yılbaşı kartlan Bu yıl 32 kart aldık. Ve sadece ikisine zarar verildi. )emiryolu ve okomotife epkiler 18 Eylül 1830 tarihinde Manchesterverpool (40 km) demiryolu hattı törenle :ılmıştı. Aynı gün, Stephenson'un 8 lo»motifi iki şehir arasında yaptıkları seferrde 600 yolcu taşımıştı. Manchesterverpool hattı, demiryolu taşımacılığında Size Profesör Willims'i tanıştırayım. Kendileri, Enstitümüzün Gen Mühendisliği bölümü başkanıdır. Sürgün Hangisinin daha iyı olduğu bakış açısına göre değişir. Biz coğrafi açıyı kullanacağız. Hepsi 45. paralel üstünde. Dünyanın çevresi 25.000 mıl olduğuna göre (bunun ekvator ıçin olduğunu bifıyoruz, burada daha kısa, sonuç değışmeyecek!) aynı kentler, iki ayrı yönde, 900 mil uzakta olan kentler arasındaki mesajer öbür taraftan 25(9+9)=7000 mil olacaktır. Eskiden 9000 mil mesafedeyken, yuvarlak dünya sayesinde bu mesafe 7000'e iniyor. Ne iyi!.. 79