Katalog

8 PAZAR 25 NİSAN 2010/SAY11257 DÜNYALI YAZILAR ZÜLAL KALKANDELEN Gerçeğin sözcüsü I " stanbul Film Festivali'nde çok güzel fimler izledim. Ama beni en çok düşündüroni, "The Most Dangerous Man In America: Danlel Ellsberg and the Pentagon Papers" oldu. Belgeselde esas olarak, Pentagon analisti Daniel Ellsberg'ün Vietnam Savaşı'nın yalanlara dayandıgını ortaya koyaıı gizli belgeleri basına sızdmşı anlatılıyor. Yedi bin sayfalık belgelerin kopyalanışı ve yayımlanışı sırasındaki heyecan, dogrusu macera filmlerini aratmıyor. Filmin en ilginç yanı, Ellsberg'ün savaş sürecinde geçirdigi dönüşüm: Başlangıçta ateşli bir savaş taraftarıyken, gerçeklerle yüz yüze geldiginde mimarı oldugu savaşı sona erdirmek için kendisini tehlikeye atıyor. Kuzey Vietnam ile Amerikan güçleri arasında 1964'te yaşanan Tonkin Körfezi olayını dönemin Savunma Bakanı Robert McNamara'ya bildlren kişi Ellsberg... Kuzey Vietnam torpido botlarının ABD savaş gemisine ateş açtığı söylenince, Başkan Lyndon Johnson'a Kongre'de savaş kararı alınmadan Vietnam'da askeri güç kullanma yetkisi veren kararname çıkıyor. Böylece Ellsberg, savaşı genişletmek için kullanılan gerekçeyi bulan kişi oluyor. Oysa Tonkin Körfezi'ndeki saldırının yalan oldugu yıllar sonra ortaya çıkıyor... Ellsberg, ilk başlarda savaş konusunda öyle heyecanlı ki, kalkıp Vietnam'a gidiyor. Orada iki yıl boyunca savaşın dehşetine tanık oluyor ve sonunda ABD'nin kazanamayacagı bu savaşı bitirmesini istiyor. Vietnam'dan döndükten sonra ünlü RAND Corporation'da çalışmaya başlıyor. McNamara'nın o sırada başkan olan Nbcon'dan gizli olarak verdigi bir emirle, 1945-67 yılları arasında Amerika-Vietnam ilişkilerini konu alan ayrıntıh bir rapor hazırlayan ekibin içinde yer alıyor. Çok az sayıda insanın görebildiği raporda, savaşın kaybedileceği ve asker kaybının çok büyük sayılara ulaşacağı bildiriliyor. "The Pentagon Papers" adı verilen bu rapor, Ellsberg'ün ilk olarak The New York Times'a ve daha sonra parça parça toplarn 17 gazeteye sızdırdığı belgelerden oluşuyor. Raporun yayımlanışı, Nixon'ın istifasına yol açan VVatergate skandalına ve savaşın bitmesine neden oluyor. Daniel Ellsberg'ün hayatı, Amerikan tarihinin en çarpıcı öykülerinden birisi... O, kimilerine göre cesaretiyle savaşı sona erdiren bir kahraman; kimilerine göreyse, çalıştıgı kuruma ihanet eden bir hain... Insan bu durumda şunu somyor: Yalanlara dayanılarak suçsuz insanların katledildigini görseydiniz, siz ne yapardınız? Suçlanıp yargılanacagınızı ve tamamen yalnız kalacagınızı bilmenize karşın, harekete geçer miydiniz? Daniel Ellsberg, Vietnam'dan bu yana Amerika'da savaş karşıtı bütün gösterilerde yer aldı. Irak savaşı öncesinde de, işin içinde yeni bir "Tonkin Körfezi senaryosu" olabilec.egini söyleyip uyardı. Ama o sırada Pentagon'dan yeni bir Daniel Ellsberg çıkmadı... Kitle imha silahları yalanına dayanan sav^aşta milyonlarca insan katledildi... # * * Bana göre bu filmden çıkan en önemli mesaj şu sahnede yatıyor: Vietnam Savaşı öyle bir noktaya gelir ki, artık Nixon bile kazanamayacaklarını görür. Bir uçak yolculuğunda yanındakilere bu yönde sözler söyleyen Nixon, kondisine destek olarak, Vietnam'a gidip gelen Ellsberg'ün yazdığı raporu kanıt gösterir. Uçaktan indiklerinde hemen Nixon'ın arkasında görünen Ellsberg, Başkan'ın kameralara şunu söyledigini duyar: "Bu savaşı kazanacagız." Çünkü bir kez daha başkan seçilmek isteyen Nixon'ın savaşa ihtiyacı vardır... O gün aklından geçenleri şöyle itade ediyor Ellsberg: "O anda bu tür yalanlar söyleyeceglm bir göreve gelmemek İçin dua ettlm..." Sonuçta gerçek, er ya da geç ortaya çıkıyor. önemli olan, her zaman gerçeğin sözcüsü olmak... • www.zulalkalkandelen.com / kzulal@yahoo.com 13 yıldır düzenlenen Uluslararası İstanbul Kukia Festivali, bu yıl çok daha renkli. 4-16 Mayıs tarihleri arastnda gerçekleşecek festivalde 25 ülkeden 75 grup gösteri yapacak. Kuklaların dünyasına yolculukZUHAL AYTOLUN K uklaların renkli dünyası her daim merak uyandırmıştır aslında. Hele de geleneginizde köklü bir yeri varsa, sanki genlerinizde taşırsınız o merakı. Peki böylesi bize ait bir form, nasıl da yıllar içinde hep ötemize düşmüştür? Peki ona sahip çıkamamak kimleri içten içe kemirip rahatsız etmiştir? 30 yıldır kukla ile ilgilenen Cengiz özek, bu rahatsızlığı duyanlanlardan. 13 yıl önce yaşadığı utanma duygusuyla yola çıkarak "Uluslararası istanbul Kukla Festivali"ne imza atmış. Amaç yalnızca kuklaya ilgiyi arttırmak değil, karşılıklı etkileşimlerle degerinin kat be kat fark edilmesini saglamak. 4-16 Mayıs tarihleri arasında istanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı'nın destegiyle düzenlenen festival bu yıl daha renkli, çok daha özel. 15 ülkeden 25 topluluk 10 gün boyunca 75 gösteriyle izleyiciyle buluşacak. Cengiz özek'in sanat yönetmenliginde gerçekleşecek olan festivale Almanya, Amerika, Fransa, Rusya, Bulgaristan, Portekiz, Isviçre, Çek Cumhuriyeti, Polonya, ispanya, Macaristan, Vietnam ve Türkiye'den önemli kukla tiyatroları katılıyor. Uluslararası festivallerde gösteriler yapan, turnelerinde ülkeden ülkeye, köylere dahi giden Cengiz Özek, bu festivali biraz da utanma duygusuyla başlattığını söylüyor. "Kendi gelenegimizde köklü bir kukla formu olmasına rağmen bir türlü bununla barışık bir düzen içinde yaşayamıyorduk, insanlarsa bilmiyordu. Oturmamış bir şeyler vardı. Köylerde bile festivaller yapılırken, İstanbul için de böyle bir festival beklentisi olması çok dogal. Bu beklentilere cevap verebilme düşüncesiyle yola çıktık". "Nasıl bir utanmaydı yaşadıgınız?" diye soruyoruz. Yanıtlıyor özek: "0 dönem gençlerin geleneksel Türk sanatlarıyla ugraşması tuhaf karşılanıyordu. Unutulmaya yüz tutmuştu kukla. Tiyatroya bile dahil edilmiyordu. Ancak şimdi festivalle beraber şehir, devlet ve özel tiyatrolar repertuvarlarında kuklaya rastlar olmaya başladık." İlk festivale yurtdışından dört, Türkiye'den luslararası İstanbul Kukla Festivali, bu yıl üç parça halinde gerçekleşiyor. 21 Mart Dünya Kukla gününün kutlanmasının ardından, 4-16 Mayıs tarihleri arasında da 13. Uluslararası İstanbul Kukla Festivali gerçekleştirilecek. Taksim metrosunun içinde açılan Dünya Kukla Sergisi de 16 Mayıs'a dek sürecek. Festival, iddialı ve farklı prodüksiyonlarla da ilgi çekiyor. Pek çoğu da modern bir tiyatro örnegi. Taksim ve Ümraniye'de 8 gün boyunca ücretsiz ve halka açık bir şekilde izleyiciyle buluşacak olan Vietnam Su Kuklası, kuşkusuz teknik anlamda en ilgi çeken gösterilerden biri. 5 metrelik havuzun içinde oynatıcıların görünmeden dev çubuklarla hareket ettirecekleri balerinler, ağzından ateş saçan ejderhalar, ilginç ve modern bir gösteri örnegi. üç grup katılmış. ilk üç yıl izleyici açısından sıkıntı yaşansa da yıllar içinde hızlı bir ivme kazanmış. özek, kuklanın maceracı, keşfedici dürtüleri harekete geçiren başka bir büyüsü oldugunu dile getiriyor. O yüzden de kapalı kapılar ardında degil halka açık alanlarda, sokak etkinlikleriyle de halkla buluşturup daha fazla kitleye ulaşma derdindeler. Böylece yaygınlaştırmak daha mümkün hale gelebilecek. İlgi büyük olsa da insanların geleneksele hâlâ uzak oldugunu söylüyor özek: "Burada bir devlet politikası gerekiyor. Çünkü küreselleşen dünyada kendi topraklarından ve kültüründen bir şey taşımazsan, o küresellikte yok olup gidersin". "Ne yapmak gerekir?" sorusunun karşılıgı ise yine eğitimde. özek, "Anaokullarından başlayarak bir program yapılmalı. Konservatuarların tiyatro bölümlerinde de kültürel olarak bu eğitim verilmeli. Dünyada dört yıl okuyor insanlar kukla fakültelerinde. Bizim yıkılmasın diye peşinden koştugumuz AKM büyüklüğünde kukla tiyatroları var. Bu kadar önemseniyor" diyor. 30 yıldır bu alanla ilgileniyor özek. Ancak yıllar içinde yaşadığı şaşkınlıklar da çok. Bunlardan en önemlisi de devlet desteği alamamaları. Hayali ise bir Karagöz Müzesi yapabilmek. Müze için bir geri dönüş alamasa da yazışmalarını sürdürüyor. En büyük hayal kırıklıgı da bu zaten; Istanbul'da bir Karagöz Müzesi'nin hâlâ açılamamış olması. • Anlatım olarak en ilginci Vietnam olsa da Moliere'in Cimri'si de farklı bir anlatım tarzıyla modern bir kukla örnegi sunuyor. Çünkü bu kez musluklarla oynanıyor ve her musluk bir karakterin yerine geçmiş durumda. Su savaşlarına göndermelerin yapıldıgı Cimri'nin yanı sıra Polonya da bir Shakespeare dosyasıyla (solda) katılıyor. ilginç ve farklı kukla versiyonlarıyla sahneleniyor tiyatro oyun tekstleri. Modern yaklaşımlı gösterilerin yanı sıra klasik formlar da programda yer alıyor. Çek Cumhuriyeti'nden gelen varyete de hem geleneksel kukla formunu izleyiciyle buluşturuyor hem de günümüzü. Türkiye'den ise yedi grup katılıyor festivale. Tacettin Diker, Metin özlen, Orhan Kurt, Anse Karagöz ve Kukla Tiyatrosu, Kurmalı Salyangoz, Cengiz özek Gölge Tiyatrosu, Hakan Ansoy ve Alper Ekler'in geleneksel sunumları ile Tiyatro Tem izleyiciyle buluşacak. • Skobilet.com AI *ERİKA İSTER ŞUBEDEN İSTER İNTERNETTEN Trek Turizni Adelaide 520 Bangkok 200 Cenevre Almaata 222 Barcelona 71 Chicago Amman 127 Berlin 135 Delhi Amsterdam 119 Bishkek 290 Detroit Ashgabad 199 Beyrut 197 Dubai Astana 258 Boston 209 Dusseldorf. Atina 119 Budapeşte 69 Frankfurt Atlanta 275 Brüksel 77 Hamburg.... Bahreyn 285 Bükreş 50 Helsinki Fiyallarımız Gidis-Dönüş (Pesin) EURO dur. Fiyatlorımıza alan vergllerl dahil değlldlr. Istediğlniz tarlhte yukarıdakl flyallardan ^ _ _ , yer bulunamayabılir. 9X^^Î7\ ....54 HongKong .249 Houston .150 Kahire ,348 Kıbrıs ,199 Kiev ,135 Kopenhag ....99 Köln ..135 Kualalumpur. ....69 Kuveyt 2295Londra LosAngeles Lyon Madrit Manchester. Melbourne... Havallmam4654585 ŞZAUY0RUZ# TUrkiye'deki tüm konsolosluklarda vize işlemlerinizin çözümünde uzman kadromuz yanımzda... THY. ANADOIUJET. ONURAIR. AHASJET.PEGASUS.SUN EXPRESSIçhotblU»HMİ»<ffilır, ekobilet.com bllet@trek.com.tr AksarayMERKEZ... AksorayGEÇlT AksarayMEYDAN.. Avcılar Bakırköy BakırköyMEYDAN. Bakırköy İNCİRLİ.. Bayrampaşa Beşlktas Etiler Fındıkzade Güngören Halaskargazl .520 63 45 ..52123 12 — ..517 96 80 Levent ..59153 53 4. Levenl ..570 83 10 Mecldiyeköy ..5431154 Merter .543 68 98 Osmanbey... ,567 4145 Sefaköy ..227 06 01 Slrkecl ,287 27 37 Sultanahmeî ,632 36 42 ŞİSİİ .507 2145 Taksim .246 4151 Yenikapı ,325 87 82 ,279 56 80 ,274 95 08 ,554 08 06 ,234 67 06 ,599 32 84 ,514 1054 ,528 58 04 ,231 13 33 ,256 55 56 ,458 16 93 ....99 Miami ,319 Milano,.. ,125 Münih ,..91 Montreal ,..93 Moskova .350 Nevvyork. Altıyol Bostancı BostanciMEYDAN, Fikirtepe Göztepe Kadıköy Kadıkoy RIH7IM Kartal Kavacık Kazasker Kızıltoprak Kozyalağı Maltepe Tljm llftfllr Cltibank8.CardFlnan lUIII UyUIV World8(1000TLüzerl biletleriniz Card Flnant 8, 0), Asya Card 6. Axeu 6, Maxlmum 6. VakrfBank 6. Bonus/Shop&Miles4, vade farksız Odessa Paris Prag ,275 Roma ..,99 S.Francisco. ....99 Stokholm ,349 Sfuttgart ,149 Seattle .229 Seoul ,346 64 65 ,372 32 45 ,41622 35 ,345 00 22 ,368 85 47 ,550 46 60 ,550 35 37 ,488 03 32 ,413 72 77 ,372 33 24 ,346 67 11 ,369 76 51 ,352 41 00 Mazharbey Pendik Sabıha Gokçen, Sahrayıcedit Selamiçeşme,, Suadiye Sultanbeyll Şaşkınbakkal.... Umraniye Üsküdar ..383 (i ..100 ....72 Singapur ..347 Sydney... ..269 Tahran.... PEKIN/SHANGHAI (TfrfTh ..270 Tel Aviv. ..308 Tiflis ,239 Tokyo ,346 62 06 ,375 02 24 ,588 52 52 ,369 05 52 ,550 10 86 ,41682 28 ,498 93 92 ,478 59 78 ,316 90 08 ..492 7128 İZMİR Alsancak, Bornova,, Çankaya,. Karsıyaka. Hava Llm.. Hatay Sirinyer ANKARA — Ayrancı B.Evler Esonboğa. G.O.Paşa... Kızılay ,464 07 76 ,374 10 00 ,445 32 69 ,364 8100 ,274 5100 ,26133 23 ,448 58 80 ,442 26 56 ,212 55 67 ,398 21 24 ,437 33 50 ,425 7141 Toronto Vancouver.. varşova Venedik Viyana VVashington .200 Zürih .219 .329 Meşrutlyet Tunalıhilmi ANTALYA CumhuriyetMeydanı. Işıklar BURSA Kükürtlü Merkez Çarşamba Altıparmak KOCAELİ izmit Gebze ADANA AtatürkCad .4179091 ,466 06 41 ,248 12 11 ,248 62 00 ,234 00 26 ,254 25 25 ,22194 33 ,321 46 66 ,643 66 44 ,459 99 89