Katalog

CMYB C M Y B 3 OCAK 2010 PAZAR CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11dishab@cumhuriyet.com.tr 10 Türk İran’da gözaltına alındı HAKKÂRİ (AA) - Hakkâri’nin Yüksekova ilçesi Esendere Sõnõr Kapõsõ’ndan 31 Aralõk’ta İran’a giriş yapan 10 Türk esnaf, İran güvenlik güçlerince gözaltõna alõnarak araçlarõna ve pasaportlarõna el konuldu. Hakkâri Valisi Muammer Türker, “İranlõ yetkililer Türk vatandaşlarõnõn akaryakõt kaçakçõlõğõ nedeniyle gözaltõna alõndõğõnõ belirtmiş. Biz asõl sõkõntõnõn geçtiğimiz hafta Yüksekova’da taşlanan İran yolcu otobüsünden kaynaklandõğõnõ biliyoruz. Vatandaşlarõmõzõn serbest bõrakõlmasõ için girişimlerimiz devam ediyor” diye konuştu. Kürt yönetimi silahlanıyor ERBİL (ANKA) - Irak’õn kuzeyindeki yerel yönetimin yakõn bir süreçte tank ve helikopter satõn alacağõ bildirildi. Irak’õn kuzeyindeki yönetimin Peşmerge Güçleri Sözcüsü Cebbar Yaver “Kürdistan Bölgesel Yönetimi” ile Irak Savunma Bakanlõğõ arasõnda, bölgesel yönetimin her iki ayda bir bağõmsõz olarak silah satõn alabilmesi konusunda anlaşma yapõldõğõnõ açõkladõ. Yaver, Bölgesel Kürt Yönetimi’nin silah satõn alabilmek için Irak Savunma Bakanlõğõ’nõn bütçe temin etmesini beklediğini de ifade etti. İslamcılara yardım iddiası Dış Haberler Servisi - Kuzey Kafkasya’nõn Dağõstan bölgesindeki İslamcõ militanlarõn Türkiye, Gürcistan, Azerbaycan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden maddi yardõm aldõklarõ öne sürüldü. Rus NTV kanalõ iddialarõnõ, Federal Güvenlik Servisi tarafõndan Dağõstan’da 31 Aralõk’ta düzenlenen operasyonda ele geçirilen not defterine dayandõrdõ. Haberde, bu paranõn, silah, tõbbi malzeme ile araç alõmõnda harcandõğõ belirtildi. Kasapyurt kentindeki operasyonda, aralarõnda Dağõstan’daki dinci grubun lideri Umalat Magomedov’un da bulunduğu 4 kişi öldürülmüştü. ‘2010’da savaş çıkacak’ kehaneti SOFYA (AA) - Bulgaristan’da halkõn büyük bölümü, bu yõl yeni bir dünya savaşõ çõkacağõna inanõyor. Bulgarlarõn yüreğine 3. dünya savaşõ korkusunu salan ise “İki çelik kuş kulelere çarpacak, gökyüzü aydõnlanacak” (11 Eylül saldõrõlarõ), “Amerika’nõn 44’üncü başkanõ siyah olacak” (Barack Obama) gibi pek çok kehaneti doğru çõkan ünlü Bulgar kâhin Baba Vanga (Vanga Nine). 1996 yõlõnda vefat eden Baba Vanga’nõn kehanetleri Bulgar hükümeti tarafõndan kaleme alõnarak saklanmõştõ. Abbas geliyor GAZZE (AA) - Filistin Yönetimi Başkanõ Mahmud Abbas, 6-7 Ocak tarihlerinde Ankara’ya resmi ziyarette bulunacak. Abbas’õn, Cumhurbaşkanõ Abdullah Gül ile görüşeceği, barõş sürecinin yeniden başlatõlmasõ ile ilgili değerlendirmelerde bulunacağõ kaydedildi. Abbas’õn Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Dõşişleri Bakanõ Ahmet Davutoğlu ile de görüşmesinin planlandõğõ bildirildi. Filistin Devlet Başkanõ, Türkiye’den önce pazartesi günü Mõsõr’da Cumhurbaşkanõ Hüsnü Mübarek ile bir araya gelecek. BERZA ŞİMŞEK Arap Demokrasi Vakfõ Genel Sekreteri Mohsen Marzouk, Arap dünyasõnda demokratikleşme sürecinin gerilemekte olduğunu kaydederek, “Arap ülkelerinde demokrasinin yerleşmesinden yana olmayan Batı ülkeleri yerine Türkiye’nin demokratikleşme çabalarına destek olabileceğini” söyledi. İstanbul Kültür Üniversitesi Küresel Siyasal Eğilimler Merkezi (GPoT) ve Arap Demokrasi Vakfõ’nõn ortaklaşa düzenlediği Arap - Türk Diyalog Forumu’na katõlan Tunuslu aydõn, Ortadoğu’daki gelişmeler ve Türk-Arap ilişkileri ile ilgili sorularõmõzõ yanõtladõ. - Arap dünyasında demokratikleşme süreci ne aşamada? MARZOUK - Hiçbir olumlu gelişme yok, tam tersine geçen yõllarda demokrasiye geçiş sürecinin ilk adõmlarõnõ atan ülkelerde bile gerileme var. Arap ülkelerinin çoğu siyasi krizle boğuşuyor. Sivil toplum örgütleri siyaset sahnesinden dõşlanmõş durumdalar. Özgür ve açõk seçimler yok. Siyasi güç bir grup elitin elinde toplanmõş vaziyette. Cumhuriyetle yönetilen ülkelerde siyasi liderler koltuklarõnõ oğullarõna ya da akrabalarõna devretme derdinde; bu nedenle açõkça monarşiyle yönetilmeyen ülkelerde bile fiiliyatta monarşi hüküm sürüyor. - Demokrasinin önündeki engeller neler? - Birincisi; sivil toplum zayõf olduğu için siyasi liderler üzerlerinde sokağõn baskõsõnõ hissetmiyorlar. İkincisi; İsrail - Arap çatõşmasõndan dolayõ Arap ülkelerinin liderleri “Önceliğimiz demokrasi değil, işgal altındaki topraklarımızı özgürleştirmek” diyorlar. Üçüncüsü; bölgedeki yabancõ güçler, Arap ülkelerinde demokrasinin yerleşmesinden yana değiller. Batõ, hükümetlere demokrasi yönünde aşama kaydetmeleri için baskõ uygulamõyor. Tabii ki her ülkede bütün nedenler aynõ değil. Körfez ülkelerinde petrol ve doğalgazdan gelen gelir, ülke liderlerine her türlü siyasi krizi vatandaşlara zenginlik dağõtarak ya da yatõrõm yaparak aşma şansõ veriyor. - Türkiye, Arap dünyasından nasıl görünüyor? - Kimi Arap liderleri için Türkiye’nin demokrasi serüveni çok heyecan verici olmayabilir ama bazõlarõ, özellikle sivil toplum örgütleri, Türkiye’nin tecrübelerinden faydalanmak istiyorlar. ‘Din adamlarını göndereceğiz’ Arap Demokrasi Vakfõ olarak bölgedeki sivil toplum örgütü yöneticileri ve Türkiye’deki meslektaşlarõ arasõnda değişim programõ başlatacağõz. Ayrõca bölgedeki dini liderleri, İslamõn nasõl daha demokratik olabileceğini görmeleri için Türkiye’ye göndereceğiz. Bu deneyim, radikal İslamõn azalmasõna da yardõmcõ olabilir. Türkiye’nin etrafõnõ çeviren Arap ülkelerinde demokrasinin yaygõnlaşmasõ, bölgedeki rolü açõsõndan Türkiye için de bir kazanç olur. Arap ülkelerinin demokratikleşme sürecinde, Batõ ülkelerindense bölge ülkeleriyle ortak değerleri paylaşan Türkiye’nin siyasi nasihatlerde bulunmasõ daha olumlu olur. Türkiye’nin tecrübesi kitaplarda yazõlmalõ, enstitülerde kurumlaşmalõ ve burslarla yaygõnlaşmalõ. - Irak’ın parçalanmasının bölgeye ne gibi etkileri olur? - Irak’ta kimin kiminle savaştõğõ çok karõşõk bir konu. Irak’ta El Kaide’nin varlõğõnõn yanõ sõra Suudi Arabistan İran’a, Suriye Mõsõr’a karşõ savaşõyor ve bir yandan Iraklõlar ABD’ye direniyor. Kõsacasõ Irak, komplo topraklarõ. Irak güçlü komşularla çevrili durumda. Türkiye-İran diyaloğu bu noktada çok önemli, çünkü İran da bölgenin önemli bir aktörü. Türkiye, İran ve Arap ülkeleri ne yapõlmasõ gerektiği konusunda bir anlaşmaya varmayõ başarõrlarsa, hem Irak’õ parçalanmaktan kurtarmõş hem de Irak’taki siyasi tsunaminin sonuçlarõna katlanmaktan korunmuş olurlar. Hz. Muhammet’i küçük düşürücü karikatürleri tepki çeken Danimarkalõyõ polis kurtardõ Karikatüriste baltalõ saldõrõ Dış Haberler Servisi - Çizdiği Hz. Muhammet karikatürleriyle Müslüman dünyada tepkiyle kar- şõlanan karikatürist Kurt Wester- gaard’a saldõrõ girişimi son anda engellendi. 28 yaşõndaki bir Somalili, önceki gün akşam saatlerinde Westerga- ard’õn Aarhus’teki evine pencere ca- mõnõ kõrarak bõçak ve baltayla gir- meye çalõştõ. Bunun üzerine Dani- markalõ karikatürist, 5 yaşõndaki torunuyla birlikte evindeki özel gü- venli odaya sõğõnarak, polisi alarma geçiren bir düğmeye bastõ. Alarmõ alan güvenlik güçleri bir- kaç dakika içinde olay yerine gitti. Polis, kaçmak üzere olan ve bir po- lise elindeki baltayla vurmak isteyen saldõrganõ dizinden ve elinden ya- raladõ. Tedavi için hastaneye götü- rülen saldõrganõn hayati tehlikesinin bulunmadõğõ bildirildi. Westergaard, Danimarka’da ya- yõmlanan Ritzau gazetesine, saldõrganõn, saklandõğõ odanõn ka- põsõnõ kõrmaya çalõştõğõnõ, ancak başaramadõğõnõ belirterek, kötü bir Danca ile konuşan saldõrganõn “ge- ri döneceğini” söylediğini anlattõ. Takip altındaymış Saldõrõnõn “terör bağlantılı” ol- duğunu söyleyen istihbarat teşkila- tõ PET’in Başkanõ Jacob Scharf, saldõrganõn Somali’deki radikal din- ci El Şebab örgütü ve Afrika’nõn do- ğusundaki El Kaide militanlarõ ile ilişkisi olduğunu ve kara kõtadaki te- rörist faaliyetlerde de yer aldõğõnõ ile- ri sürdü. Scharf, Danimarka’da oturma iz- ni bulunan Somalili saldõrganõn ül- kede faaliyet gösteren bir terörist şe- bekenin üyesi olduğu gerekçesiyle PET tarafõndan uzun süredir izlen- diğini de kaydetti. Kimliği açõklanmayan saldõrgan cinayete teşebbüs suçlamasõyla yar- gõ önüne çõkarõlacak. Westergaard’õn Hz. Muhammet’i kafasõnda fitili yanan bir bomba ile tasvir ettiği karikatürü, diğer 11 karikatür ile birlikte ilk kez 2005’te Danimarka gazetesi Jyllands Pos- ten’de yayõmlanmõştõ. Daha sonra karikatürlerin, “ifade özgürlüğünü savunma” adõna baş- ka ülkelerde de yayõmlanmasõ, İslam dünyasõnda kanlõ protesto gösteri- lerine yol açmõş, Danimarka bü- yükelçilikleri saldõrõlara uğramõştõ. Dinci terör örgütleri Westergaard’õ öldürene 1 milyon dolar vaat etmişti. 200 bin Müslümanõn nüfusun yüzde 3.5’ini oluşturduğu Dani- marka’daki Müslüman Birliği ise olayõ kõnadõ. Dinci militanlarla bağlantõlõ olduğu belirtilen bir Somalili, Danimarkalõ karikatürist Kurt Westergaard’õn evine balta ve bõçakla girdi. Polis tarafõndan yaralanarak yakalanan saldõrganõn, Somali’deki El Kaide terör örgütü bağlantõlõ gruplarla ilişki içinde olduğu ve takip edildiği belirtildi. BİRLİKLER KAYDIRILDI Yemen ordusu El Kaide’nin üzerine gidiyor Dış Haberler Servisi - ABD ve Suudi Arabistan tarafõndan desteklenen Yemen ordusunun, El Kaide terör örgütü militanlarõnõn üslendiği doğu kesimine yeni birlikler yolladõğõ bildirildi. Yemen hükümet yetkilileri, birliklerin, yõllardõr El Kaide’nin kontrolündeki Marib ve Cuf bölgelerine gönderildiğini duyurdu. Aden Körfezi’nin Afrika tarafõndaki Somali’de üslenen radikal dinci örgüt El Şebab ise ABD’nin Yemen’de saldõrõlar düzenlemesi halinde, bu ülkeye kendi silahlõ adamlarõnõ göndereceğini duyurdu. Yemen Dõşişleri Bakanõ Ebu Bekir el Kirbi ise topraklarõnda terörist unsurlara müsamaha göstermeyeceklerini söyledi. Yemen hükümeti, İngiltere Başbakanõ Gordon Brown’õn, bu ay sonunda Afganistan konusunda yapõlacak uluslararasõ konferansla eşzamanlõ olarak, Yemen’deki radikalizmle mücadele konulu bir toplantõ yapõlmasõ önerisine Yemen hükümetinden olumlu yanõt geldi. ABD yardımı artıyor ABD Savunma Bakanlõğõ’nõn Yemen’e yõllõk askeri yardõmõ, 2006’dan beri, 4.6 milyon dolardan 67 milyon dolara çõkmõş durumda. Bu miktara, gizli destekler dahil değil. Hollanda’dan ABD’nin Detroit kentine giden bir uçağõ düşürmeye çalõşan Nijeryalõ Ömer Faruk Abdülmuttalib’in patlayõcõ düzeneğini Yemen’deki El Kaide militanlarõndan aldõğõnõ söylemesinin ardõndan, Yemen’e Amerikan müdahalesi olasõlõğõnõn arttõğõ yorumlarõ yapõlõyor. Diğer yandan, Yemen’in Suudi Arabistan desteğiyle operasyonlar düzenlediği Şii milislerin sözcüsü Muhammed Abdülselam, saldõrõlar durursa diyaloğa hazõr olacaklarõnõ duyurdu. GÜNEY KIBRIS Rum kilisesi çözüm karşõtõ kitap dağõtõyor LEFKOŞA (AA) - Kõbrõs Rum Ortodoks Kilisesi’nin çözüm karşõtõ ücretsiz kitap dağõtmasõ tepkilere yol açtõ. Başpiskopos 2. Hrisostomos, eski Rum Merkez Bankasõ Yöneticisi Hristodulos Hristodulu’nun yazdõğõ, “Federasyon, Annan Planı ve Yeni Çözüm Planının Gebe Olduğu Ekonomi” isimli kitabõ kiliselere ücretsiz dağõtmasõ, en büyük iki Rum siyasi partisinin tepkisine neden oldu. Koalisyonun büyük ortağõ komünist AKEL Partisi Genel Sekreteri Andros Kiprianu, “İnananların kiliseye verdiği paraları, isteyen istediği biçimde kullanamaz” derken, ana muhalefet Demokratik Seferberlik Partisi’nin (DİSİ) Meclis Grubu Sözcüsü Hristos Purguridis, Hrisostomos’un mantõğõnõn birleştirici değil bölücü olduğunu söyledi. Başpiskopos 2. Hrisostomos, eleştiriler karşõsõnda kendini “Vatanın kurtuluşu için kilisenin tüm mallarını harcarım” sözleriyle savundu. Kitabõn yazarõ Hristodulu da dağõtõlan 10 bin kitap karşõlõğõnda Hrisostomos’tan 20 bin Avro para aldõğõnõ açõkladõ. Kitapta, müzakerelerde tartõşõlan çözümün, eğer kabul edilirse “Kıbrıs (Rum) ekonomisinin mahvolması anlamına geleceği” ileri sürülüyor. TUNUSLU AYDIN MARZOUK: Türkiye’nin öğütleri Araplar için önemli Mohsen Marzouk’a göre, Arap liderler için Türkiye’nin demokrasi serüveni heyecan verici olmasa da özellikle Arap dünyasõndaki sivil toplum örgütleri, Türkiye’nin tecrübelerinden faydalanmak istiyor. Katar merkezli Arap Demokrasi Vakfı Genel Sekreteri Marzouk, İstanbul’da Arap-Türk Diyalog Forumu’na katıldı. ‘Blackwater yargılanmalı’ Dış Haberler Servisi - Irak yetkilileri, ABD’de bir mahke- menin, en az 14 sivili öldürmek- le suçlanan özel güvenlik şirketi Blackwater’õn 5 çalõşanõ hakkõn- daki davayõ düşürmesini üzün- tüyle karşõladõklarõnõ kaydetti. Irak hükümet sözcüsü Ali el Deb- bağ, kararõn “adaletsiz ve kabul edilemez olduğunu” söyledi. Debbağ, Irak’õn, adõnõ “Xe Ser- vices” olarak değiştiren şirket hakkõnda adli yollara başvuraca- ğõnõ da sözlerine ekledi. Londra’daki Irak Büyükelçili- ği’nin sözcüsü Ali el Bayati, tem- yiz başvurusunun da reddi halin- de, davanõn ABD’de yeniden gö- rülmesi çağrõsõ yaptõ. Irak hükü- metinin eski ulusal güvenlik da- nõşmanõ ve meclisin dõş ilişkiler komisyonu başkanõ olan Muvaf- fak el Rubai ise davanõn Irak’ta görülmesi gerektiğini savundu. Irak’taki Amerikalõ diplomatlarõ korumakla görevli Blackwater ça- lõşanlarõnõn 16 Eylül 2007’de baş- kent Bağdat’õn bir meydanõnda aç- tõklarõ ateş sonucu Irak yönetimi- ne göre 17, ABD ordusuna göre 14 Iraklõ sivil ölmüştü. Olay, Irak - ABD ilişkilerini germiş ve Ame- rikan özel güvenlik şirketi çalõ- şanlarõnõn savaş bölgesindeki faa- liyetleri hakkõnda kafalarda soru işaretleri yaratmõştõ. ABD Yargõcõ Ricardo Urbi- na, Blackwater çalõşanlarõnõn davada geçen ifadelerini idari bir soruşturma sõrasõnda, işten atõl- ma korkusuyla verdiklerine hük- mederek davayõ düşürmüştü. Ur- bina, savcõlarõn uyarõlara rağ- men davayõ bu ifadeler üzerine kurduklarõna dikkat çekmişti. Pakistan’ın kuzeybatısındaki bir köyde voleybol maçı sırasında bomba yüklü araçla düzenlenen intihar saldırısında ölenlerin sayısı 96’ya yükseldi. Saldırıda yaralanan 100’den fazla kişinin de hastanelerde tedavi altına alındığı bildirildi. Patlamayla bölgede en az 20 binanın yıkıldığı, enkaz altından çok sayıda ceset çıkarıldığı da gelen bilgiler arasında. Polise göre intihar eylemcisi, saldırıda 300 kilodan fazla patlayıcı kullandı. Bölgenin polis şefi Muhammed Eyüb Han, can kaybının bu kadar yüksek olmasından köyün yetkililerini sorumlu tuttu. Han, “Yerel klinikte doktor bile yok. Köylüler, saldırıda yaralananları kendi araçlarıyla 30 kilometre mesafedeki Lakki Marvat’a götürmek zorunda kaldı” dedi. Saldırının olduğu Lakki Marvat, Taliban militanlarının Pakistan ordusunca ve yerel milislerce uzaklaştırılmalarına dek Taliban’ın güçlü olduğu bir bölge olarak biliniyordu. Saldırının, bölge halkının militanları uzaklaştırmak için kendi milis gücünü oluşturmasına misilleme olarak düzenlenmiş olabileceği belirtiliyor. (AFP) aliban 2010’u kanla kutladı Suudibakan:Ladin’inkõzõiçingörüşüyoruz Dış Haberler Servisi - Dõşişleri Bakanõ Ahmet Davutoğlu, Suudi Arabistan te- maslarõ çerçevesinde Suudi Dõşişleri Ba- kanõ Suud el Faysal ile bir araya geldi. Başkent Riyad’da yapõlan görüşmeden sonra iki bakan ortak basõn toplantõsõ dü- zenledi. Basõn toplantõsõnda, El Faysal’a, El Kaide terör örgütü lideri Usame bin Ladin’in kõzõ İman bin Ladin’in, Tah- ran’daki Suudi Büyükelçiliği’ne sõğõn- masõyla ilgili soru soruldu. El Faysal, bu- nu insani bir konu olarak gördüklerini be- lirterek “Bu temelde, İran hükümetiy- le görüşmeler yürütüyoruz” dedi. 17 yaşõndaki İman bin Ladin’in, bazõ kardeşleriyle, terör örgütü liderinin eşle- rinden biri ve 11 torununun tutulduğu bi- nadan kaçarak elçiliğe sõğõndõğõ bildiril- mişti. İngiliz gazetesi Times, Bin Ladin ai- lesinin bir bölümünün, 11 Eylül 2001’de ABD’de düzenlenen terör saldõrõlarõndan kõsa bir süre önce Afganistan’dan İran’a geçtiklerini yazmõştõ. İran Dõşişleri Bakanõ Manuçehr Mutteki ise sõğõnmacõ gencin kimliğinin tespit edilmesinin ardõndan ülkesine dönebileceğini söylemişti. KABİNEDE ÇATLAK - Afgan parlamen- tosunun dün yapılan kabine oylamasında, Devlet Başkanı Hamid Karzai’nin görevlerine devam et- mesini önerdiği Enerji ve Su Bakanı İsmail Han ile Adalet Bakanı Server Daniş onay alamadı. Karzai henüz Dışişleri Bakanlığı için isim önermedi. Bu arada, Karzai’nin Helmand vilayetinde yaklaşık 500 kişiye hitap ettiği sırada birkaç yüz metre uza- ğına iki roket düştüğü, olayda ölen ya da yarala- nan olmadığı bildirildi. (Fotoğraf: AP) TT