Katalog

S AÖLI K Hekimler ve tıp öğrencileri için Uygar ülke hekimlerinin bizlere esas üstünlüğü ne? Şatafatlı hastaneleri, araçları, gereçleri mi? Prof. Dr. Hasan YaziCl Cerrahpaşa Tıp Fakultesı O teden berı kendımız söyleyıp kendımız ınandığımız bır saplantı var ' Hekımımız lyıdır, bılgılıdır de elınde olanakları yoktur", "Cerrahımız çok hunerlıdır de amelıyat sonrası bakımımız eksıktır" Ataturk'un nerede ve ne zamn soyledığını hep merak ettığım "Benı Turk hekımlerıne emanet edınız" sözunu sağa sola asar, bır yandan da, buyuk bır ıkıyuzlulukle, en bılgelerımız böbrek taşlarını aldırmak, ağızlarına protez taktırmak ıçın yurtdışına gıder, "Londra'yı ayağınıza getırdık", "Houston burada" gıbı sloganlarla olanakları yerınde vatandaşlarımızın yabancı hekım özlemını gıdermeye çalışıp dururuz Bu yabancı hayranlığını az çok anlıyorum Yıllar önce televızyonda Amerıkan Yuksek Mahkeme uyelerını tek tek dınlemek olanağını bulmuş keşke çocuklarım da soylenenlerı anlayabılecek yaşta olsalardı dıye hayıflanmıştım Ortalama yaşları 70 cıvarında, ancak her bırı 20 yaşında bır hukuk öğrencısı heyecanı taşıyan bu "delıkanlı" yargıçlar bır gazetecmın doğru ve sansursuz haber verme ozgurluğunun Amerıkan devletının yuksek çıkarlarından" daha onemlı olduğu sonucuna varmışlardı Zamanın devlet başkanı Nıxon kuplere bındı Yargıçların özetle dedığı esas "yuksek çıkarların" bırey ozgurluğunu korumak olduğuydu Sonunda davayı gerçekte kazanan Amerıkan halkı oldu Uygarlıkta bır adım daha attılar Ben de doğrusu on ları kıskandım Ancak hemen altını çızeyım Tanrı bıze başımız sıkışınca Amerıkan Yuksek Mahkemesı'ne başvurabıleceğımız gunlerı aman gostermesın Sanılanın aksıne uygar ulke hekimlerinin bizlere esas ustunluğu şatafatlı hastaneleri, araçları, gereçleri değıl Çok duz söyleyeyım Bızden daha bılımsel olmaları işte o nedenle hem hastalarını daha etkılı tedavı edıyor ve onun kadar önemlı, sonunda gene hastaya veya sağlamın korunmasına yarayan bılgı uretıyorlar O hep özenılen laboratuvar ıncelemelerı ancak, ne bıleyım "Cleveland'da bulunabılen" özel yontem çok gerı planda Bu "ıyı hekımlerı 1yı yapan, önce hastayı bır guzel dınlemelerı, arkadan tıtızlıkle muayene edıp bır de çözemedıklerı çetrefıl bır sorun varsa gerek meslektaşlarına, gerekse de bılımsel kıtap ve dergile re başvurmaları Boyle bır yaklaşım gıderek bılıme özgun katkıda bulunmalarının çıkış noktasını da oluşturuyor Bilimsel olamamak... Bılımsel olamamak, gelışmekte olan ulke hekımının adeta alın yazısı Nedenlerı başında toplumun hekımden beklentısı gelıyor Bulaşıcı sarılık ve sonuçlarının her yıl bınlerce can aldığı, uygar ulkelerde kul lanılması yasak ılaçların her evde rahatça bulunabıldığı ulkemızde, modası çoktan geçmış yapay kalp cıhazı uygulamaları televızyonda halka buyuk gururla sunulmakta Iyı sağlık hızmetı, ıyı hastane deyınce hemen akla goz boyayıcı araçlar, bılgısayarlardan çıkan laboratuvar sonuçları gelıyor Hatta öyle laboratuvarlar bıhyorum, ınceleme sonuçları bılgısayardan çıkmadığı halde muşterı çekmek ıçın sonuçları bılgısayar kâgıdına yazıyorlar Sakın uygar tıp hızmetlerınde teknolojının payını kuçuk gorduğum anlaşılmasın Ancak savım ozellıkle bızım gıbı gelışmekte olup sağlık hızmetlerıne çok kısıtlı olanaklar ayırabılen ulkelerde, ılerı teknolojı kısıtlı kaynakları yanlış yerlere çevırerek hepımızın arzuladığı uygar sağlık hızmetlerıne köstek olabılıyor Ulkemız tıp çevrelerınde son yıllarda önce teknolojık gelışmeyı tamamlayalım bılımselhk sonra gelır goruşu benımsendı Tabıı boyle bır yaklaşım yanı once teknık sonra bılım, sadece dıkız aynasına bakarak araba kullanmaya benzer Her an olayların gerısınde kalırsın Hekım ve tıp öğrencısı arkadaşlara sunmak ıstedığım bu açmazdan kurtulmanın temelınde esasta çok kısıtlı sayıda bır dızı bılımsel kavramının yatmakta olduğu Bu kavramları ozumsemenın, teknolojı urunlerıne bu kavramların ışığında bakmanın sağlık hızmetlerımızın lyıleşmesıne herhangı bır polıtık duzerrlemeden çok daha fazla katkıda bulunacağı, sağlık alanmda uluslararası bılımsel urunlerımızı arttıracağı ve gunun bırınde ozgun teknolojı yaratmaya olanak sağlayacağı göruşundeyım Ayda bır sunmaya çahşacağım yazılarda, bu kavramları tartışmak yanında, uygar dunya hekımlığının guncel konularını da okurlarla paylaşmak arzusundayım llgı duyanlardan gelecek her turlu katkı ve eleştırı, amaca daha kolay ulaşmaya yardımcı olacaktır U nıversttelerımızde uluslararası duzeyde araştırmalann ne blçude yapıldığını tartışmaya açan Prof. Kasım Guven 'ın yazısına bılım çevrelenmızden gelen eleştırılerı, goruşlerı yayımlamayı bu sayımızda da surduruyoruz Prof Guven'ın yazısı, ıç sayfalarımızda yer alan Sayın Şafak Alpay'ın da belırttığı gıbı, Scıence Cılalıon Index'ın sadece Corporate lndex bolumunun taranmasını temel almuktaydı Bu yontemın, gelen eleştırılerın de vurguladıkları gıbı, kesın ve doğru bır yayın lıstesı oluşturmada yetersız olduğu anlaşılıyor Sanırım, Sayın Kasım Guven yazısına yoneltılen eleştırıler uzerıne ılerıkı sayılanmızda goruş belırtecektır Amacımız, daha once de belırttığımız ve bazı eleştırı yazılarında da dıle getırıldığı gıbı, unıversıtelerımızde araştırma duzeyını tartışmaya açmaktı Tartışmamn bu açıdan surmesını arzuluyoruz. Bılım çevrelerının buyuk kısmı, ulkemızde uluslararası duzeyde çok sayıda bılım adamımızm var olduğu, bılım çalışmaları ıçın gereklı bazı yapısal değışıklıklerın gerçekleştırılmesıyle, dış yayın sayısının çok artabıleceğı ve Turkıye'nın dunya bılımıne katkı sıralamasında 40'lardan.20'lere doğru yukselebıleceğı göruşunu paylaşıyorlar. Bazı umversıtelerımızın, dış yayını, bılımsel çalışmayı teşvık amaayla, dış yayın başına oğretım uyelerıne bırer maaş ıkramıye uygulamasına başladığını oğrenıyoruz. (ODTÜ, Bılkent, ÎTÜ gıbı). Bunun yanı sıra, bılımsel araştırma ve çalışma ıçın gereklı dığer şartların oluşturulması ıçın de umversıtelerımızın, öğretım uyelerımızm bızzat gayrete gelmesı gerektığı göruşu de oldukça yaygındır. Tartışmamn bu amaca katkıda bulunmasını dılerız. • • • Kapak konumuz "Konya'dakı denız" bırçoğumuz ıçın şaşırtıcı olacaktır. Konya Ovası'nda "kaynayan" fosıllerden, Akdenız'ın çeşıtlı jeolojık dönemlerde bırkaç kez Anadolu'nun ıç kısımlarını "zıyaret" ettığını oğrenıyoruz. Geçen gun tstınye Tersanesı'nde demırlemış 'Konya" adlı gemıyı gorunce, Konyalıların denıze olan ozlemı uzerınde konuşmuştuk Konya ıle Akdenız'ın bır zamanlar buluştuğunu oğrenınce, bu ozlemın mılyonlarca yıl eskıye dayanan çok derın bır temelı olduğu da ortaya çıkmış oluyor' • • • Gelecek cumartesıye kadar, hoşçakalın . Ü H A F T A N I N G Ü N D E M İ O K U R D A N BİZE vo/f Ustelık kâğıt kalıtesı, cıldı ve baskısı daha kotu Ama ıkı kıtap arasındakı en onemlı fark 7929 basımı olanın onsozu, yanı "malumatı evvelıye"sı var, dığerının yokl Eskı basımlı olan kıtaptakı "malumatı evvelıye"nın bıtış cumlesı ıse bu kıtabın en etkıleyıcı kısmı "Bınaenaleyh, ekser ınsanların âlemlerı ıdare eden ve şayanı hayret bır derecede guzel olan kanunları anlamadan ıtnayı hayat eylemelerı hakıkaten şayanı eseftır '' Eski bilim kitapları Bılımselkıtap satın alırken en çok dıkkat ettığım nokta, yazıldıöı tarıhtır Bılım gunumuzde oylesıne hızlı ılerlıyor kı bazen bır yıl oncesının kıtabı bıle bılımsel değennı buyuk olçude yıtırebılıvor Hatta bazı dallarda gelışmeler ancak haftalık dergılerle ızlenebılıyor Arada bır de eöer bulabılırsem, eskı bılımsel kıtap alırırn Ama oyle beş, on yıllık değıl, en az otuzkırk yıllık olanlardan Geçenlerde kıtaplığımdakı boyle bır astronomı kıtabını ıncelıyordum Kıtap 1929 yılında Maarıf Vekâletı tarafmdan Kosmoğrafya" adı ıle >3000 adet basılmış Şımdıkı Turkçe ıle anlasılması epey zor, ama bılımsel duzeyı hıç de gerı değıl Kıtaplığımdakı dığer astronomı kıtabı ıse 7974 basımı dılı (doğalolarak) daha anlasılır Buna karsın sekıl ve resım yonunden dığerınaen pek farkı Dr. Rasim Arıkan Cumhuriyet BllimTeknlk • Sahıbı Cumhurıyet Matbaacılık ve Gazetecılık Turk Anonım Şırkelı adına Nadir Nadi • Genel Yayın Muduru Hasan Cemal • Muessese Muduru Emlne Uşaklıgil • Yazı işlerı Muduru Okay Gönensln • Yayın Yonetmenı Ortian Bursah • Grafık Yönetmen Tülas Hasdemlr •