Katalog

UlaştırmadaPlansızlığınve YanlıştaIsn I’ı;t j 1İi if OkanÜniversitesi 3. KöprüNeye Yarayacak?Istıniiııl’ıııı ıılıştırnıasıtimiyiieşnıesine katkı s.ığlayabiiir ıııi?Yoneticiler t rakıt iaı.ıcağı iimiılini veriyiir. Yani herkes ;ır;ıha it rıyla dii:en ii •ıkal bir t raiikle ğ;ız’ı is— tedikk’ri yerlere gkiehiietck. (‘)ys.ıartık bilinen odur ki, yeni yidLır, yeni koprüier, t iti mtıhil kıılLınımini teşvik ediyiir ii pimıı traiık çek iyiir, iiızLıkendi 1eplerı ni yar;it ıyiir ve çi k kısasürelirah;ıtlamadanst in— ra eskisindeniIah;ıIızl;ısıkışıkve sorunlubırtlLıruıııya— raiıyiiri,tr. t.Jsıelik mılaşı muzak1ıklarıartıyiir,kent selili>— ku Itıpimıı;ışıınayauıygııniukı;ınıız;ıktl;ığınıkbir yapıya yünleımıyiir. ) ulkeleri ile ilgiii olarak hazırlanan bir çiıiış— mınımı r;ıpiirtındaki şu yiirum k1intıya ışık•uıt;ıcaknhle— iiktedır: “h’ıı;’ök kt’nrlertlt ue nıclrt ipı illerde k;ır;ıyıilu kapı.%ııe.%un;ırtfır.ııı >‘;ıpınıl;ır,ıns,uıl;ırııı ili )nh ıbillerinı ila— ii;. hııllaıuıı.ıl;ırını LII>ILLIL’,Iak;ıtiireilikle,ıiL s;ı;ıilcrde ııkanııı;ı>’ı;ız;ıhıım;ııiı;ıkt;ıdır. lliiyiikbir kentte yetti bir y<tl;ıçılJığıntla çabuk doygıııılıığ;ı erişmekıedir. En geniş karayıihı ağına sahip keııısel bölgelerde bile <Iıu’ııılı(ıl’,;lnnm;ıLtıış:ınnıak<adır. 7’ık;ıııııı;ıSt IflhI>LıfIIU, bu ,ar:tI;, ;ı:ahı,ı.m girışıııılerı kentleri I;uı?aıııi’n (.ııuıı— ııı;m:hile geıırebilnıekıethiı. )eni yt>hI;ırl;ıtrafiğin tık,.,,ifl;msı%1‘rununu çi.eııı<• girışııııleriııin hieiit bedeliçi mmde tık .ınııı;ml;ırı y;ış;ıy;ınkeıulerde raIt’bin:ırıışıııa J1ır;ıIm’l1 >l;ı,;ıkyitilarınk;ıJ,;ısire.%ini;ırııırm;ıkiçin hiçbir m’;ıili k;ıytl;ıdeğer bir ŞL’Vyapıhım;ı:.s;ı,bu keıııler bu yüzden h’İçt ihınazlar.Kişiler ve kurtmiLir kendilerini ililrum;ıııyırlarlar. Kullanicılar yakullandıkları ı,laşrırnıa türlerini ya ıl.i gidecekleri Yerideğiştirirler. Kurumlar eğer Janakları m’arsakendilerine uygun olmayan yerlerdeycrleşıı>e:Ier.Stinuç; en uygunçiizüındençi k fırkIı >lın;ıyabilir. Kentler z<irunlu yi>lculukları sağlayatm’etarihi bölgelerin ve trafiğe karşı aşırı duyarlı diğer yerlerin kt>rıınınasıııaolanak vereceknitelikte bir karayoiıı ağına sahi” olmalıdır. Sorunun t,u:üınüiçin toplu taşımanın iyikşririhne— .%i,kentlerin ellerinde bıdunan başlıcasilahtır.121” miniihi 1s,ıhipliğiya da ott Irni>bi1kmillan ımı kem — sel ulaştı rntada daklaııan sorunları ağırlaştıran temel eıkendir. “Avrupa Kentsel Şartı” bu gerçeğikeskin çizgiIerle ortaya koymaktadır “. . . Kente karşıotomobil’ çiikbasitleştirilnıişbir ifadeolmaklabirlikte;durum bunayakındır. Yavaş aııı;ı kesin bir biçimde otomobil kentleriöldürınektedir. İkisibiraradaolamayacağından, 2000’liyıllar otomobil ya da kentten birini seçmenhizi zorunlukıla .ıktır.Bugünden bir şeyyapılmaz,yeni dü:enleıııelergetiriImezse, araç trafiği, özellikie dc özel araçlar ve kamyı >nhır,sadece kentleri tahrip etmekle kalmayacak, sm’raetkisiyle’tüm çevrenin zarar görmesinede hattrt sayılırkatkıda btılunacakıır.”I31 Isıait l da ve diğer kentleriımıizde t tt aniibi1s; ili ipliğioranı göreli olarak düşük (1000 kişi başına Istanbul’da120dolayındaolan otomobil sahipliği,Ah ve ABİ) kentlerinde 500’ün üstündedir.) olmakla bir1ikte, kent diikusu—t miibi1uyumsu:luğtı,toplu taşı — limanınküçiikkapasiteliaraçların yoğunluğu, siirüciilerin t rai ik kmırailarına uyıııaınalari , koi rdinasyiinsmızİtık, plaıısı:Iıkve esasolarak kötü yönetim yüzünden sorunlarınkaynağını iluışturuyor. Dünyada kentsel ulaştırmasorunlarmnınkökeninde olan t itomobi 1kullanıininiii kısıtlanması d ğrultusunda bir çs)kuygulama örneği var. Bunlardan en çiirpıcısı, 2003yılındaSeul’dekentin güneyi ile merkezini birbirinebağlayan ve günde 76500 taşıtın geçtiği bir viy;ıdükle5.5kın.likekspresyolunotomobilkullanımını kısıtlaıuaamacına yönelikolarak Onlar tmuımohi!kullanımınıeaydırnsakiçin var dan yapıiarıyıkarken, Istanbul ‘dakarayollarının tılaşutrın; t— da payı yüzdedoksan dolayında olmasına karşın, çık ciddi tehlikeleri de göz ardı edilerek ve Tarihi Yarııuadayıçiğnernesiumursanınayarak,günde 76 000 otomobilin Buğaz’ıtünelle geçehilmesi aınacıyla 55 km.lik bir bağlantı yapılıyor.Buda yeterli görülmüyor olmalı ki, 3. köprüde ısrarıedilınekredir.Sanırsınızki, Istanbul’un uılaştırmasındatek sorun Boğaz geçişidır. Istanbul ulaştırmasıbütünüyle ağır bir sorunu yaşıyiir. Boğazgeçişi’nin toplam taşımad;ıkipayı yüzde 10 düzeyindedir. Boğazgeçişi yeni karayolu kapasitelerin etkilerine ilişkinsüreç açısındanilginçbirörnekrir. 1973’deaçılan Boğaziçi Kimprüsü’nün1996yılında doygunlıığa erişebi— leceğiöngörülmüştü.Ancak, henüz 5 yıl taınamlanmaJan2. köprü tartışılmayabaşlanmıştı. 1978’Je2. köprününyapılahilirlik (fizibilite) etüdü üzerinde Bayındırlık Bakanlığı’nca (o tarihlerde Karayolları BayındırlıkBakanlığı’nabağlıidi) benimle birlikte onlarcauzmanın katıldığıbir toplamı Jiizenlenmişti. Bu erütte, açıkçı ifadeedilmeden,2.köprüye ek olarak3. köprünün haberi dc veriliyordu. Fatih Sultan Mehmet Köprüsü1988yılında işletmeyeaçıldı,kısa süredeonun da kapasitesınırınadaymnıldı. Şu anda Boğaz geçişindekapasite yetersizliğinedeniyle kıstmrılmışbir talep söz komısudıır.Son yıllardaBoğazıgeçen taşıt tr;ıfiğigiderek azalan bir artiş gösteriyor. Istanbul’un Ulaştırma Ana Planını hazırlayan Japon grubun etütlerinegöre, önemli yeni bir kapasiteyaralı lmaınası durunıundatrafikte yüzde elli artışbeklenirken,yeni kapasiteoluşturulmasıdurumunda yüzdeyüzellibir artış beklenmektedir. Yani Boğaz’aüç köprüdeğil beş köprüde yetmeyecek,üstelik trafikte aynısıkışıklıksürecektir. Gündemdeki 3. köprüye gelince, bu köprü zaten kentsel ulaşıınla ilgilideğildir.Transit trafik için yapı— Lıcağıve bu trafiğiüstleneceğiiçın kentsel ulaştırmayı, daha doğrusutrafiğirahatlatacağı ilerisürülmektedir. Sonzamanlarda,biroldubittiiçindetoplumundikkatindenkaçanbirçokulaştırma yatırımıgerçekleştiriliyor.Kimileriiçindefırsatkollanıyor.Bunlarmilyarlarcaliralık,gereksiz, yararıbiryanazararlıolabilecekyatırımlardırIl].Benzeriyanlışyatırımlarınbirçok özelliğinitaşıdığıiçin,3.köprüirdelemesigenelanlamdaaydınlatıcıolabilir.3.köprüplandan çokyöneticilerineğilimlerineveisteklerinebağlıolarakgündemegeldi.IstanbulBüyük ŞehirBelediyeBaşkanıiken 3.köprüIstanbuliçincinayettir...”diyen Başbakan’ın,bugünkentinsonormanvarlığınınvesuhavzalarınınyüreğinesaplanan3. köprününenkararlısavunucusuolmasıilginçvedüşündürücüdeğilmi? 1968yılındayerleşimve doğalbitkiörtüsü 13 fikıo birtn ruınnı y;ıtırı / san d sel bi yılıni eti ge geçti 4kıt K olum SM kiinun muş yu süt cakrı ınası ırdele Il ğerle gıder l;mıııı N şullar rıınla dırl,ır ğerle Veril ne je vi.’ lar etütlm luın 1 süreç N dığı Belin Güze Büyü belin Is 3 . değı1 . rını y tarihi alanI ;ıçıkç B kmğia ınuş s gerek, delmi 2000yilındayerleşim vedoğalbitkiörtüsü c c-.J t