Katalog

zeynep Çağlıyor'la Kırkmerak1 dizisi üzerine Yaşasın merak! Yaşasın lüzumsuz (!) işler Bugünlerde Can Yayınlan'nca okurlarla buluşturulan yenl bir dlzi var ki deylm ye- rlndeyse evlere şenllk! "Kırkmerak" adı altında yayımlanan kltaplar öyle ya da böy- le herkesin ilgislnl çekecek, çünkü konusu meraklar. can Yayınları Cenel Yayın Yö- netmeni Zeynep Cağlıyor'un da dedlği gibi edeblyatın dlliyle konuşan ama günlük hayattan tarlhe, dünyanın dört bir köşeslnden sanata. akla hayale gelmez pek çok konuya glren, merak ettiğinlzi bile bilmedlğiniz konularda bir şeyler söyleyen. in- sanın lüzumsuz işlere kendisi gibi meraklı dostlarına keyifle anlatacağı sayısız mal- zeme sunan bir dizi bu. zeynep çağlıyor lie bu dizlden çıkan "Saklı Lezzetler" ve "Bir sanattır öğle Uykusu" adlı llk iki kltabı konuştuk ayrıca "Kırkmerak'ın devam kitaplarına lllşkin ön bilgiler aldık. a Camze AKDEMİR I -£- Ik soruda "Kırkme- m rak "m içeriğini ve — m okurla nasıl bir etkile- _*_ sim sağlamasını hedef- lediğinizi anlatır mısınız? - Okumanın en keyiflisi yazarın da yazarken keyit aldığı metinler olsa gerek. "Kırkmerak"ta böylesi bir tematik seçki yapmaya niyet- lendik. Edebiyat okuruna hitap eden, edebiyatın diliyle konuşan ama günlük hayattan tarihe, dünyanın dört bir köşe- sinden sanata, akla hayale gelmez pek -}- çok konuya giren, göndermeler yapan, merak ettiğinizi biimediğiniz konularda bir şeyler söyleyen, okuru yazarın bilgi dağarcığından ve okumalanndan satır satır yararlandıran, insanın lüzumsuz iş- lere kendisi gibi meraklı dostlanna ke- yifle anlatacağı sayısız malzemc sunan bir dizi bu. - RitüeUer dünyasmda yerimiz... Gi- yinme, soyunma, ycmek, içmek, pişir- mek, süs, püs, uyumak, uyanmak, mo- da, renk, koku, yazı, çizi, resim, mü- zik... Sayısız "merak..." Hayatın vazge- çilmczlcri, kültürlerin mihenktaşlan. ln- san doğasma ve gelişimine en yakın plan olsa gerek Kırkmerak değil mi? - Evet, bütün bu ritüellcr günlük ha- yata dair ince ayrıntılar, içindc var oldıı- ğumuz, var olmaktan mutlu olduğumuz ortamı oluşturan, bizim yaşam alanımız, içinde kendimizi eksiksiz hissettiğimiz bir yapı. İnsanın doğası da, insan olarak doğanın sınırlarını aşan varoluşu da bu ortamın ürünü. Üstünde yaşadığımız gezegenin kenarı köşesi, tarihte yazgıla- rın kesiştiği anlar, ortak bellek, insanın insanlıkla paylaştıgı acılar ve güzellikler. Bütün bunları edebiyat okuruyla pay- laşmayı amaçlıyor "Kırkmerak" dizisi. "MERAK ETMEK BİR ZEVK" - Yaşantılan, kültürcl uyarlanışlanyla ayrı ayrı bezeyen, yola devamı anlamlı hatta dayanılır kılan içsel ilmekler diye- bilir miyiz tüm bu meraklar için? Ayrıca zincir gibi birbirini etkiliyor. Tarz olu- yor, model oluyor, olgu oluyor, tarihin ve sosyolojinin derinliklerinde koşut ye- rini ahyor. Yani merak devip geçmeme- li... - Merak etmenin, asla işimize yarama- yacak birçok şeyi bilmekten keyit alma- nın sonu yok. Birbirini tetikleyerek bilgi SAYFA 8 dağarcığınızı, belki de "genel kültürü- nüzü" oluşturan bu malzeme, bazen mutlulukları bazen acılan çağrıştıran bu meraklar zinciri, biri diğerini çağırarak, insanlararası ortak yaşam alanlarım ya- ratıyor. Tarzlar, modeller hep bu pay- laşma, zamanı ve mekânı, insanlığın or- tak belleğini birlikte yaşama gayreti de- ğil mi zaten? "Kırkmerak" dizimizin amacı işte böyle merak edilesi pek çok konuyu, edebi metinlerin, o alanlarda gezinmeyi başlı başına bir zevk halinc* getiren akışında okura sunmak. - îlk kitabm temasını yani "mutfak "ı odağa alarak sorarsam kitabı okuyunca fark ettim ki mesela bir kimlik, dil, aidi- yet duygusunu bu kadar pekiştirdiğini düşünmemişim hiç... Uğruna mücadele verilen değerleri de temsil ediyor "Kırk- merak... " - Elbet lezzetler, bu aidiyet keyfinin, kendini bir mekâna ve bir zaman ait ad- detmenin, dolayısıyla onların sıcağında ısınmanın önde geİecek unsurlarından biri. En azından Laura Esquivel'in id- SAKLI ı F //nı HJ Zeynep çaOlıvor, bu dlzlyle yasamımızı zenglnleî- tlren. renkiendlren pek cok $eyl tanıma Ihtlyacı- na cevap vermek Istedlklerinl bellrtlyor diası bu. Uğruna mücadele edilen de- ğerler insanın ortak geçnıişimizden bu- güne taşıdığı, yaşarken kendine ait kıl- dığı, giderken de özenle arkasında bı- raktığı güzelliklerse eğer, evet, bu de- ğerleri de sunuyor bu dizi. - Meraklar sadece kaba hatları ve söz- lük anlamlanyla ele alınmıyor dizide... Sosyal etkileri, simgeselliği, tek ve çok tannlı dönemlere, inançlar skalasına ta- rihsel değinmelerle deneme biçeminde metinlerle irdeleniyor. Ciddi bir edebi emek de söz konusu. Bu bağlamda kita- bm yazmsalyaklaşımını anlatır mısmız? - Merak derken, insana ait olan, insa- nı insan kılan, ama büyük harfle "inanç- lar, bilgi,bilim, tarih, felsefe..." gibi ko- caman kavramlara dahil etmediğimiz, gene de yaşamımızı çevreleyen, zengin- leştiren, renklendiren pek çok şeyi tanı- ma ihtiyacına cevap vermek istedik. Di- ziyi oluşturacak denemeler bütün bu konulan, yetkin bir edebi dille ama alı- şılmışın aksine bir sonuca, bir yoruma ulaşmayı değil, sadece var olanı bir bir anımsamayı ve bir kere daha duygulan- mayı amaçlayarak ele alacak. - Bir Sanattır Öğle Uykusu adlı ikinci khapta "uyku ", çocuksu masumiyetten cinsel göndermelere denli hir yelpazede farkh evrelerle karşımızda. Kitap, tarih- sel değinmeler çerçevesinde dingin bir ritüeller süsilesi eşliğinde uykunun de- rinliklerine dalarken bir yandan "uy- ku "nun edebiyatta ve resimde bayli ve nasıl esin kaynağı olduğunu da gözler önüne seriyor... • tşte dizinin bizi de heyecanlandıran yani bu: Uyku gibi bir günlük gerçeği; "Hakkında bilmediğim ne olabilir?" di- ye çoktan zihnimi/in gerisine attığımız bir olguyu yepyeni bir bakış açısından ele alıp yeni ufuklar açmak, bizi merak- landırmak, bilgilendirmek, üstelik bunu ağzımızda edebiyatın benzersiz tadıyla yapmak... SIRADAKİ KIRKMERAKLAR! • İki kitabı yayımladınız, sonraki "Kırkmerak " kitaplan neler olacak? - Kısaca özetlersek şöyle; Uygarlığt Dejfiştiren 100 Köpek: Uygarlığımızın yalnızca insanın eseri olduğunu düşü- nüyorsanız fena halde yanılıyorsunuz. Kedilerden sonra Sam Stall uygarhğı değiştiren köpekleri de anlatıyor. Kitap köpekleri artık başka bir gözle görmeni- zi sağlayacak. Kitaplardan Kuruılabiîe- ceğinizi Sanmaytn: Umberto Eco ile Je- an-Claude Carriere oturmuş, kitaplar hakkında konuşuyorlar... Okuru, kita- bın beş bin yıllık tarihinde eğlenceli bir yolculuğa çıkanyorlar. Bu neşeli kitap, okuma alışkanlığı olmayanları da kışkır- tacak. Kafka'mn Çorbası: Ünlü yazarla- rın mutfak serüvenlerini tasavvur etme- ye çalışan çılgın bir fotoğrafçı, Mark Crick... Steinbeck'in risottosu, Sade'ın civciv dolması ve Kafka'mn çorbası... Edebiyat oburları için sıra yemek mola- sında... Lükse Öv^ü; Therry Pa- quot'dan öğle uykusundan sonra lükse de övgü... Para ya da tüketime yönelik değil de bir yaşama sanatı olarak lüks neden olumsuz bir şey olsun? Yaşamın başka türlü de düşünülebileceğini eğ- lenceli bir dille gösteriyor Lükse Övgü. FilozoHann Sofrast. Yediğimiz şeye benzeriz... Michel Onfray, düşünce dünyamızı zenginleştiren filozoflann ye- me-içme alışkanhklannı eğlenceli bir dille anlatıyor. Buyurun bakalım: Dio- genes'ten çiğ ahtapot, Rousseau'dan süt ürünleri... Tadı Damağımda: Günlük küçük mutluluklann incelikli yazan De- lerm'den fark etmeden değip geçtiğimiz tatlar üzerine lczzetli bir çalışma. Sıra- danlığa methiye... Yeme, içme, nesne- ler ve kitaplar... Kitap Kıyımınm Ev- rensel Tarihr. Alıp veremediğimiz nedir kitapla? Kitaplara yönelik şiddet, aslın- da kendi aramızdaki sorunların bir yan- sıması. Fernando Baez, kitaba yönelik saldınnın tarihini anlatıyor bu kitabın- da. Halep: Serhat Öztürk, Ortado- ğu'nun en eski kentlerinden Halep'i ar- şınlıyor bu kitabında. Kitap, farklı kül- türlerin iç içe yaşadığı olağanüstü bir kenti çekici, güzel bir dille anlatıyor. Gezi notları, tarih bilgisi, anekdodar... 1939 Yazı: Çarpıcı, çok farklı bir tarih çahşması. İkinci Dünya Savaşı'nın he- men öncesini, 1939'un yaz mevsimini anlatıyor Werner Biermann. O yılların ünlü figürleri o yazı nasıl geçirmişlerdi? Thomas Mann, Albert Camus, Hitler, John Kenncdy...^ gaoizeskdemii@cuinhuriyet.coin.tr Kırkmerak 1- Sakh Lezzetler. Mutfa- ğa Felsefi Bir Yaklaşım/ Laura Esqui- vel/ Çeviren: Olcay Öztunalı/ Can Ya- yınları/ 160 s. Kırkmerak 2- Bir Sanattır öğle Uyku- su/ Thkvry Paquot/ Çeviren: Orçun Türkay/ Can Yayınları/ 96 s. C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A YI 1062