Katalog

kultur@cumhuriyet.com.tr SAYFA CUMHURİYET 30 TEMMUZ 2009 PERŞEMBE 16 KÜLTÜR CMYB C M Y B Bir çõnar daha gitti Öykücü, romancõ, araştõrmacõ Demirtaş Ceyhun, dün tedavi gördüğü Alman Hastanesi’nde yaşamõnõ yitirdi Türk edebiyatõnõn önde gelen yazarlarõndan Demirtaş Ceyhun, 75 yõllõk yaşamõna pek çok öykü, roman, inceleme, gezi ve anõ kitabõ sõğdõrdõ. Demirtaş Ceyhun, 50 kuşağõ içinde ay- rõ bir damardõ. Adana’dan getirdiği kültürle anlaşõlõr bir öykünün ve romanõn toplum- cu ve ulusalcõ ürünlerini verdi. Kültür em- peryalizmine karşõ duruşu da önemliydi. Kü- çük bir ayrõntõdan başlayõp, geneli çizmenin ustasõydõ. Çamur öyküsü bunun örneğidir. Edebiyatõmõzõn başõ sağolsun. Demirtaş Ceyhun, 50 kuşağõnõn en iyi öy- kücülerinden biriydi. Kendine özgü, çarpõcõ birçok öykü kazandõrdõ edebiyatõmõza. Bunun yanõnda, Demirtaş’õn önde gelen bir özelli- ği devrimci, dürüst, içten bir aydõn olmasõy- dõ. Her zaman onun görüşlerine değer verdim. O hep doğrudan yana oldu. Bunun yanõnda çok iyi bir insan, çok candan bir dosttu. Hem yazõnõmõz, hem de sevenleri için çok üzücü. Öykücülüğümüz bir ayağõnõ daha yitirdi. Yaşadõğõmõz günlerin öykücüsüydü. İnsanõ da, toplumu da tarihsel, siyasal konumu ve du- rumu içinde anlatan bir öykücü ve romancõ- mõzdõ. 1950 kuşağõnõn, benim kuşağõmõn önemli ayaklarõndan biriydi. Bir yanõmõz daha eksildi. Hepimizin başõ sağolsun. Ede- biyatõmõzõn da. Büyük bir kayõp. Büyük çõnarlar bir bir gi- diyor, yerlerinin dolacağõnõ da hiç düşün- müyorum. Bu gidiş bana eski bir kuşağõn, bir devrin kapanõşõnõ ifade ediyor. Yeni devir es- kisi gibi olamayacak. Bir tarih yaşadõk ve bit- ti. Artõk edebiyat değişiyor. Çok üzgünüm, bu gidişler geçen yüzyõlõn bitişini ifade ediyor. Demirtaş Ceyhun, üniversite yõllarõmdan ta- nõdõğõm bir yazar idi. Yazdõklarõ, kişiliğinin aynasõydõ, Çukurova iklimi gibi… Bir ağa- bey gibi idi benim için… Türkiye Yazarlar Sendikasõ’nda bir dönem birlikte çalõşmõştõk. Birlikte bir İsveç gezimiz de olmuştu. Hikâ- yelerinde kişilerin ruhsal durumlarõnõ gözardõ etmeden hayatlarõndan geniş kesitler verdi. Yazõlarõnda ilerici-demokrat kişiliğini ön planda tutmaya çalõştõ. Çok zamansõz, genç denecek bir yaşta aramõzdan ayrõldõ. Seven- lerinin başa sağolsun… Demirtaş Ceyhun 1950 Kuşağõ’na ekle- necek yazarlarõmõzdandõr ve 1950 Kuşağõ edebiyatõmõzõn modernleşme sürecine en önemli katkõlarõ yapmõş kuşaktõr. 1950’le- rin ortalarõnda yayõmladõğõ öykülerinde cin- sel ya da ruhsal sorunlarõ konu eden De- mirtaş Ceyhun, neden sonra politik bir du- ruşa bağlanmõş, bu duruşuna uygun öykü- ler ve romanlar yazmõştõr. Elbette hem dü- şünsel olarak solda bulunmayõ, hem halk- çõ yazarlõk tutumunu bayraklaştõran duru- şundan da söz etmek gerekir. Epeyce yakõn ilişkilerimiz de oldu Demirtaş Ağbi ile. Er- ken yitirdik, ama yazdõklarõnõn ömrü uzun ola- caktõr. Üzüntümü anlatacak söz bulamõyorum. Doğduğu günden beri ilkelerine sadõk bir in- sandõ. Satõlmadõ, satõn alõnamadõ. Çok güzel bir insandõ. Kimsenin yapmadõğõ şeyleri yaptõ. İyi bir araştõrmacõydõ. Türk entelektü- el hayatõna çok güzel kitaplar bağõşladõ. Ciddi bir Atatürkçü idi. Hepimizin başõ sa- ğolsun. Kültür emperyalizmine karşıydı Demirtaş Ceyhun, öykülerinde de, romanla- rında da orta halli insanların gün- delik hayat içindeki yaşamları- nı toplumsal gerçekçi bir anlayışla anlattı, yorumla- dı, sorguladı. Özellikle 1970’li yılların etkili ya- zarlarındandı. Türki- ye’nin tarihsel ve top- lumsal yapısını irde- leyen yapıtları da önemlidir bence. Uzun yıllar TYS’- nin yönetim kurul- larında bulundu, 2. başkanlık yaptı. Yazarların örgüt- lenme bilincinin gelişmesine bü- yük emeği geç- miştir. Başımız sağolsun. Kültür Servisi- 50 kuşağõ edebiyatõnõn önde ge- len isimlerinden Ceyhun, 1934 yõlõnda Ada- na’da doğdu. 1953’te Adana Erkek Lisesi’ni ve 1959’da İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Mimarlõk Bölümü’nü bitirdi. Bir süre Adana Belediyesi Fen İşleri Müdürlü- ğü’nde görev aldõ. İstanbul Mimarlar Oda- sõ’nda genel sekreterlik, Mimarlõk Dergisi, Teknik Güç ve Edebiyat Cephesi dergilerinde yazõ işleri müdürlüğü, kitapçõlõk, Politika ga- zetesinde genel yayõn müdürlüğü, mimarlõk ve gazetecilik yaptõ. Cumhuriyet Radyo’da “Her Hafta Aziz Nesin’le Bir Saat” adlõ bir program düzenledi. Politika ve Demokrat der- gilerindeki yazõlarõndan dolayõ hakkõnda açõ- lan davalardan ilkinde beraat etti, ikincisin- de altõ aylõk mahkûmiyet kararõ paraya çev- rildi. 1960’lõ yõllarda Türk Edebiyatçõlar Derneği yönetim kurulu üyesiydi. TYS’de yö- netim kurulu üyeliği ve başkan yardõmcõlõğõ görevlerinde bulundu. Ceyhun, evli ve iki ço- cuk babasõydõ. İlk öyküsü 1953’te Adana’da Bugün gazetesinde yayõmlanan Ceyhun’un öykü ve yazõlarõnõ Ye- ni Ufuklar, Seçilmiş Hikayeler, Dost, Yedi- tepe, Mavi, Ataç, Edebiyat Cephesi, Varlõk, Yelken, Pazar Postasõ dergileri ile Cumhu- riyet, Milliyet, Yeni Adana, Vatan, Demokrat ve Politika gazetelerinde yayõmlandõ. İlk ki- tabõ “Tanrıgillerden Biri” için Behçet Ne- catigil’in yorumu şöyleydi: “Cinsel sorun- lar, küçük memur psikolojisi yanı sıra top- lumdan kaçış, bunalış ve sıkıntının belir- lenmesi, bir çözüme bağlanmak istenme- si hikâyelerin ortak özelliğidir.” 1970’li yõllarda yazdõğõ öykü ve romanlarõyla top- lumsal gerçeklikleri vurgulayan bir edebiyat anlayõşõna yöneldi; köyde ve kentte Anado- lu insanõnõ anlattõ. Türkiye’nin tarihsel ve top- lumsal yapõsõnõ, edebiyat dünyasõnõn ve ba- sõnõn sorunlarõnõ dile getirdiği kitaplarõyla da dikkat çekti. Ceyhun, ‘Asya’ adlõ romanõy- la 1970 TRT Roman Başarõ Ödülü’nü, ‘Ça- masan’ adlõ eseriyle 1973 Sait Faik Hikâye Armağanõ’nõ ve ‘Apartman’ ile 1975 TDK Öykü Ödülü’nü kazandõ. Öykü kitaplarõ arasõnda Tanrõgillerden Biri (1961), Sansaryan Hanõ (1967), Avşalõ Ço- cuk (1979), Ada’nõn Kuşu (1975), Eylül Öy- küleri (1981), Babam ve Oğlum (1985); ro- manlarõ arasõnda ise Asya (1970), Yağmur Sõcağõ (1976), Cadõ Fõrtõnasõ (1982) yer alõ- yor. Pek çok gezi, anõ ve inceleme kitabõ- na da imza atan Ceyhun’un aralarõnda Yüz Yaşõndaki Delikanlõ (1978), Haçlõ Emper- yalizm (1967), Çağõmõzõn Nasreddin Hocasõ Aziz Nesin (1984), Entelektüelden Entele (1989), Ah Şu Biz Karabõyõklõ Türkler (1991), Yaşasõn Aziz Nesin (1995), Eksil- medi Bendeki Umutsuz Umut, Çünkü Ben Edebiyatçõyõm (1999), Aydõnlarõmõz ve Laisizm (2000) bulunuyor. Yazdõklarõnõn ömrü uzun olacak Fatboy Slim İstanbul’da Kültür Servisi - Birçok ülkeden binlerce hayranõ olan DJ ve ‘Beat’çi Fatboy Slim, 1 Ağustos’ta saat 21.00’de Turkcell Kuruçeşme Arena’da konser veriyor. Bugüne kadar albümlerinin satõşõ sekiz milyonu aşan Fatboy Slim, son olarak bu yõl Iggy Pop, Dizzee Rascal, David Byrne’la birlikte ‘Here Lies Love’ adlõ stüdyo albümünü çõkardõ. Sanatçõ, 2003’te Brighton sahilindeki partide tam 260.000 kişi için müzik yapmõştõ. Çanakkale Festivali’ne engeli ÇANAKKALE (AA) - Çanakkale Belediye Başkanõ Ülgür Gökhan, bu yõl 46’ncõsõ düzenlenecek Troya Festivali’nin, ekonomik kriz nedeniyle sembolik olarak gerçekleştirileceğini söyledi. Gökhan, 10- 16 Ağustos tarihleri arasõnda düzenlenecek festivalin bu yõlki toplam bütçesinin 38 bin TL olduğunu belirtti. Festivalin ana temasõ her yõl olduğu gibi yine “Barõş” olarak belirlenirken, “Homeros Bilim Sanat Kültür Ödülü”, bu yõl ‘Hitit ve Troya Rüzgârõ’ konulu sergisiyle kente sağladõğõ katkõ nedeniyle seramik sanatçõsõ Prof. Dr. Erdinç Bakla’ya verilecek. Ceyhun son yolculuğuna bugün uğurlanõyor İstanbul Haber Servisi- Gazetemiz yazarõ, öykücü, romancõ, araştõrmacõ ve mimar Demirtaş Ceyhun (75) bir süredir pnömoni (zatürre) tedavisi gördüğü Taksim’deki Alman Hastanesi’nde dün saat 15.00 sõralarõnda yaşamõnõ yitirdi. Ceyhun, yaklaşõk bir aydõr yoğun bakõm servisinde tedavi görüyordu. Ceyhun’un ölümünün ardõndan çok sayõda yazar ve dostu da hastaneye akõn etti.Ceyhun’un cenazesi bugün Teşvikiye Camii’nde kõlõnacak ikindi namazõnõn ardõndan Aşiyan Aile Mezarlõğõ’nda son yolculuğuna uğurlanacak. Gazetemizde uzun yõllar köşe yazarlõğõ yapan Demirtaş Ceyhun 28 gün önce tatil için gittiği Bodrum’da ağõrlaştõ. Helikopter ile İstanbul Alman Hastanesi’ne getirilen Ceyhun, yapõlan tüm müdahalelere rağmen kurtarõlamadõ. Yakõnlarõ üzücü haberi öğrenince hastaneye akõn ederken eski Avrupa Parlamentosu üyesi, Alman Sosyal Demokrat Partisi üyesi oğlu Ozan Ceyhun, kõzõ Asya Ceyhun ve Demirtaş Ceyhun’un abisi Turan Ceyhun hastanede basõn açõklamasõ yaptõlar. Ozan Ceyhun “Kızkardeşimle birlikte babamın vefatını duymanın üzüntüsünü yaşıyoruz. Gurur duyduğum bir babam var, kendisi yaşamı boyunca hep mücadele verdi, hiç kimseye, hiçbir şey için ödün vermedi. Ne paralar, ne yaldızlı laflar hiçbir şey onu ilgilendirmedi. Doğru bildiği şeyleri yaptı. 12 Mart’ta, 12 Eylül’de ben daha çocukken askerler babamı alıp götürdüler. Çocukluğum hep babamı aramakla geçti. Babam her seferinde bu ülke için bedeller ödedi, ama hiçbir zaman ilkelerinden vazgeçmedi. 75 yılı dolu dolu yaşadı, ben ve kız kardeşim onun çocukları olmaktan onur duyuyoruz. Böyle bir babanın çocukları olduğumuz icin dünyanın en şanslı insanlarıyız. Annem de eminim ki çok değerli bir eşe sahip olduğu için dünyanın en gururlu insanlarından biri” dedi. Demirtaş Ceyhun, hem hikâyeleri hem de inceleme- leri ile edebiyatta ve edebiyat dõşõ çalõşmalarda önemli izler bõrakmõş bir yazar. Toplumsal ger- çekçilik başlõğõ altõnda yazdõklarõ, başkalarõna benzemeyen bir özellik kazanmasõnõ sağladõ. “Tanrõgillerden Biri”, “Sansaryan Hanõ” ki- taplarõnõ hiç kuşkusuz unutmayacağõz, bütün ku- şaklar onu okuyacak. Bunun dõşõnda kültürel kim- liğimiz hakkõnda yazdõklarõ da başvuru kitapla- rõ içinde önemli yere sahiptir. “Ah Şu Biz ‘Ka- rabõyõklõ’ Türkler”, “Ah Şu Biz Göçebeler” gibi kitaplarõ her okunduğunda yeniden üzerinde dü- şünülecek kitaplardõr. Biz hem iyi bir yazarõmõ- zõ hem de iyi bir araştõrmacõmõzõ kaybettik. VEFAT Mimarlar Odasõ İstanbul Şubesi’nin 11. Dönem (17 Ocak-23 Aralõk 1966) Yönetim Kurulu Üyesi, 12-13 ve 14. Dönem (10 Ocak 1967-10 Ocak 1970) Yönetim Kurulu Sekreteri, Mimarlar Odasõ 17. ve 18. Dönem (29 Eylül 1971- 18 Şubat 1973) Merkez Yönetim Kurulu Üyesi, 1969-1971 yõllarõ Mimarlõk Dergisi Yayõn Sekreteri, Odamõzõn 1785 sicil numaralõ üyesi, ünlü edebiyatçõ, yazar ve değerli meslektaşõmõz, DEMİRTAŞ CEYHUN 29 Temmuz 2009 Çarşamba günü vefat etmiştir. Ailesinin, dostlarõnõn, meslektaşlarõmõzõn ve edebiyat dünyasõnõn başõ sağ olsun. 30 Temmuz 2009 Perşembe günü Teşvikiye Camii’nde kõlõnacak ikindi namazõndan (Saat: 17.15) sonra Aşiyan Mezarlõğõ’na defnedilecektir. TMMOB Mimarlar Odası-TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi