Katalog

O K U R L A R A TüYAP 3. Adana Kitap Fuarı bu yıl 12-17 Ocak 2010 tarihinde TÜYAP fuar alamnda yapüacak. Altı gün boyunca yazar, gazcteci ve bilim insanla- n, düzenlenen etkinlik- lerle Adanalı kitapsever- lerle bir araya gelecek ve kitaplarını imzalayacak- lar. Sayfalarımızda Ada- na Kitap Fuarı etkinlikle- ri ve katılıma yayınevle- rinin adları yer alıyor. Adanalılarm iyi bir kitap fuarı geçirmelerini diliyo- ruz. Paleontolog değilseniz veya genel kültüre, tarih öncesine özel ilginiz yok- sa dinozorlar hakkındaki temel bilgilerinizi herhal- de popüler kültürde son 10-15 yıldır edindikleri yere borçlusunuz. Daha çok temel bilgiye ulaş- mak ve bu bilgileri öyle hiç de sıkılmadan edin- mek için usta çizer Müm- taz Arıkan'ın 'Dinozor Küabı'nt okumantzda fayda var. Arıkan, okur- ları renkli, yetkin çizim- leri eşliğinde yahn bir bilgi bombardımanına tutuyor. Gamze Akde- mir, usta çizer Mû'mtaz Arıkan ile Dinozor Kita- bt'nı konuştu. însanoğlu Albert Ca- mus'nün ölümünün ü'ze- rine elli yıl devirdi. Ki- tapları hâlâ okunuyor, kahramanları ve yaşamı tartışılıyor. Özellikle ah- lak ve insan anlayışı, olup bitenlere belli ölçü- de yön verıyor. Camus, "absürd" diyerek, başkal- dırarak insanltğa seslen- di; kendisinden geriye kalan eserleriyle seslen- meye de devam ediyor. Ali Bulunmaz, tüm yapıt- ları ve yaşamına dönük bir yazıyla Camus ile ye- niden bulusmamızı sağlı- yor. Bol kitaplt günler... JURHANGUNAY e-postn: turhangunay@cumhuriyct.com.tr cumkitap@cumhuriyet.com.tr LuisAragon'dan ElsanınCözleri 1 Luls Aragon'u "Mut- lu Aşk Yoktur" ve "Elsanın oözleri" şl- Irleriyle tanınz. Onun şilrlerinde Elsa Trlolet Fransa'yla adeta örtüşür. Elsa, Aragon'un şilrlerln- den tammyor olsa da, o aynı zamanda yetenekli bir yazar ve çevlrmendlr. Ara- gon'un Elsanın Cöz- /e/fkltabındayer bulan şllrler, iklncl Dünya savası sonra- sında kaleme alınır. Kltapta Fransa'nın işgallne ve faşlzme karsı dlreniş şlirieri de yer bulur. El- sanın Gözleri Mtabı- nın tamamını llk kez Kırmızı Yayınlan okura ulaştınyor. Louls Aragon (3 Eklm 1897-23 Aratık 1982) 'Gözyaşlan birbirine benzer1 • RozerinDOĞAN iir en çağdaş anlamıyla dopdolu bir yaşamın, acdarın, mutlulukların dışa vurumudur. Bir parça kederli, her şeyi olduğu gibi gören, yaşam üzeri- ne derin gözlemlerin ifadesidir çoğu kalem- de. Tıpkı Luis Aragon'da olduğu gibi. Ara- '*f>; gon; (3 Ekim 1897-23 Aralık 1982) şiirleri- nin yanı sıra romanlar kaleme almış ve gaze- tecilik yapmıştır. Şüphesiz onun bir komünist ol- duğunu da eklemezsek onunla ilgili yazdığımız her şey eksik kalır. Gelmiş geçmiş en güzel aşk şiirini kim yazdı? Bu tartışılabilir ama; "Mutlu Aşk Yoktur" şiirinin dillere pelesenk olduğu yadsınamaz. îşte bu unu- tulmaz şiirin yazarı Luis Aragon'un Elsa'nın Göz- leri adlı şiir kitabı okurla yeniden buluştu. El- sa nın Gözleri, yazarın sevgilisine ve onun silue- tinde Fransa'ya yazılmış şiirlerden oluşuyor. "Bu akşam paramparça oldu evren ansızın/ kor- sanların ateşe verdiği kayalıkta/ baktım deniz üs- tünde ışıl ışıl yanmakta/ Elsa'nın gözleri o gözleri Elsa'nın." Bulup bulup yitirilen. Yitirdikten sonra tekrar bulunan. Aşkı bundan daha çok ne besleyebilir ki. 40 yıl süren bir aşk dile kolay. Belki de aşkın sihri buydu. Bulup bulup yitirmek. Yoksa 40 yıl nasıl sürerdi. Kim bu dizeleri yazdıran bir aşkın kahramanı olmak istemez ki. "Bu radyumu uranyum taşından elde ettim/ yak- tını elimi onun yasak alevinde ben/ sen ey cennetim benim yüz kez bulunup yiten/ göz- lerin Peru'm benim Hint'teki altın kentim." FRANSIZ DİRENİŞİNİN SEMBOLÜ Aragon ve Elsa, bu ayncahklı aşkın iki kahramanı, birbirlerini bulur. Elsa, devrim- ci fikirlerin egemen olduğu Rusya'dan ko- pup gelir. Aragon'la tanışır ve hayatının aş- kını onda bulur. Aragon onunla tanıştıktan sonra Komünist Parti'ye üye olmakta geçik- mez. îkisi de daha sonra Nazi karşıtı hare- ketin oluşmasında etkin rol oynayacaklar ve çok geçmeden Fransız direnişinin sembolü haline gelecektir. Bir yanda direniş türküle- ri, bir yanda sevdiğinin yeşil hareli gözleri Aragon'a o unutulmaz şiirler yazdırır. Elsa Triolet Moskova doğumludur. Genç bir kızken Mayakovski'den etkilenir. Fakat talihsizlik bu ya Mayakovski, Elsa'nın kız kardeşi Lili Brik'e âşık olur. Elsa da Fransız bir subayla evlenip kendini ve yüreğini sür- günlere yollar. Önce Tahiti, ardından da 1920'lerin hareketli Paris'ine gider. 1928'de, Montparnasse'ta Aragon ile tanı- şırlar. Tanışma o tanışma, bir daha hiç ay- rılmazlar. 40 yıl süren bir aşkla ve Ara- gon'un şiirleriyle Elsa ölümsüzleşir. Aragon şiirle- 40 yıl süren bir aşkla ve Aragon'un şllrlerlyle Elsa Troilet ölümsüzleşir. rinin yanına bir de Elsa'ya yazdığı şiirleri koyar. "Bu akşam paramparça oldu evren/ korsanların ateşe verdiği kayalıkta/ baktım deniz üstünde ışıl ışıl yanmakta/ Elsa'nın o gözleri o gözleri El- sa'nın. " Mayakovski'nin şiirlerini Fransızcaya ilk Elsa çevirir. Bir süre yaşadığı Tahiti'den, Viktor Shlovsky'e mektuplar yazar. Bu mektuplar Ma- xim Gorki tarafından çok beğenilir ve Rusça bir kitapta toplanır. Savaş sona ermek üzereyken, 1944'te "Le Prenıier Accroc Coûte Deux Cents Francs" adlı öykü kitabıyla Fransa'nın prestijli edebiyat ödülü olan "Le Prix Goncourt"u kaza- nan ilk kadın yazar olur. MUTLU AŞK YOKTUR Elsa 1970 yılında bu hayattan ayrıldıktan sonra Aragon, eşinin çekmecelerini boşaltıp düzenler. Üzerinde yakın ve uzak çevrelerinden erkek isim- • lerinin bulunduğu bir liste bulur. Bunların El- sa'nın sevgilileri olduğunu düşünür. Bunu, mutlu aşk yoktur diye de değerlendirebilirsiniz: "Ya yır- tık kalbimizden şu bizim baştan sona/ acı çiçekle- rini kim gelip de sökecek." "Gözyaşlan Birbirine Benzer" şiirinde belirttiği gibi her aşkta gözyaşı vardır ve birbirine benzer: "Bu külrengi fayanstan meleklerin/ boğuk hıç- kırıklarm bu külrengi göğünde/ o Mayence günle- rin anısı bende derin/ peri kızları vardı ağlayan Kara Ren'de/ (...)/ içtim kirazların ben o saydam içkisini/ fisıltıyla edilmiş tüm yeminleri içtim/ neydi kiliselerin saraylarm görkemi Şu dünyadan haberim yoktu daha pek genç- tim." Elsa 'nın Gözleri kitabmda yer bulan şiirler, Ikinci Dünya Savaşı sonrasında kaleme alınır. Ki- tapta Fransa'nın işgaline ve faşizme karşı direniş şiirleri de yer bulur. Sevdalılar dört yüz yıl bekleyip durdu öyle/ ba- lık tutmaya çıkmış balıkçılar örneği/ tüm dört yüz yıl onlara dönük sözlerim şöyle/ hiçbir şey değiş- medi aynı insan yüreği/ her zaman gölgeler var her zaman kötü günler/ bütün ıssız yoÜarda göv- demizin gittiği/ Fransa ile sevda aynı yaşlan dö- ker/ görülmez hiçbir şeyin şarkılarla bittiği." Sevda ve Fransa. lkisi aynı gözyaşları döker. Tıpkı "Dünkerk Gecesi" şiirindeki şu dizeler gibi: "Fransa çekti gitti parça parça kendini/ ayağı- mız altında yırtık bir bez bfçimi/ yosunlara karışır denizdeki ölüler/ papaz takkelerine benzer devrik gemiler." • Elsa'nın Gözleri/ Louis Aragon/ Çeviren: Hü- seyin Demirhan/ Kırmızı Yayınlan/ 228 s. TAP Imtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına llhan Selçuk<> Genel Yayın Yönetmeni: ibrahim Yıldız 0 Yayın Yönetmeni: Turhan Günay 0 So- rumlu Müdür: Miyase llknurOGörsel Yönetmen: Dilek Akıskalı ; Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. Oldare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- Istanbul, Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0(212) 343 72 64 0 Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri, Hoşdere Yolu, 34850 Esenyurt - ISTANBUL. 0 Cumhuriyet Reklam: Genel Müdür: özlem Ayden/ Reklam Mü- dürü: Eylem ÇevikOTel: 0 (212) 25198 74-75-0 (212) 343 72 740Yerel süreli yayın 0 Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 1038 S AYFA 3