Katalog

4 ŞUBAT 2004 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA HABERLER Depremdevleti desarsacakKonya da bir binanın müteahhitfaciasıyla çökmesi KuzeyAnadolu Fay Hattı üzerinde bulunan Marmara Bölgesi 'ndeki çarpıkyapılaşrnayı yine gündeme getirdi OZLEMGÜVEMLİ T~x eprem bolgesınde olmamasına M 1 rağmen Konya'da bır binanın -L*S yapım hatası nedenıyle çokmesı, meteorolojık uyanlara karşın tstanbul'u teslım alan kar yağışı, beklenen buyuk depreme ne kadar hazır olduğumuz sorusunu bır kez daha gundeme getırdı Ozellıkle yıkıcı bır deprem sonrasında tedavı, ılkyardım, bannma ıhtıyaçlanna yanıtvermesı gereken hastane okul gıbı kamu bmalanrun Turkıye'de ılk hasar goren yapılar olması, sıradan bır ha\a muhalefetının felakete donuşmesı, de\ lete olan gu\enı sarstı 30 yıl ıçınde olacağı tahmın edılen tstanbul merkezlı depreme karşı sureklı hazırlık yaptığını soyleyen yonetıcılere halk artık ınanmıyor Kocaelı merkezlı 17 Ağustos 1999 depremınden bugune dek ıçınde yaşadığımız, çalıştığımız, eğıtım gorduğumuz, tedavı olduğumuz bınalann olası bır depremde yıkılıp yıkılmayacağı hâlâ tespıt edılemedı Uzmanlann yıllardır, depremde hasar gormeyen yapılann durumunun da tehJıke yarattığına dıkkat çekmesıne karşın 5 yıl ıçınde bınalann guvenlığı ıçın yapılan tek şey deprem sırasında hasar goren yapılann onanlması oldu Projelere uyulmuyor En guvenlı, en sağlam olması gereken kamu bınalannın ıçler acısı durumu, aslında karşı karşıya kaldığımız tehlıkenm boyutlannı gozler onune senyor Yapılan ıncelemelere gore deprem sırasında kamu bınalannın da ozel yapılann da yıkılma nedenı aynı "Projetere uyulmamasL, yıpranma, korozvon, kölonlann kesümesi, kaütesiz malzeme kullanımL" Inşaat Muhendıslen Odası Istanbul Şube Başkanı Cemal Gökçe kamu ozel bınalann hasar gorme nedenlennın farklılık gostermemesmın sıstemın bozukluğundan kaynakladığını vurguladı Gokçe, "Kamu bınalannın muüaka projeleri vardır. \ncak depremde ciddi hasar gormeleri, projelenn yanlış yapıldığı ya da u> gulanmadıgını gostemor* dedı Gokçe, yapı denetım sıstemındekı sorunlann kamu-ozel ayırt etmeksızın yapılann yıkılmasına, hasar gormesıne yol açtığını soyledı Devletın kendı ıçınde kuramadığı denetım sıstemını ozel sektorde kurmasının ımkânsız olduğunu belırten Gokçe, sozlennı şoyle surdurdu "Önce kurallı bir toplum olmanuz gerekiyor. Piyasaya surulen inşaat malzemeierinin standartiara uygun olması ıçin kaynağında engeUemek laam. Fabrikadan çıküktan sonra bu malzemelerin kullanılmasını poüsrye yontemlerle engeüevemezsiniz." Turkıye'nın knz yonetımınden nsk yonetımıne geçmesı gerektığını vurgulayan Gokçe "Deprem, kar, yangm, hiç fark etmiyor. ProUemle karşdaşdğumz zaman onu çözmeye çahşıvoruz. Risk vönetimi anla>ışı artık verleşmelL Türkrve geleceğm planlamasmı vapmalT dıye konuştu Yonetmellklere uyulmuvor Gokçe 1998 Deprem Yonetmelığı'nın muhendıslık bılımındekı en son gelışmelen ıçerdığım ancak bu durumun daha oncekı yonetmellklere gore yapılan bınalann yıkılacağı anlamına gelmedığını soyledı Sorunun, yonermelıklenn ıçenğınden değıl yonetmellklere uyulmamasından kaynaklandığım dıle getıren Gokçe yıne de en son gelışmeler ışığında yapılann tekrar ıncelenmesını ıstedı Kaynak sorunu yok Gokçe, Turkıye'de depreme hazırlık çalışmalan ıçın kaynak sorunu yaşanamayacağını belırterek şunlan soyledı "Bizde kaynaklara ulaşma ve harekete geçınne sorunu vw. Yıkıcı bir deprem sonrasında ortaya çıkacak kayıp, guçlendirme çahşmalan için harcanacak kaynağnı çok çok ustunde olacaktır. Turkrve bu kavnaklan harekete geçinne konusunda çok geç kaluV AB'ye gırme surecınde hazırlanan uyum yasalan konusuna da değınen Gokçe, pek çok alanda yasal değışıklıkler yapılırken muhendıslık \ e tnımarlık alanlannda hıçbır değışıkhk yapılmamasından yakındı 17 Ağustos 1999 depreminde Avcılar'da vaşananlardan İstanbuilular \eterii ders çıkarmadı. Araştırmalara gore binalan guçlendirme çahşması vapümadı. 50 bin bina ağır hasar görecek oğazıçı Unıversıtesı Kandıllı Rasathanesı ve Deprem Araştırma Enstıtusu Deprem Muhendıshğı Anabılım Dalı oğretım uyelen Prof Dr Mustafa Erdik, Prof Dr Eser Durukal Yeşim Alpay ve Gülüra Birgören tarafından yapılan "tstanbul'da bınalar için deprem riski \e risk azalümına vonelik somut bır oneri" başlıkh çalışmada, 17 Ağustos 1999 depreminde kentte 450 binanın ağır hasar gorduğu, bu bınalann yaklaşık yansının, halen beledıyece yoğun bır çalışmanın yururulduğu Av cılar'da bulunduğu kaydedıldı Istanbul'dakı 3 bın 200 okuldan yuzde 3'unun ağır hasar gorerek kapatıldığı. 65 sağlık kurumunun çeşıtlı sevıyelerde hasara uğradığı ıfade edıldı Istanbul merkezlı 7 5 buyukluğundekı bır depremde de 40-50 bın binanın ağır hasar goreceğı, bu bınalardan yaklaşık 5-6 bınının tamamen çokeceğı ve yaklaşık 1 mılvon 200 bın kışının acıl konut ıhtıyacı ıçınde olacağı tahmın edıldı Bına hasanna bağlı fızıksel kayıplann malıyetının de 12 mılyar dolan bulabıleceğı kaydedıldı Konutlarda genel bır guçlendirme programı uygulanamadığına dıkkat çekılerek bu durumun nedenlen şoyle sıralandı • Tam guçlendirmenin bedeö yeniden inşa maliyetinin yaklaşık yüzde 4O'ı sevhesinde. Bınalann 2-3 ayhğına boşalülması gerekiyor. *^ Apartmanlar çok sahıplı Daıre sahıplerının değışık goruş, beklentı ve malı ımkânlan guçlendirme karannın ahnmasını engellıyor • Ekonomik açıdan gelecekteki deprem kayıplan. can kavbı dikkate alınmadığı takdirde, hemen vapılacak guçlendirme vaünmı karşısuıda çok duşük kalmaktadır. •" Sıgorta pnmı v eya emlak vergısı ındınmlen gıbı olası tedbırler guçlendirme ıçın teşvık oluşturmamaktadır Kaynak sıkıntısı var Okullarda onanm devam ediyor M armara depreminde Istanbul'da 820 okul, 5 hastane bınası hasar gordu Aradan geçen 5 yıla karşın kamu bınalannın olası bır depremde yıkılıp yıkılmayacağı hâlâ kesınleşmedı II Mıllı Eğıtım Mudur Yardımcısı Vekılı Mustafa Tumer, 1908 eğıtım bmasının 1998 yonetmelığıne uygun hale getınlmesı ıçın gereklı çalışmalann "kaynaklann kısıth olması" nedenıyle aynı anda yurutulemedığını behrttı Deprem açısından nskı yuksek ılçelere oncelık verdıklennı ıfade eden Tumer, "Okul binalan teknik unhersitelere kapsamh olarak incelettirilhor. tnceleme sonucunda gerekü gönılen binalann guçlendirme projeleri unhersiteler tarafından hazıriamyorve müdurluğumuz bu bınalann 1998 Deprem Yönetmehgi'ne göre guçlendirmesini vapıjor" dedı Hasar gorenler onarıldı Tumer, Istanbul'da 689'u hafıf, 13l'ı orta ve ağır olmak uzere toplam 820 okulun zarar gorduğunu, hafıf hasarlı okullann tamamının, orta \e ağır hasarlı okullann da 59'unun onanldığını soyledı Tumer, hasar goren okullardan 37'sı takvıye edılırken 35'ının de yıkılıp yeniden yapıldığını ıfade ettı Yalnızca Heybeliada Göğüs Hastalıklan Hastanesi'nde gereken guçlendirme çalışmalan yapıldı Hastaneler 'hasta' durumdaBüyüklüğü 4 Tokafta panik SrV'AS(AA)- Tokat'ın Erbaa ılçesmde 4 0 buyukluğunde deprem meydana geldı Boğazıçı Lnıversıtesı Kandıllı Rasathanesı yetkılılennden ahnan bılgıye gore, dun saat 13 50'demerkez ussu Tokat uı Erbaa ılçesı olan 40 buyukluğunde bır deprem meydana geldı Can ve mal kaybının olmadığı orta şıddettekı deprem sırasında bazı vatandaşlann panık yaşadığı oğrenıldı fstanbul'da olası deprem için yapılan hazırlıklar arada sırada yapılan tatbikatlarla sınırh kahvor. O lası bır depremde devlet hastanelennın yapısal guvenlığı ıçın çalışma yapıhp yapılmadığı konusu belırsızlığım koruyor Çunku II Sağhk Mudurluğu konuyla ılgıh bılgı vermekten kaçmıyor Ancak edmdığırmz bılgılere gore deprem sırasında hasar goren hastanelerden sadece Heybeliada Goğus Hastalıklan Hastanesi'nde gereken guçlendirme çalışmalan yapıldı 17 Ağustos 1999 Marmara depremınde hasar goren Haydarpaşa Numune Hastanesı, Baltahmanı Kemık Hastanesı, Bakırkoy Ruh ve Sınır Hastalıklan Hastanesı v e Hasekı Hastanesi'nde ıse hıçbır guçlendirme çahşması vapılmadı Sadece "^™^^~ bazı kurumlar, onanm ve guçlendırme ıçın kaynak aynlmadığından "görünen hasarlarmı" kendı ımkânlanyla onardılar Bakırkoy Ruh v e Sırur Hastalıklan Hastanesı'nm bunyesındekı 64 bınadan sadece 1 tanesınm sağlam olduğu ortaya çıkarken aradan geçen 5 yıla karşın dığer bınalarda hıçbır guçlendirme • îstanbul'da hasar gören hastaneler onanlmadı. Dığer devlet hastanelennın ıse depreme nasıl hazırlık yaptığı bıhnmıyor. çahşması yapılmadı ÎÜ Cerrahpaşa Tıp Fakultesı bmasındakı korozyona karşı hıçbır onlem alınmadı, Çapa'dakı Istanbul Tıp Fakultesı'nın de goz hastalıklan bınasının bu- bolumu, gorduğu hasar yuzunden kapahldı Hasar goren hastaneler bıle onanlmazken kenttekı dığer devlet hastanelennde olası bu- depreme karşı ne gıbı hazırlıklar yapıldığı bıhnmıyor Dunya Bankası tarafmdan 1992 yılında Istanbul ve İzmır'uı hastanelennde yapılan mceleme sonucunda da ozellıkle devlet hastanelennın buyuk kısmının depreme karşı dayanıksız olduğu ortaya çıkmıştı Ancak bu venler ™^"^^ ışığında hıçbır çalışma yapılmadığı ıçm 1999 yılında meydana gelen depremde hastaneler de zarar f;ormuştu Depremden sonra stanbul Buyukşehrr Beledıyesı ve JICA ıle yapılan mıkrobolgeleme çalışmasmda da kenttekı hastanelenn buyuk bır depreme karşı yapısal dayanımlarının çok duşuk olduğu tespıt edılmıştı