Katalog

-I KUDÜS’ÜNENESKİ YAZILIBELGESİ Biliminsanlarıdiplomatikyazışınalaraait olduğusanılanbirtabletparçasıbuldu.Akad dilindeçiviyazısıylayazılanmetiniçindenüç kelimeninanlamıdaçözüldü.Pişmiştoprak tabletin boyu topu topu 2x2,8cmolsa da Kudüs’üntarihindebulunanen önemli arkeolojikbuluntulardanbiri. Nitekim3400yıllıkolduğusaptanan tabletparçasıbu kentte bulunaneneski yazılıbelge.Tahminlere göre tablet parçası kraliyetarşivineait. Biliıninsanları tahletinüzerinde “siz”, “sonra”ve“size” sözcükleriniçözdü.Akad diliotarihleideYakın Doğu’nun diplomatikdiliydi.Birteoriycgöretabletparçası,o tarihtekiKudüsKralıAbdi-Heba’nın,firavun AmenophisIV’e(Echnaton)yazmışolduğu mektubunbirpatçısı.Değerlibuluntuparçası, kazıalanındakitoprağındenmesisırasında bulunmuş.Kudüs’tedahaöncebulunanen eskiyazılıbelgel.O.8.yy’aaitti. BİRAZSTRESKANSERİ YENİYOR ObioEyaletÜniversitesibiliminsanlarına göre,hafifstresyaratanbirçevredeyaşamak tümörlerinoluşumunuyavaşlattığıgibivar olantümörleribileyokedebiliyor.Hücreler dahauzunyaşıyor,hastalıkdahahafif seyrediyor,(MatthewDuringvearkadaşlan). Ekipçevrenin beyin üzerindeki etkisini fareler üzerinde incelemi ş Laboratuvarda - beşli gruplarha.. -• lindetutulan fareleresınırsızsuveyemverenbiliminsanları, hayvanlarınbeyinlerindeherhangideğişim tespitetmediklerinisöylüyorlar.Oysafareler yirniilikgruplardaoyunimkanıbulunandaha heyecanvericiortamlardatutulduklarında, beyindekihücrelerindaha uzun yaşadığıve hastalığındahahafifgeçtiğigörülmüş.During buetkiyidahaöncelerikanıtlaınıştı.Busefer farelereinsandanalınancilt vebağırsak tümörleriaşılanuş. Ö:endiriciveheyecanvericiortamda yaşayanfarelerinyüzdeseksenindetüınörlcr altıhafta sonra küçiulnıüş.Geriyekalan yüzde isetamamenkaybolnıuş.Moleküler mekanizma iseen az bu sonuç kadarilginç. Hafifstresyaratançevre,beyinde leptin hormonundansorumlubir geni ayarlaınakta. Leptinhormonunungöreviiştahıbastırmak, amaanlaşıldığıüzererümörlerinbüyümesini de önlemekre.Sözkonusuhormonungeni devredışıbmıkıldığında,hafifstresyaratan ortamdatutulanfarelerinrümörleride küçülıuüyor.Araştırmacılar bu yüzdenkansere karşıdahasosyalbiryaşamsürdürülmesini önerivorlar.Sadecefizikseletkinlikyeterli olmuvor.Nitekimtekerlekiçindekoşan6ııelerde kanserekarşıbirsavunmagelişmemiş. ENBASİTYAPILI ÇOKHÜCRELİNİN KALITIMIÇÖZOLDÜ Amerikalı,Kanadalı,JaponveAlman biliminsanlarındanoluşanuluslararasıbirekip, enbasityapılıçakhücreliolan Volvox carteriyosunununkalıtımımçözdü.Science dergisindekiyazıyagörebuküçükküre biçimindekiyosun,tekhücıelilerin,çokhücrelilere evrilişihakkındabilgiveriyor. Birrekhücreliden,birçnkhücrelinasıl gelişiyor?Tekhücrelilerdeyaşamıntüm gereklilikleritek bir hücre tarafındanyerine getirilir,sonuçta tüm organizma tek bir hücre: den oluşmakta. Evriminen büyük başarılarındanbiri, tekhücrelidenfarklıhücretiplerinesahip çakhücrelileregeçişti.Insangibiçakhücreli organizmalardahücreler, görev dağılımıve hücrelerinuzmanlaşınasıiçin birlik oluştururlar.Tekhücrelileıinevrimsüreciiçinde çakhücrelileredönüşmesihiyolojiaraştırmaları- nınen öneınlikonusudur. IşteyeşilyosunVolvoxbunedenleçak ilginç.Volvoxaklagelebilecekenbasityapılı çokhücrelivesadeceikifarklıhücretipinden oluşmaktakibudabirçokmoleküler inceleıueyikolaylaştırıyor.Sözkonusuyosun fonksiyonelorganizmayıyapılandıran2000 kanıçılıküçükhücreyeveyeninesillerioluşturan 16büyüküremehücresinesahip.Volvox yosunununkendisineçakyakınolantekhücreli birakrabasıvanYeşilyosun Budurumikiorgani:mayıımileküler :eınindekarşılaştırma veriyor. Ayrıca ClılamydonıonasbenzeribiratadanVolvox’a gelişimsırasındayaşatlanevrinıseldeğişimler, diğerçnkhücrcligelişimçizgileriyleönemli paralelliklerdegöstermekte. SonuçlaragöreVolvoxcarteri’ninkalıtımı yaklaşık140milyonbazçiftindenve aşağı 14.500gendenoluşmakta.Enfazla25.000 genesahipolaninsanıngensayısı,Volvox yosunununkininiki katı bile değil.Bilimin- - sanlarıVolvoxveChlamydomonas kalıtımlarınınproteinlerinkotlanmasındabenzer potansiyelesahipolduğunusöylüyor.Volvox’a özel olan çok az sayıda gen bulunmuş. Anlaşıldığıüzeretekhücrelidençakhücreliye geçiştegenlerinçağalınasındançok,genlerin proteinlereçevrilişbiçimiönemli.Volvox kalıtınunınçözülüşü,evrimintekhücrelilerden çokhücrelileregeçiştekullanışolduğu moleküler“aletkutusunun”anlaşılmasıiçin öneınlibiradım.ilkelorganizmalardakimoleküler süreçlerinincelenmesi,insangibiçakkarmaşık canlılarıngelişimtarihinindedahaiyi anlaşılmasınaizinverecek. KUZEYKUTBU DENİZİNDEREKOR ERİME Amerika’dakiUlusalKarveBuzVerilen Merkezi(NSİDC),KuzeyKutupDenizi’nde yenibirrekoruaçıkladı.Bunagörebuzlualan 1979’danitibarenalınanuydukayıtlarından bu yanahiçbirhaziranayındabu kadar küç’ülmeıniş.Araştırmayagöredenizbuzugeçen haziranayındagündeortalamaolarak88.000 kiloınetrekarekü.. .. çulmuş. - . Oysa haziraniçin ortalama erimehızı günde yak1aşık olarak53.000kilornetrekare. DünyaDoğayıKorumaVakfı(WWF)bu gelişmeyüzünden,KuzeyKutbuDenizi’ndeki kutupayılarıiçinendişeleniyor.Ozelliklede Kanada’nınCurcbillbölgesindekiBatıHudson Körfczi’ndekikutupayılarınındurumu dramatikdiyorW\VF.Bubölgedeşusıralargün içindekihavasıcaklığınormalde12derece olmasıgerekirken;17derececivarında. WWF,Churchill’inkuzeyindegeriyekalan buzparçasıüzerindehayattakalmaya çalışanüç kurup ayısını takip ediyor. Tahminlerinegörekutupayıları,değişen iklimkoşullarıyüzündenneredeyseyüzaltmış günlükbirperhizdönemiyaşamakzorunda. Oysaayılarbukadaruzunbiraçlık döneminiatlatahilecekdurumdadeğil.Bazıayılar buzunerkenerimesiyüzündenbuyılşimdiden on sekizgündahafazlaaçkalmış.Eğersular geçenyılgibigeçdonarsa,ayılarınbirçoğu hayattakalamaz. ROSETFA,LUTETİA İLEBULUŞTU Uzaydagerçekleşenyeni bir buluşma- nın, güneşsistemimizdekigezegenlerin oluşumuhakkındayenibilgilervermesi bekleniyor.Avrupa’nınuzaysondasıRosettaveyüz kilometreyiaşkınbüyüklüktekiasternitLutetia buluşmasıgeçenCumartesi(10.7.10) gerçekleşti.47.800km/shızlaManveJüpiter arasındakiasteroitkuşağındangeçerken,Lutetia asteroitine3200kmyaklaşarak400kadar görüntüaldı.Görüntülerinyardımıylailkönce asteroitinkütlesiveyoğunluğubelirlenecek. Biliminsanlarıayrıcaasteroitinyapısıve güneşsistemimizdekigezegenlerinoluşumu hakkında yeni bilgiler edinmeyi umuyor.Çapı yaklaşık olarak134 km olan asteroit Lutetiailk kez 1852yılında Paris’tebulunmuştu,bu yüzden başkentin eski adını taşımakta. Rosetta’yışimdiyeni bir yolculukbekliyor Uzaysondası2014yılındaTschurjurnow— Gerassimenko kuyrukluyıldızınaulaşacak. Birkuyrukluyıldızailkdefainenrohotolacak olanPhilaeisekuynıkluyıldızınyüzeyini inceleyecek. Nilgün Ocde +;1] KUZEYAVRUPA’NINENESKİSAKİNLERİ c’J t E 0.’ Doğuİngiltere’dekiHappisburghsahillerinde gerçekleştirilenkazılardabulunanfosiller sayesindeinsanlarınKuzeyAvrupa’yayaklaşık olarak800.000yılönceyanisanılandan100.000yıl dahaöncegeldikleniortayaçıktı.800.000yıl önceAfrika’danAvrupa’yageleninsanlar,havast- - caklıklarınınsıfırınaltındaseyrettiğibölgelere ateşvegiysigibiısıncılarolmadanyerleşnıişler. Londra College Universitesi’ndeSimon Parfittileçalışanaraştırmacılarkazılar sırasındayetmişiaşkınişlenınişçakmaktaşıbulmuşlar.Avcılıktaveateş kullanılançakmaktaşıyongalar,ilkİngiiizlerinavcıve toplayıcıolduklarınıgöstermekte.Buluntuyerindebitkive hayvanfosilleridcbulunmasınarağmeninsankalıntılarıortaya çıkmamış. Biliminsanlarıikliminbugünegöredahasertolduğunu söylüyor.Paleontologlarbugünedek780.000—1,8milyonyılönce insanlarıngüneyFransa,KuzeyItalyaveRoıuanya’nıniçinden geen45.enlemdeyayıldıklarınısanıyorlardı.Bugünedekbilinen tekistisna,güneyİngiltere’ninPakefieldbölgesindekiyerleşmeydi. Buyerleşmeyerinde2005yılındagün ışığınaçıkanlanbuluntularagöreİngiltere’ye ilkinsanların700.000yılönce geldiklenitahminediliyordu.AncakIngilizbilim insanlarıtarafındansonolarakbulunan aletler100.000yıldahaeski.Aletler sadecedahaeskiolmalarınedeniyledeğil birçokçevreverisiylebağlantılıolduğu içinde önemlidiyorNickAshton. Insanlar,testeredişlikaplanlarve sırtlanlartarafındanavlananmamut,gergedanveatlarınyaşadığıbu bölgeyeuyumsağlamış.Aletlerinyaşı,kazıalanındakitortulların çeşitlikonumlarınındünyamızınmanyetikalanındakideğişimlerle karşılaştırılaraktespitedilmiş.Ayrıcaotarihtekibitkilerinve hayvanlarınizlerideincelenmiş.Anali:leregörebölgedekiortalama sıcaklıkyazaylarında16-18,kışaylarındaise—3derece civarındaydı.Insanlarınbu koşullaratamolaraknasıluyum sağladıklarıhilinmenıekte.Soğukkışaylarındagüneyegöçüp göçıncdikleniyadagiysi,barınakve ateşesahipolupolmadıklarıyenikazı— larlaaçıklığakavuşacak.