Katalog

POLİTİ K BİLİM Aykut Göker http:/www.ınovasyon.org;hagokerettmaiı.com HerARGEdesteği olumlubiretkiyaratabilir.Amaülkenin destek politikasınınodaklandığısomuthedefler yoksa,bu etkilerinvektöreltoplamısıfırolur. NiçinEleştiriyorum? Buköşeninilgialanınagirenkonulardagördüğümolumsuzluklan anlatmaya;aklımerdiğincedeoolumsuzluklarınüstesinden gelinebilmesiiçinyapılmasıgerekenleriaçıklamayaçalışıyorum.Yazdıklarıma katılmayanokuyuculanmvar.Uzerindedurduğumkonularınbaşındabilim, teknolojiveyenilikalanındaulusalbirstratejivepolitikamızın olmamasıgeliyor.Oysabazılarımızhiçdeokanıdadeğil. Diyelim,birarkadaşımızTUBİTAK’taçalışıyor.Dönüpdiyorki: “Yahumuhterem,biz,Bilimve PolilikalanUygulama 2010’uTUBİTAKwebsitesinesüsolsundiyekoymadık.0 plan okunduğunda,‘Vizyon20231eilintiliveyadeğil,sen beğenirsinveya beğenmezsinamaenazındanbizimuygulamayaçalıştığımızbir politikamızolduğuanlaşılır.” YadaDPT’deçalışanbirarkadaşımız,herzamanolduğugibi, diyebilirki:“KalkınmaPlanlanveYıllıkProgramlarTürkiyeiçinyapılmıyormu? BubelgelerdeülkeninARGEveyenilikyapmayeteneğinigeliştirmekiçin ilgilikamukurumlarıncauygulanacakonlarcaönlemyeralmıyormu?Bu önlemlerebirbütünolarakbakıldığındaülkemizinbilim,teknolojive yenilikalanındaizlediğibirpolitikasıolduğuanlaşılmıyormu?” Onlarkendipencerelerindenbaktıklarındakendilerinihaklı görebilirler.Sorunşurada:Gördüklerisadecekendikurumlarıncahazırlanmış belgelerincamdakiyansımaları...DPTpenceresindenbakanıngördüğü, sekreteryagörevinikendikurumununüstlendiğiYüksekPlanlama Kurulu’nun(YPK)onayındangeçmişplanveprogramlar;ötekinin gördüğüyse,sekreterliğiniTUBITAK’ınyaptığıBilimveTeknolojiYüksek Kurulu’nun(BTYK)onayındangeçmişkararlarınbelgeleri... Oysa,ülkeaçısındanbakıldığındagörülen,ikikurumunbelgeleri arasındakitutarsızlıktır.Birbirinitamamlamasıgerekirkenköstekleyeniki kurum! Demek,YPK’yebaşkanlıkyapanBaşbakan;BTYKyebaşkanlıkyapan Başbakan’asözgeçiremiyor.[Yanlışokumadınız;herikiyüksekkurulada Başbakanbaşkanlıkediyor.] Belgelerinhangisiuygulanıyor,hangisiuygulanmıyor;izleyeni,hesap soranıyok.Kaldıki,gereklieşgüdümünvetutarlılığınsağlanamaması, bilim,teknolojiveyenilikpolitikasıiçinyaşamsalönemdeolandiğer politikaalanlarıiçindegeçerlidir.Şunlarıyazandevletin2006YılıProgramı: “Ulkemizinbilimveteknolojipolitikalanilebaştasanayi,eğitim,rekabet veihracatpolitikalanolmaküzerediğerpolitikalararasındakiuyumve eşgüdümünyeterliölçüdesağlanamadığıgörülmektedir...” 2010YılıProgramıda “bilimveteknolojialanında kurumlararasıişbirliğinivekoordinasyonunusağlayacak;kurumlarıngörev,yetkive sorumluluklannıdatanımlayacak”önlemlerdensözediyor.Budurumda, ülkeninulusalölçekteuygulananbirbilim,teknolojiveyenilikstratejive politikasıolduğuilerisürülebilirmi? Yazdıklarıma,bazıbiliminsanlarımızvesanayikuruluşlarımızdanda itirazlaroluyor.Gerekçeleri,AKPdöneminde,ARGEiçinkeseninağzının hiçgörmediklerikadarfazlaaçılmışolması...Birhocamız,budönemde doktoraöğrencileriiçinçokrahatburssağlayabildiğini;başkabirhocamız destekistediğiprojelerininartıkgeriçevrilmediğini;sanayicimizde kendilerine,eskiyegöreçokdahagenişimkanlartanındığınısöylüyor. Herkeskendimikropenceresindenbaktığındahaklı...Evet,devletAKP dönemindekeseninağzınıaçtı;örneğinTUBITAK’a,destek programlarıiçinönemliölçüdeparaaktardı...0 da,bilimveteknolojideherhangi birulusalöncelikgözetmeksizin,paranındağıtımınıyapıyor... Budağıtımda‘gemisinikurtarankaptan’kendisiiçinçizdiğirotada seyredevamediyor;amaülkeninbilim,teknolojiveyeniliktenereyegittiği bellideğil.Tanımlanmışveulusalçaptabenimsenmişbirhedefler bütünüvebubütüneulaşmakiçin,kararlılıklaizlenenulusalbirrotayoksa, ülkedediğimizokocagemininvaracağıbirlimandayokdemektir.Gemisini kurtardığınıdüşünenkaptannereyevarır,bilemem. 1 VE Güneş enerjisindensoğutmasistemlerininmucidi Dr.AhmetLokurlu’nunkurduğuSOLITEM, dünyanınpekçokbölgesinegüneşenerjisiile soğutmasistemlerikuruyor.Şimdiyekadar,Türkiyc, Kıbrıs,Fas,UrdünveAlmanyagibiülkelerdekurulmuş parabolgüneşenerjisisistemlerinin,MeksikaveBrezilya gibigüneşibolülkelerdedekurulumlarınabaşlandı.5- 7yıldayatırımıngeridönüşünüsağlayansistem,yazın soğutma,kışıniseısıtmaiçinkullanılıyor. Dr. Lokurlu,geliştirdiği sisteminyaygınlaşmasıiçinticari boyutataşıyor.BuamaçlaSOLITEM’in Ankara’dakifabrikasıeylülayında, çeşitli ülkelerdenve Türkiye’den bakan,başbakanlıkdüzeyinde katılımileaçılacak.Tümüretimin robotlarlagerçekleştirildiği ise dünyanınbirçokülkesinden heyetlergörmeyegeliyor.Buülkelerinbaşındaisedünyaya teknolojiihraçedenJaponyavar. ENPAJ-IALIENERJİ TURKIYE’DE Güneşenerjisininpotansiyeliışınıngelişaçısıyla doğruoranulı.OzellikleTürkiyegibiAkdenizkıyısındaki ülkelerbuaçıdanbüyükbiravantajasahip.Ancak bununşuandatersibirtabloortada.Buyılsonunakadar Türkiye’nin34,5 milyardolarlıkbir enerji ithalatı yapmasıbekleniyor. Enerjitükerimindeülkelerindikkatetmesigereken birbaşkakonuiseklimakullanımı.AvrupaBirliği kapsamındayapılanbiraraştırmadaüyeülkelerden,Ispanya, Portekizve Italya’daklimakullanımınabağlıenerji tüketiıni,toplamenerjitüketimininyüzde51‘ini oluşturuyor.Durumbizimülkemizdedeçok farklıdeğil.Her yılmilyarlarcadolar,klinsalarınçalışmasıiçingereken enerjiyeharcanıyor.Hernekadartasarrufluklimalar piAtılımÜniversitesi ile Makina ve Kimya EndüstrisiKurumu,araştırma,geliştirmeve yeniürüntasanmlannayönelikişbirliğiprotokolü imzaladı.MKE’ninihtiyaçları baştaolmaküzereTürk sanayisineivmekazandıracakbuanlaşmaile üniversitesanayiişbirliğineyönelikönemlibiradımdaatılmış oldu.AtılımUniversitesi’ndedüzenlenentörende anlaşmaprotokolünü,MKEadınaGenel MüdürUnal Önsipahioğlu,AtılımUniversitesiadınada Prof.Dr. AbdürrahimÖzgenoğluimzaladı. İmzalanananlaşmaileARGEkonusundaortak çnlışmalaryapılmasıveMKE’ninfaaliyetalanıiçindeolan, Türkiye’deveyayurtdışındagerçekleştirilecekARGE projelerineortakteklifverme vebu projeleribirlikte uygulamaolanaklarınınoluşturulmasıaınaçlanıyor. yasadayeralsadaklimalarınçalışmasıiçingerekli enerjimiktançokbüyük. Türkiyepahalıenerjikullanımındadünyadahepilk sıralardayeralıyor.EnpahalıenerjiyiadaülkeleriMalta veKıbrıskullanıyor.Türkiyeisebunlardansonragelen 3. ülke. Dr.Lokurlu’nunhuluşuileözellikleyaz aylarındaartankliınakullanımınabağlıenerjikaynakları tüketiıniazaltılabilir. %73’ÜNÜİTHALEDİYOR Dr. AhmetLokurlu,enerjipolitikalarıüretilirken özellikleTürkiyegibiülkelerdesürdürülehilir kaynaklarayönelmesininöneminedikkatçekiyor.Dr.Lokurlu, güneşenerjisininbirseçenekdeğil,birmecburiyet olduğunusöylüyor.Türkiyeşuandakullandığıenerjinin sadece%27’sinesahip,kalan%73’lükpayiseithal ediliyor.Budaartan fosilyakıtlangözönünealındığında Türkiye’ninönündeciddibiryoiayrıınıolduğunu gösteriyor. Yaönümüzdekidönemdegerçekleştirilenenerji yatırımlarıgüneşenerjisigibisürdürülebilirkaynaklara yönelikyapılacakyadatablobusarmalıniçindegiderek daha birhalalacak. Dr.Lokurlu,konuileilgiliolarakşöylekonuşuyor: “Tümdünyasürdürülebilirenerjininne kadarönemli ve vazgeçilmez bir olgu olduğununfarkına vardı. Türkiye’deisebirkaçkurumdışındadurumunvehameti halengözardıediliyor.Ozellikle,AlmanyaveIngiltere gibiülkelerdeenerjipolitikasıbuakernatif kaynaklarınetrafındaşekillenirken,Türkiyebu konuda bir adımgeride.Ancakhiçbirşeyiçin geçkalınmış sayılmaz.SOLITEMolarakgerçekleştirdiğimizprojeler yavaşyavaş insanların ilgisini çekmeye başladı. Onümüzdekidönemdeyatırımcılarvehükümetleryol haritalarınıgünükurtarmakadınadeğil,kalıcıveuzun vadedesonuçalmayayönelikolarakbelirlemeliler.” SOLITEMveyaptığıçıılışınalarileilgili www.SOLITEM.de adresindenbilgialınakmümkün Ünalönsipahioğıu Abdürrahimözgenoğıu MKE’ninihtiyaçduyduğualanlardaARGEprojeleriiçin insankaynağınınAtılımUniversitesitarafından sağlanması,yükseklisansvedoktora tezlerininMKE gereksininıleridedikkatealınarakbelirlenebilmesiile taraflarınlaboratuvar,tasarımveüretimolanaklarından yararlanmalarıdaprotokoldeyeralıyor. ‘Güneşenerjisibir tercih değil,mecburiyet’Timedergisininyılın“ÇevreKahramanı”seçtiğiDr.AhmetLokurlu,kendiicadıolangüneş enerjisiilesoğutmasistemleriyle,klimakullanımınabağlıenerjitüketiminibüyükölçüde azaltıyor.Dr.Lokurlu’nunkurduğuSOLITEMisimlişirket,dünyanınpekçokyerindesoğutma sistemlerikuruyor.SOLITEM’in,ülkemizdeilkfabrikasıeylülayındaAnkara’dahizmete girecek.Dr.LokurluTürkiye’nin,güneşenerjisipotansiyeliniverimlikullanmadığını,Türkiye’nin pahalıenerjikullanımındadünyadahepilksıralardayeraldığınadikkatçekiyor. + E E d) c’.J c c c c c (: c c c c• c c c c c c c c c c c c c: c c• c AtılımÜniversitesiveMKEarasındaişbirliği