Katalog

YavuzNutku Uzerine (.1’? ç 9 BuözetyazıNutku’nunğrencisi e Yeditepe v Üniversitesi Matematik Bölümü ğretim ö ö üyesi Hasan Oümral’ın, Nutkuanısına yayımlanankitabındanözetlenerekalınmıştır. azıda Y Nutku’nunilimeümkatkıları t belirtilmektedir. sadeceyazının Biz b Nutku’nun anlatan kişiliğini kısımlarını yayımlıyoruz... Dr. YavuzNutku, Einstein ‘in gravirasyon kurarnınaBcMNminisüpcruzayı, harmonikgönderim NutkuHalil Şizünıü, topolojik kütleli çözümler ve K3 instantonu çalışmaları formulasyonu, önemli ve kalıcı katkıları olan bir matenıatikscİ (izikçimizdir. Ana hedefinde olan gravitasy ın gibi olarak çalıştığı denk!emine yak denkkmlerine, özellikle K3 ınstantonu ile laşımında, tamçözidehiİir sistemler kuramı yeni birsınıfhidrıdinamik tür denklemler!e başlayarak geliştirdiğiözgün tekniklerikullanmiştir. Kendisini tanıyanların hemfikir olduğu ayrıcalıklı ı’e etkileyicikişiliğinin,çalışmatarzına ve bilimselyapıtlarınayansıyanbazıözelliklerindende;1] sözernıek amacındayım. % ‘ı. 1 Yavuz utku eNutku ilesininırrı N v a s Kimlik: Yavuz Nutku 3 Şubat 1943’dcIstanbul’da doğdu. Babası, Türkiye ilkmodem Cumhuriyeti’nin gemilerini tasarlayan,ITU Gemi inşaat Fakültesi’nin kurucularından Ord. Prof. Dr. Ara Nutku, annesiöğretmenNaciye Nutku’dur.1700’Iü yıllarakadar oluşturduğuaile ağacı web sitesinde görülebilir 111,121. veAtaNutku NaciyeNutku Berkeley’deki California UniversitesiFizikBölünıünden lisans ve Chicago UniversitesiFizikBölümünden doktora (1969) derecelerinialdı. Araştırma alanları gravitasyoneldalgalar, gravitasyonel insrantonlar, ik kütleli gravitasyon kuranıları, topoloj s tamçözülebilir istemlerve denkleınleridir. Uluslararası Genel Rölativite ve A Gravitasyon Topluluğu, ürkiyeBilimler kademisi T ve AmerikanFizikDerneğiüyesidir. Süleyman Nutku BÜYÜK PROBLEMLE BIR UĞRAŞ Yavuz Nurku hastalığınınsonlarınadoğru K3 üzerineçalışıuaktaydı. endisiyle problemi K çalışmak de isteyenlere bunu önermektedir.Günün sonundaK3 hakkındaöğrendiklerımiz, boyuncaYavuz’unu b gün konudaki tavrını açıklar niteliktedir: Yaşamıınızın inatçı büyük bir kısmını çözümüneharcayacağımız veya en azındanbirliktegeçireeeğimiz roblemlerimizin p seçimi önemlidir. avuz’un,bu yazının yazanna kariyerinin Y başlangıcında yazdığıbir mektupta da söylediğigibi bir “hayatkere yaşanıyor,ve O’nda da herşeyi yapmak kabil değil.” Görüyoruzki; Yavuzyaşamıboyunca sadece denklemlerinin önemli çüzümlerini gravitasyon bu hedef için tamçöziilehilir istemlerile s hedeflemiş dinamik sistemlerinçokHamiltonluyapılarınada katkıda bulunmuştur.Gravitasyondenklemieri,geleneksel deyişle “kuşungözü”dür. Kuşungözü: “Günlerdenbirgün ülkenin birinde en iyi avcıyı seçmek üzere bir yarışma düzenlenmiş. Aralanndabir prensinde bulunduğu iyiavcıları tüm Once kuralları anlatmışlar: size bir hedef toplamışlar. Okunuzugeripbizeneler gördüğünüzü göstereceğiz. oku Ilkavcıdan anlatacaksınız, bırakmayacaksınız. belirli bir ağacın dalına konmuşbir kuşungözünenişan almasını gördüklerinianlatmasını istemişler. ve Avcı, ilkolarakkuşungözünü,sonra sırasıyla kuşu, konduğudalı,yaprakları, iğerdalları,ağacı vbtarif d Tamam demişler,sıradakigelsin.Diğerleride etmiş. gördüklerini derece ayrıntılı olarak anlatmaya son Sonundasıraavcı prensegelmiş.Kıışungözüne başlamışlar. 1 nişan al demişler.Almış.Anlar demişlerne görüyorsun Prenskuşun gözünü görüyorum demiş.Başkademişler. Kuşungözü! emiş.Israrla d başkabirşey görüpgönnediğini sormuşlar,prens de ısrarlakuşun gözündenbaşka birşey görmediğinisöylemiş.Prens en iyi avcı seçilmiş.” . da nereyevaracağıbilinmeyenproblemlerle uğraşmadıkları gibi,kendileriyleçalışanlarında böylebir yola g sapınalarına asla izinvermeyeceklerini östenneleridir. Hatta size, bana yapıldığı gibi, problemi reddetme hakkınızolduğunubile süyleyebilirler. ubir tuzaktır. B b Ancak,kuşungözündenbaşkaşeyleretakılmak, ir daha büyükbir tuzaktır. doktora öğrencisiiçin DEMEK Yasaksözcük Ore yandan çalışılanproblemin, uydurabileceğiniz çeşitli nedenlerle, çözül(e)mediğini en savlamakherhalde Yavuz’a apılabilecek büyük y hakaret olur. “Olmuyor” Yavuz’un sözcüğü lüğatında yoktur ve kullanılması O’nu sinr le n d iri t. i Yapılacak tek şey problemı beni mseme k, Robinson Yavuı kongrülansları, Nutku’nun hatta onunla yıllarcaalışma dasını o “ süsleyensanat” ç birisi! çizim özdeşleşmekdir.eserlerinden Buradaki ait. d ö Saygılı’ya (Bir iğer rnek Bu durumda Kamuran Atatürk’ün Latinharflerini ğrettiği halka ö çözümün bur çokbılınenesımdır.) lunmaınası hemenemen olanaksızdır.Çünkü, çözümüolası h NUTKUAİLESİNİN SIRRI c.’J so1 Nutku ailesiüç kuşaktır ülkemizde denizcilik,müzecilik, gemi inşaatı,edebiyat,felsefe,gravitasyonve ramçözülehilir sistemler konularındaöncülük ve atılım yapmaktadır.Bu yazıyı, gravitasyonkuramına öncülük eden, son kuşak Nutkulardan Yavuz Nutku’nun29Nisan 2004tarihindeGölcük’tedonanma suhaylarınayaptığıbir konuşmanınson bölümüyle bitirmek istiyorum.Yavuz,DenizMüzesininkurucusu,dedesi Süleyman Nutki ya da kullanılan adıyla,Nutku Bey’in,eşi Firuzehanım ve oğullarına4 Ağustos 1909tarihinde Mısır’daPort Said’den yazdığıbirmektubaatfen şöylediyor: “Bumektup aileınizin belkemiğini eder ve takdir edileceğinisanıyorum ki ben de teşkil bu hedefe katkıda bulundum.Nutku Beyinmektubunu günümüz Türkçesine kazandıran babam Ara’dır.Nutku Bey yazmış ki: Efendi oğullarını, Görüyor ve anhyorsunu: ki babanızsize istedikkrini:i alabilmek için denizlerde çalışıyor, çzıbalıyor. e Rahatın, aramıyor, tralmızdadalgalarkabarıyor, ürlüyor,ı’ah g hücum ediyorlargemimize.BabanızhLpsizidüşünüyor.Bir şice olarakeve dönecekve gün gelecek babanızçok daha yaşlanmış sizegüzelşeyler,maymun,papağan,kuşlar,yenıişlergetirecek. (gerçektenkısasüresonra Istanbul’abir maymun gönderilmiştir! ğ2j)Sizde onun yanınaoturupokuduğunuz kitaplardan babanım anla .caksmız. öğrendikkrinizi Çalışmanıış öğrenmemiş olanlaro zamanutanırvebabasınınyüzünehakanıa. Şimdiçok çahşınız. Nutku”. PROBLEME ASIL BuhikayeYavuz’unoktora danışmanı Chandra d tarafindan, çalışması erekenasılproblemin g çözümüne hizmet etmeyenalanlardagezinıneye başlayandoktora öğrencilerine anlatılırınış.Birincidefa anlaşılmazsa, sanki ikincisi, ilk defa anlatılıyormuşgibi,ayrıntılı olarak tekraranlatılırmış.Uçüncüanlatım,artıkbizimseninle yollarımızı ayırmamızgerekiyor anlamına gelirmiş. Ben iki kere dinledim. Buradaki temel mesaj, ne ne dc Yavuz’un şahsen kendileri, yüzeysel, birbiriylebağlantısız,günü kurtarmayayönelikya kilitli kasasındadır. görülmeyen problemlerzaten Yavuz’un son derece açık,anlaşılır ve özlü Çalışılacakprohlenıi olarak ortayakoyar,kaynakçavermekten olabildiğince kaçınır.Sanınmbununen önemlinedeni,günümüzde daha çok nicelik gözetenakademikölçütlerden ve kimi g yazarlarınözgünçalışıııaları özardıetmesinden bilimselliteratürün çözümbulma aşamasındapek dolayı, fazlayararıolmayacağı üşüncesidir. Nitekim,Yavuz’un d ve aynıproblemikaynakça göstererek göstermeden haberiolmayanın verdiği k problemi kişilerden, ayııakçadan çözdüğüde bir vakıadır. KAYNAKÇA Ancak, problemi bir kere çözdüktensonra o kaynakçnlara ulaşmakve atıfta bulunmakartık bir insanlık borcudur.Sayıcapek fazlaolmayanmakalelerimin incelemeaşamasındahakemlerden“literarürüiyi biliyor” şeklindeövgüler alan birisi olarak, benim bu ve bildiğim, zgün bir sonuçhulduğunuzda, öğrendiğim ö